Պարսկաստանում
ծնված, ԱՄՆ-ում ապրած, Եվրոպայումհաստատված կոմպոզիտորի՝ Ժան Սարգսյանի ստեղծագործությունը
առաջին անգամ կկատարվի Հայաստանում: Ինչպես արդեն տեղեկացրել ենք, փետրվարի
18-ին Կոմիտասի անվան կամերային երաժշտության տանը տեղի կունենա Հայաստանի պետական
կամերային նվագախմբի (ՀՊԿՆ) համերգը՝ նվիրված Մոցարտի ծննդյան 250 եւ Էդվարդ Միրզոյանի
85-ամյակներին: Առաջին անգամ կհնչի Ժան Սարգսյանի Կոնցերտը՝ գրված դաշնամուրի, լարայինների
եւ հարվածայինների համար: Երեկ գերմանաբնակ կոմպոզիտորը հարցազրույց տվեց «Առավոտին»:
– Ինչո՞ւ որոշեցիք ձեր ստեղծագործության պրեմիերան վստահել ՀՊԿՆ-ին եւ դաշնակահար
Արմեն Բաբախանյանին: – Ես երկար տարիներ, դեռ արտերկրից եմ ճանաչում ՀՊԿՆ
գեղարվեստական ղեկավար եւ գլխավոր դիրիժոր Արամ Ղարաբեկյանին: Իսկ այս համագործակցությունը
սկսվել է դաշնակահար Արմեն Բաբախանյանի միջոցով: Երեք տարի առաջ նա կատարեց իմ «Թեմա
եւ վարիացիաներ» ստեղծագործությունը, այնուհետեւ խորհուրդ տվեց մի կոնցերտ էլ գրել
դաշնամուրի եւ նվագախմբի համար, ի սկզբանե նկատի ունենալով հենց կամերային նվագախումբը,
որի բարձր մակարդակին վաղուց էի ծանոթ: – Քիչ առաջ նվագախմբի փորձից մի կտոր
ունկնդրեցիք, ձեր տպավորությունը: – Ընդամենը 2 րոպե Մոցարտ լսեցի, բայց կարող
եմ վստահաբար ասել, որ դա Արամ Ղարաբեկյանի ղեկավարությամբ բարձր մակարդակի ներկայացում
էր: – Միայն կամերային նվագախմբի՞ հետ եք համագործակցելու, թե՞ այլ նվագախմբերի
ու անհատ կատարողների հետ եւս: – Կամերայինի հետ սկսված համագործակցությունը,
հուսով եմ, կշարունակվի, նոր կապեր էլ եմ ակնկալում: Մանավանդ ունեմ սիմֆոնիկ գործեր,
ներկայումս աշխատում եմ օպերայի վրա, թեեւ ոչ հայկական թեմատիկայով, բայց հուսով
եմ, որ ինքնատիպ գործ է լինելու եւ միգուցե հետաքրքրի Երեւանի օպերային թատրոնին:
Ընդ որում, այդ օպերայի թեման ռուսական արքայական ընտանիքն է: Այն ընդգրկում է 1905-ից
մինչեւ ռուսական հեղափոխությունն ընկած ժամանակաշրջանը: Կարճ ասած՝ գործը Ալեքսանդրա
թագուհու եւ Ռասպուտինի հարաբերությունների մասին է լինելու: – Դուք ծնվել
եք Պարսկաստանում, տեղափոխվել ու գործունեություն ծավալել ԱՄՆ-ում, իսկ այժմ Բեռլինում
եք հաստատվել… – Բեռլին տեղափոխվելուս պատճառն այն է, որ ստեղծագործելու
համար շատ ազատ ժամանակ ունեմ, մինչդեռ Բոստոնում շաբաթվա 7 օրերին էլ զբաղված էի:
ԱՄՆ քաղաքացի լինելս էլ օգնեց Բեռլինում հաստատվելուս: – Բոստոնում եւ Բեռլինում
կապեր ունե՞ք Հայաստանից եկած արվեստագետների հետ: – Բոստոնում շատ ծանոթներ
ունեմ, այդ թվում համբավավոր՝ երգչուհիներ Էլվիրա Ուզունյան, Նունե Կարապետյան եւ
այլք: Նունեի հետ այսօր էլ համագործակցում եմ՝ երգաշար եմ գրում Չարենցի խոսքերով,
որը պիտի կատարվի մայիսին: Նկատեմ, որ Հայաստանից եկած տաղանդավոր արտիստներից շատերը
արտերկրում մի կերպ են գլուխները պահում, եւ եթե առիթ է լինում տարին գոնե մեկ անգամ
փոքրիկ համերգ ունենալ հայկական գաղութի համար, դա արդեն լավ է: Ի դեպ, իմ վիճակն
էլ նույնն էր ԱՄՆ-ում՝ երգեհոն էի նվագում ոչ հայկական եկեղեցում, 3 տարբեր դպրոցներում
հարմոնիա, դաշնամուր ու նույնիսկ իտալերեն էի դասավանդում: Գերմանիայում, բարեբախտաբար,
ամեն ինչ փոխվեց դեպի լավը: Արվեստը այնտեղ պետականորեն է հովանավորվում: Օրինակ՝
մի քանի փաստ նշեմ. միայն Բեռլինն ունի 3 օպերային թատրոն, 4 գլխավոր սիմֆոնիկ նվագախումբ:
Աշնանային սեզոնին արդեն 5 օպերայի պրեմիերա է եղել: Մշակութային կյանքն այստեղ ուղղակի
եռում է, դրան գումարած տոմսերն էլ բավականին մատչելի են՝ 8-12 եվրո: Ափսոս, օրեցօր
հանդիսատեսը «ճերմակում» է, այսինքն՝ նման վայրեր հաճախող երիտասարդների թիվը գնալով
պակասում է: Իսկ Ամերիկայում բացարձակապես ծերերն են դասական երաժշտության
համերգների գնում: Մի նկատառում եւս. ամերիկացիները առակ ունեն. «Հարեւանի դաշտն
ավելի կանաչ է»: Նրանք մեծ տեղ են տալիս Եվրոպայից եկած երաժիշտներին: Իսկ Գերմանիայում
ԱՄՆ-ից եկածներին են ավելի քաղցր աչքով նայում: Բացի այդ, Գերմանիայում օտար երկրներից
եկած արվեստագետներն ավելի շատ են պետական հովանավորչությունից օգտվում, քան տեղացիները:
Զրուցեց ԳՈՀԱՐ ՀԱԿՈԲՅԱՆԸ
