![\"\"](\"https://www.aravot.am/2006/aravot_arm/November/4/p210-15.jpg\")
Թաթարստանի տարածքում հայերը բնակվել են դեռեւս 9-րդ դարից: Իրենց արհեստներով շենացրել են երկիրը, միաժամանակ զերծ մնալով ուծացումից:
Եվ ինչպես հատուկ է հայկական գաղթօջախին, այստեղ նույնպես մայրենի լեզվի ու մշակույթի պահպանումը եղել է առաջնահերթ: Սակայն Թաթարստանի հայ համայնքի ղեկավար Միխայիլ Խաչատրյանի հետ զրույցի ընթացքում պարզվեց, որ հայերին եւս սպառնում է գլոբալացման վտանգը: Թաթարստանը բազմազգ պետություն է եւ այնտեղ, թաթարներից ու ռուսներից բացի, ապրում են շուրջ 80 ազգերի ներկայացուցիչներ: Այնտեղ այսօր 15 հազար հայ է ապրում, որից 4000-ը՝ մայրաքաղաք Կազանում:
Դեռեւս խորհրդային տարիներից Թաթարստանը հայերի համար խոպան էր: «Այն տարիներին եթե հայերն աշխատում էին 100 դոլար աշխատավարձով, ապա այսօր պահանջում են 500-1000,- ասում է Միխայիլ Խաչատրյանը:- Սակայն վերջերս տաջիկները հայերի համար դարձել են լուրջ մրցակիցներ, ավելի ճիշտ՝ խփում են նրանց գործին, քանի որ համաձայնվում են աշխատել անգամ 50 դոլարով: Հայերի համար աշխատատեղերն արդեն սահմանափակ են»:
Միխայիլ Խաչատրյանի հավաստմամբ՝ Թաթարստանում ազգամիջյան ընդհարումներ առայսօր չեն արձանագրվել: Հայերը կարողանում են «լեզու գտնել» բոլոր ազգերի հետ:
Կազանում դեռեւս պահպանվել են հայկական խաչքարեր, մշակութային կոթողներ: Թեեւ կիրակնօրյա դպրոցն ապահովված է Հայաստանից ուղարկված դասագրքերով ու անհրաժեշտ գրականությամբ, այնուամենայնիվ, հայ մանուկները դպրոց են գնում միայն ազգային որեւէ միջոցառման մասնակցելու առիթով:
Առաջիկայում սերտ համագործակցություն կստեղծվի Երեւանի եւ Կազանի պետհամալսարանների միջեւ: Իսկ Կազանի հայաբնակ Բախիտրիսկի շրջանի եւ Երեւանի Նոր Նորք համայնքի միջեւ ստեղծված բարեկամությունը տարիների պատմություն ունի: Ժամանակի ընթացքում այն էլ ավելի կամրապնդվի երկու համայնքների դպրոցականների մարզական միջոցառումների, հատկապես՝ առաջիկայում սպասվելիք մանկապատանեկան ֆուտբոլային թիմերի մրցաշարի շնորհիվ, որը հավակնում է շարունակական դառնալ:
