«ԱՐՑԱԽԸ ՊԱՏՃԵՆՈՒՄ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԴԻՐՔՈՐՈՇՈՒՄԸ»

«Առավոտին» տված հարցազրույցում ասում է ԼՂՀ ԱԺ պատգամավոր Գեղամ Բաղդասարյանը

– Պարոն Բաղդասարյան, դուք ընդդիմադիր թերթի խմբագիր եք, միեւնույն ժամանակ՝ ԼՂՀ Ազգային ժողովի պատգամավոր: Այդ երկու ոլորտները համատեղելի՞ են:

– Դրանք անհամատեղելի չեն: Ես նաեւ Ստեփանակերտի մամուլի ակումբի նախագահն եմ եւ մեր ակումբի վարքականոնում կա մի կետ, որով ասվում է, թե ցանկալի չէ լրագրողը զբաղվի քաղաքականությամբ: Չի արգելվում, բայց չի էլ խրախուսվում: Անձամբ ես կարծում եմ, որ ճիշտ չէ համատեղելը, կամ պիտի մնաս լրագրող, կամ լինես քաղաքական դաշտում: Քաղաքականության մեջ չունեցանք այն հաջողությունը, որ լիովին նվիրվեի քաղաքականությանը: 2005-ի խորհրդարանական ընտրություններում Դաշնակցությունը եւ «Շարժում-88» կուսակցությունները (որի փոխնախագահն էի) կազմեցին դաշինք եւ գնացին ընտրությունների: Հույս ունեինք, որ լուրջ հաջողություն կունենանք, բայց պարտվեցինք: Ընտրվեց ընդամենը 3 ընդդիմադիր: 2007-ի նախագահական ընտրություններում բոլոր կուսակցությունները պաշտպանեցին իշխանական թեկնածուին՝ Բակո Սահակյանին, ինչը, իմ կարծիքով, զավեշտ էր եւ չի տեղավորվում քաղաքական զարգացումների դասական տրամաբանության շրջանակում: Դրանից հետո չգիտեմ՝ «Շարժում 88»-ի փոխնախագա՞հն եմ, թե՞ ոչ: Փաստորեն, ընդդիմադիրները եթե անգամ մաս չկազմեին իշխանությանը, ապա այդ քայլով ստանձնեցին ներկայիս իշխանության պատասխանատվության զգալի մասը: Արդյունքը եղավ այն, որ Ղարաբաղում ընդդիմությունը մեռավ: Այդպիսի ընդդիմությունը լավ կլիներ իսկապես մեռներ, որովհետեւ ապրելու արժանի ընդդիմություն չէր: Այդ ամենից հետո ստիպված եղա դուրս գալ խմբակցությունից: Կարող եք ասել, որ խմբակցությունից մնաց 2 ընդդիմադիր պատգամավոր, բայց իրականում ընդդիմադիր խմբակցություն չկա: Իրականում միայն ես եմ մնացել, ինձ էլ ներկայացնում են միակ ընդդիմադիրը ԱԺ-ում, բայց այդպես չէ, ընդդիմությունը ուժ է, իսկ ես ընդամենը անհատ եմ եւ կարող եմ պարզապես այլախոհ լինել:

– Արդյունավետ համարո՞ւմ եք Ղարաբաղի ԱԺ-ի աշխատանքը: Արդյոք 33 պատգամավորները չե՞ն ընդօրինակել հայաստանցի իրենց գործընկերների՝ ուրիշի փոխարեն «կոճակ սեղմելու» արատավոր սովորույթը:

– Կոճակ սեղմելը, որպես ֆիզիկական երեւույթ, մեզ մոտ չկա, բնականաբար, չի կարող լինել նաեւ ուրիշի փոխարեն սեղմելը: Բայց եթե կոճակ սեղմելը համարենք գործադիր իշխանության գրեթե բոլոր առաջարկներին համաձայնություն տալը, ապա մեզ մոտ էլ է այդպես: Մեզ մոտ խորհրդարանի գործունեությունը բավարար չի կարելի համարել, որովհետեւ չգիտեմ՝ աշխարհում կա՞ մեկ այլ խորհրդարան, որն աշխատի ոչ մշտական հենքի վրա: Բոլոր պատգամավորներն էլ ներգրավված են մշտական հանձնաժողովներում, բայց մշտապես աշխատում է նրանց կեսը: Սա հենց ամենամեծ խոչընդոտն է: Երկրորդն էլ այն է, որ Հայաստանից պատրաստի օրենքը վերցնում են, ավելացնում են միայն «Լեռնային Ղարաբաղ» բառն ու ընդունում են: Լավագույն դեպքում կարող է տեղայնացնեն:

– Այդ դեպքում, եթե ԱԺ-ն ինքնուրույն աշխատանք չպիտի անի, ո՞րն է այդ մարմնի գոյության իմաստը:

– Այդպես էր մտածում նաեւ մեր նախկին խոսնակ Օլեգ Եսայանը: Նա ասում էր՝ այդպիսի խորհրդարանի համար մի պատճենահանման ապարատն ու երկու աշխատողը լրիվ բավարար են: Ցավալի է, որ դա ասում էր խորհրդարանի ղեկավարը: ԱԺ-ն միայն օրինաստեղծ մարմին չէ, այն նաեւ քաղաքական մարմին է, որը պիտի վերահսկի կառավարության գործունեությունը: Բայց քանի որ այժմ միաբեւեռ քաղաքական դաշտ է, քաղաքական մարմնի գործառույթը չկա: Կարելի է ասել խորհրդարանում բանավեճեր, խորհրդակցություններ չեն լինում, եթե լինում են էլ՝ կամ սենյակներում, կամ՝ մինչեւ ԱԺ շենք մտնելը: Ընդհանրապես, նախագահի աշխատակազմը, խորհրդարանը, կառավարությունը վաղուց արդեն քաղաքական միավոր չեն: Կուսակցություններն ավելի շատ զբաղված են սոցիալ-տնտեսական հարցերով, քան քաղաքական: Ամենալուրջ հարցերում անգամ գերեզմանային հանգստություն է: Մեր կուսակցությունները կարծիք հայտնում են միայն ընտրությունների ժամանակ:

– Պրն Բաղդասարյան, Արցախում ինչպե՞ս էին արձագանքում Աբխազիայում եւ Հարավային Օսեթիայում տիրող իրավիճակին:

– Ոչ մի կուսակցություն չարձագանքեց: Շատ հանգիստ էին, կարծես թե դրանից ավելի լուրջ բան կար այդ պահին: Այս գործելակերպը քաղաքական ինքնասպանություն է: Հիմա եզակի ժամանակներ են Ղարաբաղի գործոնի ամրապնդման համար, բայց ոչ միայն ունակություն չկա նման գործոն լինելու, այլեւ այս իշխանությունը ցանկություն չունի: Քաղաքական մոտեցումը աշխարհի, շրջապատի վերաբերյալ՝ մեզ մոտ բացակայում է: Լրատվամիջոցները նույնպես ակտիվություն չդրսեւորեցին, միայն «Դեմոն» մանրամասն անդրադարձավ: Չեղավ ոչ մի վերլուծություն, հանրային քննարկումներ ընդհանրապես չեն լինում: Դրությունը փրկեցին միայն հ/կ-ները:

– Որպես քաղաքական գործիչ, այդ հարցում ինչպե՞ս եք մեկնաբանում Հայաստանի չեզոքությունը:

– Ինձ համար հասկանալի է Հայաստանի հավասարակշիռ կեցվածքը: Շատ դժվարին վիճակ է, բայց դա չի նշանակում, որ հստակ շեշտադրումներ չպետք է լինեն արտաքին քաղաքականության մեջ: Հայաստանի հավասարակշիռ կեցվածքը կարող էր լրացվել ղարաբաղյան «անհավասարակշիռ» կեցվածքով: Մենք պարտավոր էինք միանշանակ ու կտրուկ հայտարարություններ անել եւ այս 2 միմյանց փոխլրացնող դիրքորոշումները կվերածվեին հայկական դիրքորոշման եւ կապահովեին նոր գործոնի դիվերսիֆիկացիան: Բայց Հայաստանը ոչ միայն չարձագանքեց, այլեւ ըստ երեւույթին չթողեց Ղարաբաղի արձագանքը լինի: Մերոնք միշտ սպասում են, թե Հայաստանը ինչ կասի: Եթե ասում է այսպես, ուրեմն մենք այնպես ասել չենք կարող: Սա էլ մի արատավոր երեւույթ է: Մենք չպետք է պատճենենք Հայաստանի դիրքորոշումն այս հարցում: Միայն ԱԳՆ-ն հանդես եկավ հայտարարությամբ, որտեղ կողմերին կոչ էր անում ընտրել հակամարտության կարգավորման խաղաղ ճանապարհը: Նման անատամ հայտարարությունն ուղղակի ծիծաղելի է: Պատկերացնենք, Աստված մի արասցե, ադրբեջանցիները մտել են Ստեփանակերտ, ռմբակոծելուց հետո կոտորում են խաղաղ բնակչությանը, եւ Հարավային Օսեթիայի ԱԳՆ-ն հանդես է գալիս նմանատիպ կոչով: Կհայհոյենք, չէ՞: Երեւի մեզ էլ այնտեղ են հայհոյում: Մեր կեցվածքի համար չպետք է թույլտվություն խնդրենք Երեւանից, Ստեփանակերտն իր սեփական կարծիքը պիտի ունենա, բայց այս իշխանությունը այդ քաղաքական կշիռը չունի:

Հիշեցնենք, այնուամենայնիվ, որ ԼՂՀ նախագահը եւ խորհրդարանը իրենց պաշտոնական հայտարարություններում ողջունել են Ռուսաստանի կողմից Հարավային Օսեթիայի եւ Աբխազիայի ճանաչումը: Արդարությունը չի նվիրվում, այլ հաստատվում է օրենքով