ՇԱՀՈՒՄԸ ՄԵ՞ՐՆ Է, ԹԵ՞ ՎԱՃԱՌՈՂԻՆԸ Սուրճից ու այլ ապրանքներից «մանր-մունր» շահումները ստանալու համար համառություն է պետք Լայն սպառման արտադրանքի շուկան վերջին տարիներին հեղեղվել է շահումներով: Սուրճ արտադրող բոլոր ընկերությունները, օրինակ, շահումով են աշխատում: Շահում ենք 10 դրամանոց փուչիկից մինչեւ 10 դոլարանոց էլեկտրական ապարանք: Շահում ենք, բայց ստանո՞ւմ ենք: Նկատենք՝ խոսքը վերաբերում է հատկապես էժանագին՝ մինչեւ 150-200 դրամանոց շահումներին: Բազմաթիվ անգամ ծանոթներից լսածով, ինչպես նաեւ՝ անձնական փորձով համոզվել ենք, որ փոքր շահումները հիմնականում չեն հասնում շահողին: Պատճառը, որը հիանալի «սերտել» են վաճառողները, հոգեբանական հիմք ունի՝ «դավադիտ» անել շահողին, մինչեւ կհրաժարվի դրանից: Կտրոնը ստանալուն պես բոլոր վաճառողները միաբերան ասում են նույնը՝ «անցեք մեկ շաբաթից»: Անցնում ես, բայց հանկարծ պարզվում է, որ «առաքիչը չի եկել», կամ ձեր շահած ապրանքից, ինչը կարող է լինել բաժակ, բացիչ կամ կախիչ՝ «այս անգամ չեն բերել»: Հաջորդ շաբաթ էլ մի ուրիշ պատճառաբանություն՝ եւ արդեն անհարմար կզգաք այդքան էժան, երբեմն էլ՝ ձեզ համար ոչ այնքան անհրաժեշտ շահումի մասին հիշեցնել. եղածը մեծ բան չէ, եւ նույնիսկ վաճառողների դեմքին է տպված, որ չարժե դրա ետեւից ընկնել: Հաճախ էլ ստացվում է, որ ապրանքը գնել ես ոչ այն խանութից, ուր ներկայացրել ես կտրոնը, եւ վաճառողի առաջին հարցին՝ «ստեղից ե՞ք առել», ստիպված ստում ես, որ «անհարմար բան» չստացվի: Թեպետ շահում ստանալու հետ ոչ մի կապ չունի, թե որտեղից ես ձեռք բերել ապրանքը: Արդյունքում՝ շահումների մի մասը դառնում է «անտեր», ու որոշ ժամանակ հետո դրանց տիրանում է վաճառողը եւ նվիրում ծանոթ-բարեկամներին: Այս «նրբությունները» մեզ հետ կիսեց նաեւ ծանոթ վաճառողներից մեկը: Նրա աշխատատեղը նշելն անիմաստ է, որովհետեւ նույն կերպ վարվում են նրա բոլոր գործընկերները: Զարմանալի չէ, որ մի քանի խանութների վաճառողներին ուղղած մեր հարցին, թե «բոլոր շահումները գտնո՞ւմ են իրենց հասցեատերերին», ստացանք միաբերան պատասխան՝ «իհարկե»: Իսկ պատահաբար հանդիպած առաքիչներից ոչ մեկը չհիշեց դեպք, երբ վաճառողն իրեն վերադարձրած լինի շահումի կտրոն՝ հասցեատեր չունենալու պատճառաբանությամբ: Որ շահումներն առավել գայթակղիչ են դարձնում ապրանքատեսակը, բարձրացնում դրա մրցունակությունը՝ հասկանալի է: Բայց ակամա խաբեության զոհ դարձած գնորդը կարող է այսկերպ հիասթափվել նույնիսկ առանց շահումի էլ իրեն դուր եկած սուրճից կամ այլ սննդամթերքից: Ուրեմն պետք է մշակել շահումը տեղ հասցնելու նոր մեխանիզմ: Ասենք՝ մատակարարվող հիմնական ապրանքի հետ շահման տակ դրված ապրանքատեսակները մոտավոր քանակով ու հաշվով հանձնել խանութներին, հետո ետ ստանալ՝ ըստ կտրոնների թվի: Այսկերպ հաճախորդը «շահումը կստանա տեղում»՝ ինչպես գովազդվում է: Սակայն պարզվեց, որ մեր այս առաջարկը գործնականում կիրառել հնարավոր չէ՝ մի շարք պատճառներով: «Նախ՝ վաճառողները երկու շաբաթը մեկ փոխվում են, ումի՞ց ուզենք մեր շահումները: Չէ՞ որ սուրճը մենք հանձնում ենք հիմնականում կանխիկով, իսկ շահումները կանխիկով չեն վերցնի: Հետո էլ՝ տնօրեններն իրենք են հրաժարվում շահումները տալու գործընթացին հետեւելուց: Մի հանգամանք էլ կա՝ ինչպե՞ս կարող ենք մոտավոր իմանալ, թե 15 անուն շահում-ապրանքատեսակից որից ինչքան կշահեն: Իսկ իրենց խանութները լցնել անթիվ-անհամար գնդակներով ու բացիչներով՝ ոչ մի տնօրեն չի համաձայնի, իսկ մենք փոքր վաճառակետերի հետ էլ ենք աշխատում»,- պարզաբանեց «Կարդինալ» սուրճի ներկայացուցիչ Տիգրան Ալեքսանյանը: Ինչ վերաբերում է վաճառողների անբարեխղճությանը, ապա «դրան մենք էլ ենք տեղյակ, մեզ էլ են շատ անգամ բողոքում, որ շահումը չեն ստացել՝ հենց ձեր նշած պատճառաբանություններով: Մինչդեռ մենք աշխատում ենք պատվերով, այն է՝ շաբաթը մեկ անգամ մեր ներկայացուցիչը մտնում է խանութ, ընդունում սուրճի պատվերն ու կտրոնները, եւ հենց հաջորդ օրը դրանք հասնում են վաճառակետ: Թե հետո ինչո՞ւ չեն հասնում շահողին՝ մեր մեղքը չէ, վաճառողներին վերահսկել չենք կարող, տուգանել՝ առավել եւս. իրավասություն չունենք: Բողոքների դեպքում ընդամենը զգուշացնում ենք վաճառողին: Դեպքեր են եղել, որ վաճառողը շահումը տվել է այն ժամանակ, երբ իմացել է, որ շահողը պատմություն կսարքի դրանից»: Մեր զրուցակցի ասելով՝ «շատ լավ կլիներ, եթե շահումներն ընդհանրապես վերանային, եւ ապրանքը շուկան գրավեր միայն իր որակով, դա մեզ ավելի ձեռք կտար: Բայց որ բոլորը շահումով են աշխատում՝ մեր հրաժարվելը ճիշտ չի լինի»: ՌՈՒԶԱՆ ԱՐՇԱԿՅԱՆ
