Մարտահրավեր օպերային թատրոնի՞ն «Արամ Խաչատրյան» համերգասրահում դեկտեմբերի 25, 27-ին Հայաստանի պետական ֆիլհարմոնիկ նվագախումբը հրավիրում է համաշխարհային օպերային գրականության հերթական գլուխգործոցի՝ Վերդիի «Սիմոն Բոկանեգրա» օպերայի հայաստանյան պրեմիերային: Օպերայի համերգային կատարմանը ներգրավված են Հայաստանի պետական ակադեմիական երգչախումբը եւ մեներգիչներ: Այս առիթով հանդիպեցինք նվագախմբի գեղարվեստական ղեկավար եւ գլխավոր դիրիժոր Էդուարդ Թոփչյանին: – Ձեր ղեկավարության օրոք (ավելի քան 5 տարի) անդրադառնում եք արդեն 5-րդ օպերային (Պուչինիի «Մադամ Բաթերֆլայ», «Թիկնոց», Վերդիի «Աիդա», Ռոսինիի «Սեւիլյան սափրիչ»). կարելի՞ է դա ընկալել որպես մարտահրավեր երեւանյան օպերային թատրոններին: – Նախ՝ ես օպերային արվեստ շատ եմ սիրում: Մինչ ֆիլհարմոնիկի ղեկավարությունը ստանձնելը, որպես օպերային դիրիժոր, հայտնի անուն էի արտերկրում, մասնավորապես Գերմանիայում եւ Ֆրանսիայում: Հիմա էլ ունեմ հրավերներ՝ ղեկավարելու այս կամ այն օպերային ներկայացումները: Որեւէ մեկին որեւէ բան ապացուցելու անհրաժեշտությունը չունեմ: Բնականաբար, դա որպես մարտահրավեր չպետք է ընկալել: Կրկնում եմ, ես օպերային գրականություն շատ եմ սիրում: Պարզապես չեմ ուզում առանձնացնել սիմֆոնիկ երաժշտությունը օպերայինից: – Ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի արտիստները հաճույքո՞վ են աշխատում օպերային ժանրում: Կան շշուկներ, որ ձեր երաժիշտներն առանց այն էլ շատ զբաղված են: Հարկ է նշել, որ աշխարհի հանրահայտ նվագախմբերը նույնիսկ ամեն շաբաթ նոր ծրագրով հանդես չեն գալիս: – Զգում եմ, որ նրանք հաճույքով են աշխատում: Կարծում եմ, ի վերջո, հետաքրքիր է նոր գործ փորձելը, քան, օրինակ, Դվորժակի 9-րդ սիմֆոնիան 100-րդ անգամ կատարել: Պիտի ասեմ նաեւ, որ օպերային ժանրին անդրադարձը տարին մեկ կամ երկու անգամ, անխոս, վկայում է նվագախմբի պրոֆեսիոնալիզմի մասին: Տեղեկացնեմ, որ յուրաքանչյուր համերգաշրջանում արտերկրից հրավիրում ենք ավելի քան 20 դիրիժոր, մոտ 30 մենակատար, որոնց մեջ կան աշխարհահռչակ անուններ: Կար ժամանակ, երբ Ֆիլհարմոնիկ նվագախումբը դարձել էր փորձատեղի: Այսպես. մեր կոնսերվատորիայից հաճախ հրավիրվում էին թե դիրիժորներ, թե մենակատարներ: Այո, իմ օրոք էլ հրավիրվում են, բայց ոչ հաճախ, այլ ահավոր հազվադեպ՝ ընտրելով միայն բարձրակարգ երաժիշտների: Ճիշտ նկատեցիք, Ֆիլհարմոնիկը շատ ծանրաբեռնված է աշխատում, բայց, չգիտեմ ինչպես արտահայտվեմ, կարծես շնորհակալություն չկա: – Ումի՞ց եւ ի՞նչ շնորհակալություն եք ակնկալում: – Մեր երկրում չասեմ խանգարիչ, չօգնող երեւույթներ կան: Եղել են, չէ՞, ժամանակներ (նկատի ունի ԽՍՀՄ տարիները), երբ մտածող ուղեղներին վերացրել են: Հիմա էլ, չէ՞, ունենք նման մարդիկ: Հիմա նրանց չեն վերացնում, պարզապես անուշադրության են մատնում: Երեւի կհարցնեք՝ այդ ո՞ր շնորհալի երաժիշտներն են անուշադրության մատնված: Դրա պատասխանն ունեմ, բայց դրա մասին՝ ուրիշ անգամ: Թեպետ դա իմ գործը չէ, ոչ էլ ի պաշտոնե պատասխանատու եմ: Այսօր որտե՞ղ են մեր ուղեղները (նկատի ունի աշխարհով մեկ սփռված երբեմնի հայաստանցի երաժիշտներին): Պատասխանեմ. օրինակ, «Սիմոն Բոկանեգրայի» պրեմիերային հրավիրել ենք գերմանաբնակ բարիտոն Մկրտիչ Բաբաջանյանին, կհանդիպեք աշխարհահռչակ Բարսեղ Թումանյանին, Ստրասբուրգի օպերային թատրոնի մեներգիչ, տենոր Արա Ավանյանին, Իտալիայից՝ Գաբրիելե Ադոռնոյին: Մի խոսքով՝ ուզում եմ, երազում եմ, հավատացեք՝ ոչ միայն ես, իմ նմանները շատ են Հայաստանում, որ պետության կողմից դասական երաժշտության հանդեպ լինի ոչ թե ուշադրություն, այլ հոգածություն՝ գումարած մեծ ուշադրություն: Չեմ ուզում, որ 2020թ. պատմության դասագրքից աշակերտները տեղեկանան, որ հայերս ժամանակին ունեցել ենք սիմֆոնիկ նվագախումբ: Զրուցեց Ս. ԴԱՆԻԵԼՅԱՆԸ
