«ՎՍՏԱՀ ՉԵՄ, ՈՐ ԻՆՉ-ՈՐ ՄԵԿԻ ՀՐԱՄԱՆՈՎ ՀԱՅԵՐ ԶՈՀՎԵՑԻՆ»

ՀՅԴ Բյուրոյի անդամ Վիգեն Հովսեփյանը վստահ է, որ մեր հասարակության բեւեռացման պատասխանատուն բոլորս ենք

– Ինչպե՞ս եք գնահատում Հայաստանում իրավիճակը նախագահական ընտրություններից հետո:

– Բնականաբար, անկյունադարձ էր, բավական դժբախտ անկյունադարձ, որ կարելի էր այդ բոլորի առաջն առնել՝ միանշանակ է։ Բայց, ցավոք, դա տեղի չունեցավ, եւ, ինչպես Հրանտ Մարգարյանը իր խոսքում ասաց, այդ բեւեռացումը (իսկ որ այն պե՛տք է ստեղծվեր՝ հստակ էր) տարավ այն բախումին, որը հանգեցրեց մարտի 1-ի դեպքերին: Անշուշտ, այդ բոլորի գնահատականները պետք է տալ, առավելապես ապագայի քայլերը հստակեցնելու համար, եւ այդ իմաստով մեծ մարտահրավերների առաջ ենք:

– Ինչո՞վ եք բացատրում, որ Դաշնակցությունը բոլոր նախընտրական շրջաններում շարունակ ընդդիմադիր ելույթներ է ունենում, բոլոր ընդդիմադիրներից առավել ընդդիմադիր կեցվածքով, ժողովրդահաճո ելույթներ է ունենում, քննադատում է իշխանություններին, բայց վերջին հաշվով դառնում է իշխանության մաս:

– Եթե խորքային վերլուծություն կատարվի, ապա պարզ կլինի, որ ամեն ինչ այնպես չէ, որ ստատիկ է, այսինքն՝ որոշ տարերային իրականություն կա, որը պետք է հաշվի առնել: Մարտի 1-ից առաջ իրականությունը կտրուկ տարբեր էր, քան այն, ինչ կատարվեց մարտի 1-ին, եւ, բնականաբար, այն ազդեցությունները, որոնք նաեւ մեր կողմից գնահատվեցին որպես անընդունելի, այդ իրականությունը հաշվի առնելով, պետք էր որոշ ուղղվածություն, որպեսզի երկրի կայունությունը չխանգարվեր, իսկ կայունությունը այդպիսի պարզ, մակերեսային ձեւով պետք չէ ընկալել: Կարծում եմ՝ մեզ համար ստեղծվեց այնպիսի իրավիճակ, երբ այլընտրանքները շատ չէին: Ինչպես այսօր (ՀՅԴ 30-րդ ընդհանուր ժողովի բացմանը- Մ. Ե.) ասվեց Դաշնակցության ներկայացուցչի կողմից, կոալիցիա մեր մուտքը երկու բանով էր պայմանավորված: Առաջինը, անշուշտ, կայունության հաստատմանը մասնակցելն էր, բայց երկրորդը՝ այո, որոշ ակնկալիքներ են, որոնք էլ դրված են այսօր կոալիցիայի առաջ: Կախված նրանից, թե այս նպատակները ինչ չափով կիրականացվեն, մեր մասնակցությունը կոալիցիային կարդարացվի: Հակառակ պարագային՝ կվերանայենք մեր այդ քայլը: Եվ հակառակ այն բոլոր կարծիքներին, որ ասում են, թե միեւնույն է՝ Դաշնակցությունը մնալու է կոալիցիայի մեջ, ես, որպես վերջին քառամյակի ընթացքում բյուրոյի անդամ եւ իրազեկ, թե ինչ պրոցեսներով ենք մենք անցել, այդ մեկը հաստատելու պատրաստ չեմ:

– Կարո՞ղ եք ասել, վերջին տասը տարիներին գործելով Հայաստանում, Դաշնակցությունը որքանո՞վ է հեռացել իր արմատներից:

– Չէ, ես կարծում եմ՝ այդպիսի գնահատական չի կարելի տալ, մենք մեր արմատներին համահունչ ուղղություն ենք որդեգրել, հիմա դա շատ անգամ պոպուլիզմի հասկացողության առումով մեզ որոշ դժվարությունների առաջ է կանգնեցնում: Որովհետեւ երբեմն մենք ընտրություն ենք կատարում, որը ժողովրդի կողմից հեշտ չի ընդունվում, իսկ ես կարծում եմ, որ յուրաքանչյուր քայլ, որ մենք անում ենք, մեր խղճի առջեւ պատասխանատու լինելով, վերջիվերջո, արդարացվում է միայն եւ միայն ժողովրդի դատաստանի առջեւ: Նույնը եղավ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի օրոք, խոսքս 90-ական թվականների մասին է, երբ մենք կողմնորոշվեցինք, եւ այդ օրերին նաեւ այստեղ, հայրենիքի մեջ, մեր քայլը շատ ուղղակի չհասկացվեց եւ, նույնիսկ, հակահայաստանյան որակվեց: Սակայն ժամանակները ցույց տվեցին, որ մենք կարողացանք ճշտել ուղղությունը, եւ ի վերջո մեր քայլը ճիշտ հասկացվեց: Հիմա նոր մարտահրավերներ ունենք: Տեսնենք, թե ընդհանուր ժողովը ինչ կորոշի, ինչ ուղղություն կգծի հաջորդ քառամյակի համար: Մենք սիրում ենք ասել, որ բացի ազգի շահերից, մեզ համար որեւէ այլ դոգմա գոյություն չունի: Ազգի շահերն էլ են ժամանակի կտրվածքով որոշ փոփոխությունների ենթարկվում, բայց կարծում եմ՝ ամեն ինչ ենթակա է վերանայման, քաղաքականությունը ինքնին շարունակաբար վերլուծման է ենթարկվում, եւ ընդհանուր ժողովը նաեւ այս հարցերը լուծելու համար է կայանում:

– Հայաստանում կարծիք կա, որ ՀՅԴ-ն արդեն տարիներ շարունակ իշխանության համը տեսած լինելով՝ որեւէ պարագայում չի հրաժարվի իշխանությունից:

– Դա Դաշնակցության էությանն անհաղո րդ կարծիք է: Մարդիկ կարող են իրենց էությունից այլասերվել, ինչու չէ, նաեւ՝ դաշնակցականները, եւ այդ դեպքում այդպիսի կարծիք կարելի է ակնկալել, սակայն Դաշնակցությունը՝ իր ժողովրդավարական հասկացողություններով, իր հաճախակի քննարկման հնարավորություններով, կարծում եմ, երկար չի կարող այլասերվել եւ առաջնորդվել շատ ժամանակավոր, շատ անմիջական հասկացողություններով: Կարող են որոշ մարդիկ ինչ-որ պահի փորձության ենթակվել, բայց ամբողջ կուսակցությունը չի կարող: Այսօր այս դահլիճում հավաքվել են նաեւ մարդիկ, որոնք որեւէ ձեւով չեն առնչվում իշխանությանը, գաղափարական առնչություններ ունեն եւ պետք է վերլուծեն ու քննարկեն առկա բոլոր հարցերը:

– Մարտի 1-ին ինչ-որ մեկի հրամանով հայը կրակեց հայի վրա, զոհեր եղան, դուք՝ դրսում ապրող դաշնակցականներդ, այս ամենի պատասխանը չե՞ք ուզում ստանալ:

– Նախ, վստահ չեմ, որ ինչ-որ մեկի հրամանով հայեր զոհվեցին, այսինքն՝ ես չեմ կարող պատկերացնել, որ որեւէ պաշտոնյա հրահանգ է տվել, որ հայը հայի վրա կրակի: Դեպքերը, որ պատահեցին՝ այդ բեւեռացման մթնոլորտի արդյունք են: Ինչ-որ տեղ նաեւ այդ բեւեռացումը ստեղծելու պատասխանատվությունը կրում են այն քաղաքական ուժերը, որոնք սրեցին իրավիճակը: Տեղի ունեցավ շարժում, որի ալիքի վրա ուրիշ բան հնարավոր չէր պատկերացնել, դա դուրս եկավ քաղաքակիրթ, քաղաքական պայքարից, ինչի կարիքը չկար: Այն բեւեռացումը, որը ստեղծվեց, բոլորի մեղքն է, բոլորն են մեղավոր, եւ այդ զոհերից պետք է կարողանանք դաս քաղել՝ ապագայում չկրկնելու այն նույն սխալները, որոնք եղան մարտի 1-ին: