Որոշ երկրների սփյուռքահայ երիտասարդներ հայերեն չգիտեն՝ թեեւ այնտեղ հայկական դպրոցներ են գործում:
«Աշխարհում չգիտեմ մի համայնք, որտեղ հայկական դպրոցների հետ կապված լուրջ խնդիրներ գոյություն չունենան: Վիճակագրության համաձայն՝ այդ կրթօջախներում հայ աշակերտների թիվը տարեցտարի նվազում է»,- «Հայացք» ակումբում հրավիրված ասուլիսին երեկ հայտարարեց ԿԳՆ Սփյուռքի հետ կապերի բաժնի պետ Հրաչ Թադեւոսյանը:
Ամփոփելով վերջերս կայացած Հայոց լեզվի եւ գրականության օլիմպիադայի եւ «Հայագիտական գիտելիք» մրցույթի արդյունքները՝ նա անդրադարձավ Սփյուռքում գործող հայկական դպրոցների այլ հիմնախնդիրներին: «Հայկական համայնքներում տասնյակ ուսումնական ծրագրեր են գործում: Սակայն տվյալ երկրի առանձնահատկություններն ու պայմանները, միեւնույն է, իրենց դրոշմը թողնում են ուսուցման թե՛ բովանդակության, թե՛ ձեւի վրա»,- նկատեց պրն Թադեւոսյանը եւ տեղեկացրեց, որ իրենք այժմ աշխատում են հայ համայնքների կրթօջախներից ստացված դիմում-խնդրանքների հիման վրա: Սփյուռքահայ երեխաները կարող են լուրջ դժվարություններ ունենալ՝ ուսուցման հայկական մեթոդներին ապավինելիս: «Այդ երեխաները տվյալ երկրի պետությունից, հասարակական կյանքից դուրս չեն: Հետեւաբար, եթե տեղի կրթության նախարարությունների սահմանած չափորոշիչներով չառաջնորդվեն, հնարավոր է վկայականների հետ կապված խնդիրներ ունենան: Ուստի, այդ հանգամանքները հաշվի առնելով պիտի լուծենք հայապահպանությանը վերաբերող հարցեր»: Խնդիր է նաեւ այն, որ Սփյուռքի հայկական դպրոցներից քչերն են «պետական»:
Հ. Թադեւոսյանն ասաց, որ Սփյուռքի կրթական խնդիրների ծավալն այնքան մեծ է, որ եթե անդրադառնա դրանց, հաստատ կխճճվենք: Ուստի՝ որոշեց շեշտը դնել միօրյա (կիրակնօրյա) դպրոցների կայացման հարցի վրա. «Դրանց համար ուսումնական միասնական ծրագիր ենք մշակում, ըստ որի՝ նախատեսվում է ստեղծել համապատասխան մեթոդական ծրագիր եւ գրականություն: Սփյուռքում 150-ից ավելի միօրյա դպրոցներ են գործում՝ շաբաթ կամ կիրակի օրերին: Իսկ երկօրյաներ գրեթե չկան: Միայն Հունգարիայում, Անգլիայում, Արգենտինայում կան այդպիսիները, այն էլ դեռ լիարժեք չեն»:
Պրն Թադեւոսյանը նաեւ փաստեց. «Կրթության վիճակը համեմատաբար բարվոք է Իրանի եւ Սիրիայի հայկական համայնքներում՝ Սպահանում, Հալեպում, Թեհրանում եւ այլուր: Իսկ, օրինակ՝ ԱՄՆ-ի արեւելյան ափին հայերեն խոսող երիտասարդներին հազվադեպ երեւույթ կարելի է համարել, թեպետ այնտեղ կան հայկական դպրոցներ»: Խնդիրներն անպակաս չեն նաեւ Սփյուռքի ուսուցիչների վերապատրաստման եւ դասագրքերի արդիականացման ոլորտներում: «Այս տարի վերապատրաստման համար Հայաստան եկած ուսուցիչների թիվը մեծ չէր, քանի որ կար միամսյա կեցության ապահովման խնդիր: Նախորդ 2 տարիներին այս հարցում աջակցում էր Ամենայն հայոց հայրապետը եւ վերապատրաստումը կազմակերպվում էր Գեւորգյան ճեմարանում: Իսկ այս տարի, ցավոք, չունենք այդ հնարավորությունը, ուստի միայն 30 ուսուցիչ է Հայաստան եկել վերապատրաստվելու»,- փաստեց Հ. Թադեւոսյանը:
