«Ցեմենտից Ստալին ծեփողների ժամանակը» դեռ չի անցել
Դեկտեմբերի 11-ը ընդհատակյա Ազգային միացյալ կուսակցության հիմնադիր, նկարիչ Հայկազ Խաչատրյանի ծննդյան օրն է: Այդ կապակցությամբ երեկ մենք հանդիպեցինք նկարչի 82-ամյա եղբորը՝ հանրապետական Սերգեյ Խաչատրյանի հետ:
Նկարչի 300-ից ավելի գործերը դեռ սպասում են իրենց ճակատագրին: Հայկազ Խաչատրյանն ունի նաեւ Մորդովայի քաղբանտարկյալների ճամբարում գրած «Սեւ գիրքը» բանաստեղծությունների շարք:
Նախկին քաղբանտարկյալի եղբայրն «Առավոտին» ասաց, թե հույս ուներ, որ ԱՄԿ հիմնադրի ձեռագրերի, կտավների, նկարների հարցը կլուծվի գոնե այս տարի, երբ լրացավ ԱՄԿ 40-ամյակը, սակայն, Ս. Խաչատրյանի կարծիքով, «Հայկազին մոռացան, որովհետեւ չեկան անշահագրգիռ մարդիկ: Հայկազն անընդունելի էր թե բոլշեւիկների եւ թե հիմա՝ կուսակցական չինովնիկների ժամանակ»:
Ս. Խաչատրյանը ցույց տվեց Հայկազի ձեռագրերից մեկը, ուր նա գրել էր. «Սողունների մի հոծ բանակ, առած վրձին ու գրիչ, քարշ են գալիս ոտքերիս տակ, ազնիվ մարդկանց անունից»: Հ. Խաչատրյանին, ըստ եղբոր, «փոխարինում» են «ցեմենտից Ստալին ծեփողներն» ու «վաշխառու ցեխագործները»:
«Առավոտի» այն հարցին, թե ի՞նչ ընթացք ստացավ «Հայքաղբանտարկյալի թանգարան» ստեղծելու գաղափարը, ուր նախատեսվում էին տեղադրել Հայկազի նկարները, ձեռագրերը, Ս. Խաչատրյանն ասաց, որ հանրապետությունում չգտնվեց այն մարդը, որը իրականացներ այդ գաղափարը: 1989-ի սեպտեմբերի 27-ից մեծանուն ազգային քաղաքական գործիչը եւ արվեստագետը մեզ հետ չէ: Այսօր նրան իրականում հիշողները հատուկենտ են:
Հ. Գ. Երեկ նախկին քաղբանտարկյալներից որեւէ մեկը Թոխմախի գերեզմանատուն չի այցելել:
Ռուզան ՄԻՆԱՍՅԱՆ
