Դրա
գաղտնիքները փոխանցելու համար ճապոնացի խորեոգրաֆը առաջարկում է նախ սովորել իր մայրենի
լեզուն «Սու-Էն բուտոհ» ընկերության (Ճապոնիա-Շվեդիա) խորեոգրաֆ
եւ մենապարող Սու-Էնի ելույթը տարաբնույթ կարծիքների արժանացավ՝ անսովորության ու
յուրօրինակության շնորհիվ: Վերնագրից սկսած («Պատառ՝ ներքին անդամահատում») փորձարարական
պարային այս ներկայացումը լավ իմաստով շոկի մեջ էր գցել հայ հանդիսատեսին: Խորեոգրաֆ
եւ բուտոհի (ճապոնական պարի տեսակ) հմուտ վարպետ Սու-Էնի «Առավոտին» տված հարցազրույցն
էլ սովորականներից չէր: – Ի՞նչ է իրենից ներկայացնում «Սու-Էն բուտոհ» ընկերությունը:
– Այն 1992-ին ես եմ հիմնադրել Տոկիոյում, այնուհետեւ 1999-ին բուտոհը «ներմուծել»
եմ նաեւ Սկանդինավիա: Բուտոհը ժամանակակից պար է՝ գրոտեսկային, բանաստեղծական, աբսուրդային:
Բուտոհի խորեոգրաֆները իրենց ուշադրությունը կենտրոնացնում են մարդկային մարմնի վրա՝
բացահայտելով նրա արտահայտչական հնարավորությունները: «Պատառ…» պարային ներկայացումը
միահյուսում է գեղեցկությունը, դաժանությունը եւ աբսուրդը՝ յուրօրինակ «զբոսանք»
կատարելով մարմնի ներքին օրգաններով: – Ինչո՞ւ է նման վերնագիր կրում ներկայացումը:
– «Պատառ՝ ներքին անդամահատում»՝ չքնաղ վերնագիր է: Գիտե՞ք ինչու: Որովհետեւ
հատումը կարող է լինել ոչ միայն մարմնական, այլեւ հոգեկան: Բնավ պարտադիր չէ, որ
դա լինի հենց քո օրգանը: Համաձայնեք, որ միանգամայն հնարավոր է նաեւ էմոցիոնալ հատում:
– Ինչի՞ց է ծնվել այս ներկայացումը՝ հոգեբանական սթրեսների՞ց, անարդարությունների՞ց,
թե՞ անսպասելի երջանիկ պատահարից: – Ասեմ, որ ամենից առաջ ես ներքին զգացողությամբ
եմ առաջնորդվում, հետո նայում եմ շուրջբոլորս, քննում ինձ շրջապատող ամեն ինչ: Արդյունքում՝
տեսածս ու զգացածս վերածվում են ներկայացման: – Ինչպիսի՞ տպավորություններ
ունեք Հայաստանից, դրանց արդյունքում ի՞նչ ներկայացում կծնվի: – Օ՜, փառահեղ
երկիր ունեք, խոսք չկա: Բայց Հայաստանը միայն Երեւանը չէ: Երազում եմ մայրաքաղաքից
դուրս գալ, ուսումնասիրել ձեր գյուղերը, գիտեմ, որ հին պատմություն ունեք ու հարուստ
մշակույթ: Բայց, ափսոս, ժամանակս սուղ Է: Եթե ավելի երկար մնայի Հայաստանում՝ հաստատ
լավ ներկայացում կծնվեր: Որ հնարավորություն ունենայի՝ անպայման կուսումնասիրեի նաեւ
ձեր ազգային պարը: Փողոցում հայ տղամարդկանց ու հայուհիների տեսնելիս միշտ մտածում
եմ, որ շատ գեղեցիկ ու զգացմունքային կլինի ձեր պարը: – Բացի պարից, էլ ի՞նչ
գործունեություն է ծավալում ձեր ընկերությունը: – Մենք աշխատում ենք ֆիլմերի
նկարահանման, գեղարվեստական լուսանկարչության ոլորտներում, նաեւ այլ մշակութային
պրոյեկտների վրա: – Հնարավո՞ր է հայ-ճապոնական համագործակցություն՝ նշյալ
ոլորտներում: – Չի բացառվում, բայց պիտի նախ լեզվական պատնեշը հաղթահարվի:
Իսկ ճապոնացիները չեն սիրում խոսել անգլերեն, այնպես որ՝ համագործակցել ցանկացողները
ստիպված պետք է սովորեն ճապոներեն: – Ինչո՞վ է առանձնանում ճապոնական պարը
մյուս ժողովուրդների պարերից: – Ճապոնացիների մարմիններն այլ կառուցվածք ունեն,
ուստի նրանց շարժումները շատ տարբեր են «արեւմտյան» մարմինների շարժումներից: ԳՈՀԱՐ
ՀԱԿՈԲՅԱՆ
