Իսկ պետությանն առանձնապես չի հուզում
Արդեն քանի տարի է՝ Հայաստանի հեմոֆիլիկները (մարդիկ, որոնց արյունը չի մակարդվում) իրենց կյանքի համար անհրաժեշտ դեղամիջոցի (8-րդ եւ 9-րդ «ֆակտոր») լուրջ խնդիր ունեն: Դեղամիջոցը բավականին թանկ արժե եւ չնայած նրան, որ 8-րդ եւ 9-րդ «ֆակտորը» պետականորեն գրանցված է եւ ներկրումը թույլատրելի է, դեղ ներկրողներն այդ դեղամիջոցը չեն բերում՝ մտավախություն ունենալով, որ իրենց վրա կմնա: Առողջապահության նախարարությունն էլ գումարների սղության պատճառով տարիներ շարունակ չի կարողանում այս հարցը լուծել եւ դեղի ներկրումը կազմակերպել սեփական միջոցներով: Մեր տեղեկություններով, անցյալ տարի նախարարությունը դեղի շատ փոքր չափաքանակ՝ 60 հազար միավոր, պետբյուջեի միջոցներով գնել է, սակայն այն հեմոֆիլիկներին հատկացվում է խիստ անհրաժեշտության դեպքում: Մինչդեռ հեմոֆիլիայով հիվանդները տարին առնվազն մի քանի անգամ պրոֆիլակտիկայի (կանխարգելման) համար պետք է այդ 8-րդ եւ 9-րդ «ֆակտորը» ներարկվեն: Իսկ 60 հազար միավոր դեղը, հեմոտոլոգների հաշվարկներով, պրոֆիլակտիկ բուժում անցնող մեկ հիվանդին բաժին ընկնող չափաքանակն է:
Հայաստանում հաշվառված է 160-170 հեմոֆիլիայով հիվանդ: Քանի որ դեղատներում այդ դեղամիջոցը չի վաճառվում, մեր երկրում հեմոֆիլիկների միակ հույսը Հեմոֆիլիայի համաշխարհային ֆոնդն է, որը Հեմոֆիլիայով հիվանդների հայկական ասոցիացիայի միջոցով դեղամիջոցը որպես հումանիտար օգնություն տրամադրում է մեր հիվանդներին: Մեր տեղեկություններով, ֆոնդից հատկացված դեղամիջոցի առաջին խմբաքանակի պիտանելիության ժամկետն ավարտին մոտ է եղել, սակայն մեր հեմոֆիլիկները դեղի կարիքն այնքան խիստ են զգացել, որ ասոցիացիան այն տրամադրել է:
Ասոցիացիայի փոխնախագահ Դավիթ Խանզրադյանն էլ վստահեցրեց, որ ժամանակ առ ժամանակ հեմոֆիլիկները դեղամիջոցի հետ կապված լուրջ խնդիրներ են ունենում եւ որ ֆոնդից հատկացված դեղաքանակը ոչ միշտ է հիվանդներին բավականացնում, ինչի պատճառով ասոցիացիան ստիպված է լինում անհրաժեշտության դեպքում միայն այն հատկացնել. «Դեղն իսկապես շատ թանկ արժե. մեկանգամյա ներարկելու չափաբաժինը՝ 300-400 դոլար: Պատահում է՝ անհրաժեշտության դեպքում հիվանդը 3-4 անգամ դեղ է ընդունում, այս դեպքում 1000 դոլարից ավելի գումար է պահանջվում: Մարդիկ պարզապես ի վիճակի չեն այն գնել: Հիվանդությունը յուրաքանչյուրի մոտ կարող է տարբեր ծանրության լինել, եղանակի փոփոխությունն էլ կարող է նրանց ինքնազգացողության վրա ազդել եւ ներքին արյունազեղման պատճառ դառնալ, չի կարելի հստակ ասել, թե մեկ հիվանդին որքան դոզա է հարկավոր: Իսկ վիրահատված հիվանդներին պետք է ներարկել 20-40 հազար միավոր»:
Հատկապես ծանր է ՀՀ մարզերում բնակվող հեմոֆիլիկների վիճակը: Անհրաժեշտ դեղամիջոցը ստանալու համար նրանք ստիպված են ամեն անգամ հասնել մայրաքաղաք, քանի որ, Դ. Խանզրադյանի խոսքերով, հիվանդների մեծ մասը գտնվում է Երեւանում եւ դեղամիջոցը չի հերիքում, որպեսզի մարզեր էլ առաքվի. «Ասոցիացիան փորձում է համագործակցել Վանաձորի, Գյումրիի, Տավուշի եւ այլ մարզերի արյան փոխներարկման կենտրոնների հետ: Եթե այդ կենտրոններում ծանր դեպք է լինում՝ կա՛մ ծնողն է գալիս Երեւանից դեղը տանում, կա՛մ ասոցիացիան է հասցնում»: Պարոն Խանզրադյանը չհրապարակեց, թե դեղի պակասի պատճառով քանի հեմոֆիլիկ է մահացել, բայց որ մահացողներ եղել են՝ չժխտեց:
Հեմոֆիլիկները մեր երկրում տարիներ շարունակ ախտորոշման խնդիր էլ են ունեցել: Դ. Խանզրադյանի խոսքերով. «Այս տարվա սեպտեմբերից է միայն Երեւանի արյան փոխներարկման ինստիտուտում բացվել Հեմոֆիլիայի կենտրոն, որտեղ հիվանդները հնարավորություն ունեն հետազոտվել եւ ճիշտ ախտորոշվել: Մինչ այդ՝ ախտորոշումն այնքան էլ ճիշտ չէր արվում: Հեմոֆիլիան գենետիկ հիվանդության դասական օրինակ է, կրողը մայրն է, բայց հիվանդանում են միայն տղաները»:
