«ՍԱՀՄԱՆԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ՉԻ ԿԵՐԱԿՐԵԼՈՒ»

Հարցազրույց
տրանսպորտի եւ կապի նախարար Անդրանիկ Մանուկյանի հետ – Ինչպե՞ս
եք գնահատում սահմանադրական փոփոխությունների հանրաքվեին նախորդող քարոզարշավը: –
Ընդհանուր առմամբ՝ նորմալ. քաղաքական եւ հասարակական գործիչներն արտահայտում են իրենց
տեսակետները: Միայն թե մի տարբերությամբ. «այո»-ի կողմնակիցները փաստարկներ են բերում
հօգուտ առաջարկվող նախագծի: Ընդդիմությունը փաստարկներ է բերում ընդդեմ իշխանության:
Ինձ թվում է՝ մեր հարգարժան ընդդիմադիրները ինչ-որ բան շփոթում են. սա ոչ նախագահական,
ոչ էլ խորհրդարանական ընտրարշավ է: Բայց երբ ընդդիմության ներկայացուցիչները գնում
են շրջաններ, ես թերթերի ռեպորտաժներից այնպիսի տպավորություն եմ ստանում, որ նրանցից
ինչ-որ մեկը պատրաստվում է նոյեմբերի 27-ին երկրի նախագահ դառնալ: Սա նրանց համար
«ոչ»-ի քարոզ չէ, այլ պարզապես ինքնափառաբանման եւ իշխանությանը փնովելու եւս մի
հնարավորություն: Մինչդեռ սահմանադրական հանրաքվեն այն խնդիրը չէ, որ անհանդուրժողականության
ու թշնամանքի եւս մի առիթ տա: Այս բարեփոխումները պետք են ոչ թե այսօրվա իշխանությանը
կամ ընդդիմությանը՝ դրանք պետք են մեր հասարակությանը, մեր ժողովրդին: – Բայց
համաձայնեք, որ «ոչ»-ի քարոզարշավի ժամանակ ժողովուրդն իր, մեղմ ասած, դժգոհությունն
է արտահայտում իշխանությունից: – Եկեք ամբողջ ժողովրդի համար չասենք: Այո՛,
նրանք, ովքեր մոտենում են ընդդիմադիրներին նման հավաքների ժամանակ, նրանք դժգոհ են:
Դա շատ բնական երեւույթ է: Աշխարհի բոլոր երկրներում, նույնիսկ ամենազարգացած, կան
մարդիկ, ովքեր դժգոհ են իրենց սոցիալական վիճակից: Չեմ հասկանում, թե ինչու Հայաստանը
պետք է բացառություն լինի: Պարզապես տոտալիտար երկրներում այդ դժգոհությունն արտահայտվում
է խոհանոցներում եւ այլախոհական ընդհատակում, իսկ ժողովրդավարական երկրներում՝ հրապարակներում:
– Այսինքն՝ Հայաստանը, ըստ ձեզ, ժողովրդավարական երկիր է: – Համենայնդեպս,
տարածաշրջանի, ինչպես նաեւ ԱՊՀ երկրներին ժողովրդավարության առումով չի զիջում: Բայց
վերադառնալով ձեր հարցին՝ ասեմ, որ այն սոցիալական բողոքը, որը դուք լսում եք «ոչ»-ի
քարոզարշավի ժամանակ, որեւէ կապ չունի սահմանադրական փոփոխությունների հետ: Եթե մարդն
ասում է՝ ես սահմանադրությանը «ոչ» եմ ասելու, որովհետեւ վատ եմ ապրում, դա տրամաբանական
փաստարկ չէ: Սահմանադրությունը ոչ կերակրում է, ոչ էլ սոված է պահում: Դա իրավական
փաստաթուղթ է, եւ ցանկացած քաղաքացի պետք է պատասխանի ընդամենը մեկ հարցի՝ այդ փաստաթուղթը
տանո՞ւմ է երկիրը զարգացման ճանապարհով, թե՞ ոչ: Եվ այն ընդդիմադիրները, ովքեր բավականաչափ
գրագիտություն եւ ինտելեկտ ունեն, որ խորանան փոփոխությունների տեքստի մեջ, շատ լավ
գիտեն, որ այդ հարցի պատասխանը դրական է: Պարզապես չեն ուզում խոստովանել, եւ հարցն
էլ նենգափոխում են՝ ձեւակերպելով այսպես. նախագահը լա՞վն, թե՞ վատը: Բայց եթե նախագահն
այդքան վատն է, ինչո՞ւ եք պայքարում, որ նրա լիազորությունները չկրճատվեն: Չէ՞ որ
փոփոխություններին «ոչ» ասելը հենց դա է նշանակում: – Հետեւաբար, նախագահը
հիմա պայքարում է իր լիազորությունները կրճատելու համա՞ր: – Ավելի ճիշտ կլինի
ասել, որ նախագահը խորհուրդ է տալիս քաղաքացիներին՝ ընդունել այս նախագիծը, որը,
այլ բարեփոխումների շարքում, ենթադրում է նաեւ նախագահական լիազորությունների սահմանափակում:
Ի՞նչ կա այստեղ զարմանալու: Այս տարիների ընթացքում դուք չհամոզվեցի՞ք, որ Ռոբերտ
Քոչարյանը այն գործիչներից չէ, որ մտահոգվի սեփական լիազորություններով ավելի շատ,
քան պետական շահով: Իսկ այդ շահը պահանջում է, որ մենք դառնանք ավելի ժողովրդավարական,
ավելի եվրոպական երկիր: Մասնավորապես, որ խորհրդարանը՝ ժողովրդի կողմից ընտրված օրենսդիր
մարմինը, ավելի մեծ հնարավորություններ ունենա ազդելու ամենաբարձր, կառավարական մակարդակով
ընդունվող որոշումների վրա: Առնվազն 10 տարի շարունակ ընդդիմությունը դա էր պահանջում:
Հիմա, երբ կոալիցիան հենց դա է առաջարկում, նախագահն էլ հենց դա է պաշտպանում, հանկարծ
պարզվեց, որ դա վատ է: Ո՞րն է այստեղ տրամաբանությունը: – Առիթից օգտվելով՝
ուզում եմ հարցնել ձեր ստեղծած եւ այժմ արդեն՝ «Համերաշխություն» կուսակցության մասին:
Ո՞րն է լինելու դրա գաղափարախոսությունը: – Բնականաբար՝ մենք ազատական, ժողովրդավարական
գաղափարների կողմնակից ենք: Գաղտնիք չէ, որ կուսակցության կորիզն են կազմել նախկին
ԱԻՄ-ականները: Ավելի մանրամասն դրա մասին կխոսենք մեր համագումարի ժամանակ, որը կկայանա
նոյեմբերի 22-ին: Բայց առանձին կուզենայի շեշտել հենց «համերաշխություն» բառը: Այսօր
առաջ գնալու համար մեզ օդի պես անհրաժեշտ է հասարակական համերաշխությունը: Ի՞նչ է
դա նշանակում: Տարբեր քաղաքական հոսանքներ կարող են հակառակ տեսակետներ ունենալ երկրի
հեռանկարների վերաբերյալ: Եթե այդպես է, եկեք վիճենք, բայց՝ զուսպ, բարեկիրթ, առանց
իրար վիրավորելու եւ պիտակավորելու: Բայց եթե բոլորին ակնհայտ է, որ երկրի համար
լավ, դրական բան է արվում՝ եկեք միավորվենք եւ այդ լավ բանն անենք: Առաջարկվող սահմանադրական
փոփոխությունները հենց այդպիսի բան են: ԱՐԱՄ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ