ԱՄՆ-ի Քենթի պետական համալսարանի Ժուռնալիստիկայի եւ զանգվածային հաղորդակցության դպրոցի դասախոս Կարլ Իդսվուգը տարբեր ազգերի լրագրողներին սովորեցնում է մեդիա հմտություններ:
Հուլիսի 7-19-ը ԵՊՀ ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետի ժուռնալիստիկայի հայկական դպրոցում Լրագրողների միջազգային կենտրոնի (Վաշինգտոն, ԱՄՆ) հայաստանյան մասնաճյուղի նախաձեռնությամբ անցկացվում է «Ժուռնալիստիկայի ուսուցումը նոր մեդիա միջավայրի համար» խորագրով միջազգային ամառային դպրոց: Դրան մասնակցում է ԱՊՀ-ից, Արեւելյան Եվրոպայից եւ Կենտրոնական Ասիայից շուրջ 21 հոգի: Նրանցից շատերը որեւէ բուհի դասախոս են (ժուռնալիստիկայի, մեդիայի եւ հաղորդակցության ոլորտներին առնչվող առարկաներ դասավանդող) եւ ասպիրանտներ: Ծրագրի նպատակն է երիտասարդ դասախոսներին տալ մասնագիտական հմտություններ եւ գիտելիքներ՝ նոր մեդիա միջավայրի համար լրագրողներ պատրաստելու մեթոդների վերաբերյալ: «Առավոտը» զրուցեց որոշ մասնակիցների հետ: Նրանց խոսքերով՝ ամառային այս դպրոցը արդյունավետ է, քանի որ ծանոթանում են նորանոր մեթոդների, պրակտիկ աշխատանքի՝ նկարահանման, մոնտաժի, վեբ դիզայնի միջոցով ամրապնդում իրենց մասնագիտական հմտությունները: ԱՄՆ-ի Քենթի պետական համալսարանի Ժուռնալիստիկայի եւ զանգվածային հաղորդակցության դպրոցի դասախոս Կարլ Իդսվուգը, որը մասնակիցներին է փոխանցում մուլտիմեդիա ժուռնալիստիկայի հմտություններ, «Առավոտի» հետ զրույցում հայտնեց. «Շուրջ 30 տարի հիմնականում աշխատել եմ որպես հետաքննող լրագրող եւ տարբեր դասընթացներ կազմակերպել ուսանողների համար՝ Ադրբեջանում, Վրաստանում, Սիրիայում, Հայաստանում եւ այլուր: Նկատել եմ, որ հեռուստալրագրողները հիմնականում իրենց գործը չեն անում. նրանք մարդ-միկրոֆոնների դեր են խաղում. անհրաժեշտ հարցեր չեն տալիս իրենց զրուցակիցներին կամ պատասխանատուներին»: Խոսելով ժուռնալիստիկայի դասավանդման մասին՝ նկատեց. «Շատ է ժամանակ ծախսվում տեսականի վրա: Այնինչ, ժուռնալիստիկա չեն սովորում դրա մասին խոսելով, դա անում են նկարահանելով, մոնտաժելով, հոդվածներ պատրաստելով եւ այլն: Ուստի, այն ուսումնական պլանները, որոնք հիմնված են տեսականի վրա, անարդյունավետ են»: Կ. Իդսվուգից հետաքրքրվեցինք, թե ինչպիսի՞ն են հայ ուսանողները: «Նրանք ամերիկացիների հետ համեմատած աշխատասեր են: Կրթություն ստանալիս մեծ ուշադրություն չեն դարձնում ձեռք բերվելիք աստիճանի վրա, ինչը չես ասի շատ ամերիկացիների մասին»,- հնչեց պատասխանը: Մեր մյուս հարցին, թե ինչպիսի՞ն է մամուլի ազատության վիճակը ՀՀ-ում, Կ. Իդսվուգը պատասխանեց. «Այդ առումով լուրջ մարտահրավերներ ունեք: Հայկական հեռուստատեսությունը ղեկավարվում է կամ իշխանությունների, կամ էլ նրանց ընկերների կողմից, ինչը գովելի չէ: Համարյա թե ռեպորտաժներ չեն լինում հասարակական այն դժգոհության մասին, որն առաջացել է որոշ մարդկանց ազատազրկման պատճառով: Եվ, ընդհանրապես, ցանկացած երկրում, որտեղ լրագրողը կարող է ազատազրկվել իշխանությանը քննադատելու պատճառով, այդտեղ չի կարող մամուլի ազատություն լինել»: Կ. Իդսվուգը ՀՀ-ի համար լուրջ խնդիրներ է համարում երիտասարդների՝ աշխատանք չգտնելու պատճառով երկիրը լքելը եւ բարձրորակ ինտերնետ կապի բացակայությունը: Վրաստանից ժամանած լրագրող Մայա Շվելաշվիլին էլ ասաց. «Հայաստանում իրավիճակը համարյա Վրաստանի պես է: Այստեղ էլ հեռուստատեսությունը ավելի շատ կոմերցիոն շահեր է հետապնդում: Տպագիր լրատվամիջոցներում ավելի մեծ է ազատությունը: Վրաստանում իշխանությունը չի խառնվում լրագրողների գործերին, պետք եղած դեպքում դա, կարծում եմ, կարվի տվյալ ԶԼՄ-ի ղեկավարության միջոցով»:
Ռումինացի Դանիել Քլուրելն էլ ասաց. «Հայերն ու ռումինացիները նման են: 2-ն էլ ընկերական եւ շփվող են: Ի տարբերություն հայերի, ռումինացիները ռուսներին շատ չեն սիրում, քանի որ նրանք ներխուժել են մեր երկիր եւ գրավել մեր հողերը»: Ռումինացի Մարիուս-Ադրիան Հազապարուն էլ նկատեց. «Առաջին անգամ եմ Հայաստանում եւ տպավորվել է այն, որ մայրաքաղաքի կենտրոնում բազում թափառական շներ են շրջում: Կցանկանայի, որ ամեն շենքի, փողոցի անուն անգլերեն տարբերակ եւս ունենար: Ինչ վերաբերում է մամուլի ազատությանը, ՀՀ-ում տեղեկատվության տրամադրման դեպքում հաստատությունները եւ լրագրողները լավ չեն համագործակցում»:
Ալբանացի Իսիդոր Կոտին, որը ներկայացնում է Էլբասանի համալսարանի ժուռնալիստիկայի բաժինը, ասաց. «Առաջին անգամ եմ այստեղ, բայց այնքան շատ են հայերի եւ ալբանացիների նմանությունները, որ կարծես այժմ հայ լինեմ: Երեւանը պարզ եւ հետաքրքիր քաղաք է: Մեր մայրաքաղաքը՝ Տիրանան, եւս վերակառուցման փուլում է: Թե հայերը, թե ալբանացիները, որոնք զարգացող երկրներում են ապրում, ավելի շատ են աշխատում, քան շատ զարգացած երկրների ներկայացուցիչներ: Ինչպես մեզ մոտ, այնպես էլ այստեղ, լրատվամիջոցները կախված են բիզնեսից եւ քաղաքական կացությունից»: Սլովակիայից ժամանած հետաքննող լրագրող Իվան Բրադան էլ հայերին չափից ավելի անկեղծ եւ հյուրասեր համարեց. «Երբ դուրս էի եկել նկարահանման, նկատեցի, որ երթուղային տաքսիների վարորդներն իրենց լանչը փողոցում են կազմակերպել, ինչը բաղկացած էր պոնչիկներից: Շատ քաղաքավարի վարվեցին, երբ մեզ հրավիրեցին միանալ իրենց: Մի անգամ էլ սրճարանում նկարում էինք մատուցողուհուն ու մեզ հյուրասիրեցին ոչ ալկոհոլային ըմպելիքով: Եվ այսպես ամեն քայլափոխի»: Ի. Բրադան խոսեց նաեւ ՀՀ-ի խնդիրներից. «Վատ տնտեսական իրավիճակի ազդեցությունը երեւում է ամենուր. չափից շատ են հին շենքերն ու մեքենաները, աղքատները: Երեւանը շատ աղմկոտ քաղաք է, ի տարբերություն մերի՝ Բրատիսլավայի: Ձեզ մոտ երթեւեկությունն է խճճված: Ուստի եվրոպացիների համար փողոց անցնելը լուրջ փորձություն է դառնում»:
