Այսօր կոռուպցիայի դեմ պայքարի միջազգային
օրն է, եւ հարմար առիթ՝ խոսելու այն մասին, թե ինչքանով է մեր մամուլը անդրադառնում
այս ոլորտին եւ ինչպես է նպաստում հասարակական կարծիքի ձեւավորմանը: Այս
նպատակով 2005-ի հունվար-հունիս ամիսներին ՄԱԿ-ի զարգացման ծրագիրն (ՄԱԶԾ) իրականացրել
է տպագիր մամուլի կողմից հակակոռուպցիոն խնդիրների լուսաբանման բովանդակային վերլուծություն:
«Բովանդակային վերլուծությունը հետազոտական գործիք է, որի միջոցով որոշվում է տեքստերում
առկա որոշակի բառերի կամ հասկացությունների (կոդավորված բառեր) հաճախությունը, վերլուծվում
է վերջիններիս նպատակը եւ փոխկապվածությունը: Նպատակ ունեինք հասկանալ, թե մամուլի
հրապարակումներից հասարակական ի՞նչ ընկալում կարող է ստեղծվել, ինչպե՞ս կարող են
դրանք ազդել հասարակության ենթագիտակցության վրա»,- բացատրում է ՄԱԶԾ հակակոռուպցիոն
փորձագետ Արտակ Սաղաթելյանը: Հետազոտական խմբի կողմից ընտրվել են «Առավոտ», «Ազգ»,
«Չորրորդ իշխանություն», «Հայոց աշխարհ», «Հայկական ժամանակ», «Երկիր» թերթերը, որոնք
ունեն էլեկտրոնային տարբերակ: Ընտրվել են այն 102 հոդվածները, որոնք այս կամ այն
կերպ առնչվում են կոռուպցիոն խնդիրներին: Կոդավորված բառերից առավել հաճախ
գործածվել են թափանցիկություն, օրենք, իրավական, քաղաքացի, քրեական գործ, առավել
քիչ՝ հաշվետվողականություն, էթիկա, ազնվություն տերմինները: Սա, ըստ Ա. Սաղաթելյանի,
նշանակում է, որ մամուլին պակասում է բարոյականության սերմանումը, հետեւաբար՝ կոռուպցիայի
կանխարգելմանն ուղղված քայլերը լրատվամիջոցները երկրորդ պլան են մղել եւ առավել շատ
հակված են եղածը փաստել: Չեն հանդիպում նաեւ՝ լուծման մեթոդների առաջարկներ ու խոր
վերլուծություններ: Հիշյալ ժամանակահատվածում մամուլն առավելապես անդրադարձել
է կրթական համակարգին՝ 37.2 տոկոս, միջազգային կառույցների գործունեությանը՝ 10.8
տոկոս, կոռուպցիայի դեմ պայքարի հանձնաժողովին՝ 5.9 տոկոս եւ պետական կառավարմանն
ընդհանրապես՝ 4.9 տոկոս: Ընդ որում՝ 74.5 տոկոսը տեղեկատվական բնույթի հոդվածներ
են, վերլուծականները կազմում են 20.6 տոկոս, իսկ հետազոտությունները՝ 4.9 տոկոս:
Միայն 8.8 տոկոսն ունի դրական ենթատեքստ, այսինքն՝ կոռուպցիայի դեմ հաջող պայքարի
հույս են ներշնչում: Հոդվածների վերլուծությունը ցույց է տվել, որ մեր երկրում դատական
եւ ոստիկանական համակարգը դրական ենթատեքստով է ներկայացվում: Պատճառն այն է, որ
թերթերը գրում են միայն այն մասին, որ այսինչ հանցագործը բռնվել է, իսկ որ շատ գործեր
մնում են չբացահայտված՝ այս մասին համապատասխան հետաքննությունները շատ քիչ են: Ա.
Սաղաթելյանը շեշտում է հակակոռուպցիոն հանձնաժողովի գործունեության մասին անդրադարձը,
որոնք հիմնականում չեզոք բնույթի են. նիստ գումարվեց, ԳՐԵԿՈ-ից այսինչը եկավ՝ եւ
վերջ: Իհարկե՝ նշվում է նաեւ հանձնաժողովի անգործության մասին: Մտահոգություն
հայտնելով մեր մամուլի անհետեւողականության համար՝ Ա. Սաղաթելյանը օրինակ է բերում
Բուլղարիայի մամուլը: Վերջինիս հետեւողականության շնորհիվ բազմաթիվ դատական պրոցեսներ
են սկսվում եւ հաջողությամբ ավարտվում: Կարծում ենք, որ այս հարցում նաեւ երկրում
ժողովրդավարական արժեքների հաստատում է պետք: Պարզվում է՝ վերլուծության ենթարկված
թերթերից ամենաշատը կոռուպցիոն խնդիրներին անդրադարձել է «Առավոտը»՝ 45.1 տոկոս,
երկրորդ տեղում են «Հայոց աշխարհն» ու «Հայկական ժամանակը»՝ 14.7-ական տոկոս: ՀԱՍՄԻԿ
ԲՈՒԴԱՂՅԱՆ
