Ի պատասխան «Առավոտի» հարցին՝ եթե պատգամավորները չմիջամտեին, ինչպե՞ս կավարտվեր նախորդ օրը ԱԺ դահլիճում իր եւ Վիկտոր Դալլաքյանի միջեւ ծագած լեզվակռիվը, ասաց ԱԺ պետաիրավական հարցերի հանձնաժողովի նախագահ
Ռաֆիկ Պետրոսյանը:
– Եթե նախորդ օրը պատգամավորները չմիջամտեին, մինչեւ ո՞ւր կհասներ ձեր եւ Վիկտոր Դալլաքյանի կռիվը: Միմյանց կծեծեի՞ք:
– Ես կապտակեի նրան, որովհետեւ նրա վրա էլ եմ մեծ ջանքեր թափել իրավաբանական կրթություն ստանալու համար, նրա տղայի վրա էլ, պաղատանքներով, աղաչանքներով միշտ ինձ է դիմել: Եվ նա երեկ իմ հասցեին ասաց՝ «ապուշ է»: Ես չէի կարող, անպայման պետք է ապտակեի, բայց չթողեցին: Այդպիսի ապերախտ մարդիկ, ովքեր օրը մեկ փոխում են կուսակցություն, սրա գրկից նրա գիրկն են վազում՝ իրավունք չունեն այստեղ ամբիցիաներ ներկայացնել: Այստեղից-այնտեղից արտագրած թվեր է կարդում եւ երկու նախադասություն իր կողմից գրած դատողություն չի անում, ժողովրդին խաբելով, թե իբր գործ է անում: Ես իսկապես նրա կողմից բերված թվերը համարեցի սուտ թվեր: Այ, օրինակ, Գեղամյանը ելույթ ունեցավ եւ հիմնավորեց, ուշադրության արժանի թվեր ներկայացրեց, դրանք կարելի է ստուգել՝ պարզելու համար, թե իսկապե՞ս պետությունը այդքան վնասներ է կրել: Բայց Դալլաքյանը խոսում է միայն խոսելու համար, Քոչարյանը՝ էսպես, Քոչարյանը՝ էնպես: Հասկացանք, Քոչարյանը անսխալական չի, երկրի ղեկավար է աշխատում, սխալներ կունենա, աշխատող մարդն է սխալվում, բայց ամեն ինչ տեսնել սեւ ակնոցներով, խեղաթյուրել ճշմարտությունը, ինձ դուր չեկավ, ես ընդամենը ուզեցի մի հարց տալ եւ պարզել, թե էդ սուտ թվերը ինքը որտեղից է վերցրել:
– Պարոն Պետրոսյան, մի ժամանակ դուք փորձում էիք անցկացնել պատգամավորի պահվածքի մասին օրինագիծ. ձեր կարծիքով, եթե այն արդեն ընդունված լիներ, պատգամավորները ԱԺ դահլիճում եւ միջանցքներում այլեւս միմյանց չէի՞ն հայհոյի, չէի՞ն կռվի եւ գոռգոռա:
– Այդ օրինագծում նախատեսված էին խախտումներ թույլ տալու դեպքում ե՛ւ ներքին հարաբերություններում, ե՛ւ արտասահմանյան գործուղումների ժամանակ պատգամավորների պահելաձեւի նորմերը, այդ թվում նաեւ նյութական միջոցների ծախսման, անհարգելի պատճառով ԱԺ նիստերից եւ հանձնաժողովների նիստերից բացակայելու դեպքում միջոցներ կիրառելը եւ այլն: Մշակվել էին այդպիսի միջոցներ, որոնք պետք է ստիպեին պատգամավորին գալ աշխատանքի, զբաղվել իր բուն գործով՝ օրինաստեղծ աշխատանքով, ավելորդ հայտարարություններով հանդես չգալ մյուս թեկնածուների հասցեին ընտրությունների նախաշեմին եւ այլն: Ուսումնասիրելով միջազգային փորձը՝ նախատեսել էինք նաեւ այդ խախտումների համար պատասխանատվության տեսակներ, այդ թվում՝ պարտավորեցնել պատգամավորին, որ հրապարակավ ներողություն խնդրի, եթե անտեղի վիրավորել է գործընկերոջը, աշխատավարձի պահում մինչեւ 50 տոկոսի չափով, եթե անհարգելի բացակայել է, որովհետեւ Սահմանադրության մեջ կան քվեարկությունների կեսից ավելիից բացակայելու դեպքում մանդատից զրկելու հարցը, բայց չկա, թե մինչեւ այդ կեսը բացակայողներին ինչ է սպառնում: Նախատեսել էինք նաեւ բացակայող պատգամավորների անունները հրապարակել մամուլում, որ ընտրողները իմանան իրենց պատգամավորին եւ հաջորդ անգամ չընտրեն: Ես մի քանի անգամ փորձեցի այս օրինագիծը մտցնել շրջանառության մեջ, բայց զգացի, որ պատգամավորներից ոչ մեկը դրա օգտին չի քվեարկելու, բնական է, որովհետեւ իրենք իրենց դեմ չեն քվեարկի: Բայց մի կարեւոր դրույթ այնտեղից մտցրել ենք կանոնակարգի մեջ. դա այն մասին է, որ հանձնաժողովների նիստերից եւ լիագումար նիստերից կեսից ավելիից անհարգելի բացակայելու դեպքում պատգամավորի աշխատավարձից պահում են այդ օրերի համար:
– Բայց այդ կարգի պատիժը օլիգարխ եւ գործարար պատգամավորների վրա ոչ մի կերպ չի ազդի, նրանք հո չե՞ն մնացել պատգամավորի աշխատավարձի հույսին, իսկ ում վրա դա կազդի՝ առանց այդ էլ պարտաճանաչները գալիս են աշխատանքի:
– Այստեղ կարեւորը այդ գումարնե րը չեն, ամենակարեւորն այն է, որ այդ մարդկանց անունները մտնեն ինտերնետ, թերթերում տպվեն եւ հայտարարվի, որ այսինչ պատգամավորի աշխատավարձը պահել են՝ աշխատանքից բացակայելու համար, սա մեծ ազդեցություն կարող է ունենալ հասարակական կարծիքի վրա, որը շատ կարեւոր եմ համարում:
– Դուք չե՞ք տեսնում, որ գնալով Ազգային ժողովի որակը ընկնում է:
– Այո, ընկնում է, եւ ես մի քանի անգամ ասել եմ, որ Գերագույն խորհուրդը մի քանի գլուխ բարձր էր դրանից հետո եղած բոլոր ազգային ժողովներից, որովհետեւ այնտեղ կար բազմակարծություն, մարդիկ ելույթներ էին ունենում, լուրջ քննարկումներ էին լինում եւ շատ դեպքերում չէին թույլ տալիս անցկացնել հակաժողովրդական օրենքներ: Հիմա դա չկա, փաստորեն մեծամասնության ձեւավորմամբ՝ պլյուրալիզմը վերացել է մեր ԱԺ-ից՝ եւ շատ դեպքերում մեծամասնությունը քվեարկում է առանց մտածելու: Սահմանադրական դատարանն էլ մեզ մեղադրում է, թե ինչու ենք այս կամ այն օրենքը ընդունել, առանց հասկանալու, որ այդ օրենքը մի մարդ չի ընդունում, մեծամասնությունն է ընդունում, եւ եթե պետք է ընդունել, որ մածունը սեւ է, մեծամասնությունը հենց այդպես էլ քվեարկում է:
– Բայց չէ՞ որ դուք էլ եք այդ նույն մեծամասնության անդամը:
– Նույն մեծամասնության մեջ տեսնում եք՝ ինչքան եմ հակադրվում կառավարության ներկայացրած այս կամ այն նախագծին:
Հ. Գ. Այս հարցազրույցից հետո մենք դիմեցինք անկախ պատգամավոր Վիկտոր Դալլաքյանին եւ խնդրեցինք նաեւ իր մեկնաբանությունը, ի պատասխան՝ պարոն Դալլաքյանն ասաց. «Մի մարդ, որի սեփական ընտանիքում Հայաստանում գոյություն ունեցող բոլոր կուսակցությունները ներկայացված են՝ միշտ ջրի երեսին լողալու համար, ես այդ տեսակին չեմ հակադարձում»: