ընտրություններում
խախտումների մասին ասում է Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի նախագահ Գարեգին Ազարյանը:
– «Արդարության» ներկայացուցիչները խոստանում են Ձեզ կանչել
պատասխանատվության, քանի որ Կենտրոնի ընտրություններից առաջ տեղամասային հանձնաժողովների
ղեկավարներին հրահանգել եք, որ անձնագրերը ստուգելու իրավունք տան միայն հանձնաժողովի
երկու անդամի եւ ոչ վստահված անձանց: ԿԸՀ-ն հանդես եկավ պարզաբանմամբ, թե վստահված
անձի լիազորությունների շրջանակներից դուրս է ընտրողի անձնագիրը ստուգելը: Սակայն
«Ընտրական օրենսգրքի» 27/1 հոդվածի համաձայն՝ վստահված անձը ընտրական անդամներից
որեւէ մեկի ներկայությամբ իրավունք ունի անարգել ծանոթանալ ընտրական փաստաթղթերին:
Ընտրողի անձնագիրն ընտրական փաստաթո՞ւղթ չէ: – Ընտրական փաստաթուղթ է համարվում նաեւ
քվեաթերթիկը, որը եւս չեն կարող ստուգել (օրենքի վերոհիշյալ հոդվածը, սակայն, վստահված
անձանց հնարավորություն է ընձեռում նույն կարգով ծանոթանալ նաեւ քվեարկած քվեաթերթիկներին.-
Ա. Ի.): 27/1 հոդվածը սահմանում է, թե վստահված անձը իրավունք ունի «չմիջամտելով
հանձնաժողովի անդամի աշխատանքներին՝ ֆիզիկապես ներկա գտնվելու հանձնաժողովի՝ ընտրողների
գրանցում իրականացնող, քվեատուփը հսկող անդամների կողքին եւ հետեւելու նրանց աշխատանքներին»:
Այսինքն՝ վստահված անձը կարո՛ղ է այդ փաստաթղթերին ծանոթանալ՝ նստելով կամ կանգնելով
հանձնաժողովի անդամի կողքին: Սակայն ընտրողից անձնագիր պահանջելու իրավունք ունեն
հանձնաժողովի միայն երկու անդամներ՝ գրանցում կատարողը եւ քվեաթերթիկի վրա կնիք դնողը:
Եթե չեն կարող կարդալ օրենքը եւ հասկանալ, թե ինչ է գրված՝ խորհուրդ կտամ ուսումնասիրել
հայոց լեզվի կառուցվածքը: Եթե ունենք 80 ավագանու անդամի թեկնածու, համայնքի
ղեկավարի 2 թեկնածու, տեղական կազմակերպություններից 8 դիտորդ ու միջազգային 2 դիտորդ՝
պատկերացնո՞ւմ եք ընտրողի վիճակը, եթե քվեարկությունից առաջ 92 մարդ ու հանձնաժողովի
7 անդամներն էլ ստուգեն նրա անձնագիրը: Եվ եթե որոշ կուսակցությունների զայրացնում
է, որ հանձնաժողովները գործում են օրենքի սահմաններում՝ իրենց խնդիրն է: –
Վերջին պնդումը բավական վիճահարույց է այն պայմաններում, երբ ՏԻՄ ընտրություններում
ու մասնավորապես Կենտրոն համայնքում մատնանշվում են բազմաթիվ խախտումներ: –
Միանգամից ասեմ, որ համաձայն չեմ «բազմաթիվ» բնորոշման հետ: ԿԸՀ-ն ստացել է ընդամենը
3 դիմում: Դրանք էլ սահմանված կարգի համապատասխան չէին կազմված՝ չկար հետադարձ հասցե:
Բայց մենք այնուամենայնիվ պատասխանել ենք այդ դիմումներին: – Թվարկեմ որոշ
խախտումներ՝ ընտրատարածքային ընտրական հանձնաժողովն ամեն 3 ժամը մեկ պարտավոր էր
տվյալներ տրամադրել մասնակցության վերաբերյալ, սակայն ոչ մի անգամ չի տրամադրել:
– ԸԸՀ-ն պարտավոր է եւ ԿԸՀ-ին տրամադրել է ընտրողների մասնակցության վերաբերյալ
տվյալներ: Վստահված անձինք ներկա գտնվելով ԸԸՀ-ում՝ ազատորեն կարող էին իմանալ այդ
թվերը: – Բողոքներ էին ստացվել, թե բոլոր տեղամասային հանձնաժողովներում «Արդարության»
ներկայացուցիչներին ուղղակի չեն տվել գրանցամատյանները, որտեղ սահմանված կարգի համաձայն
պետք է կատարվեին գրառումներ խախտումների մասին: Սա խախտո՞ւմ չէ: – Եթե չեն
տրամադրել՝ խախտում է: Բայց այդ դեպքում այս մասին պետք է լիներ գոնե մեկ դիմում՝
ավելին չեմ ասում: – «Ընտրական օրենսգրքի» 18 հոդվածի համաձայն՝ «արգելվում
է նախընտրական քարոզչություն կատարել եւ ցանկացած բնույթի քարոզչական նյութ տարածել
պետական եւ տեղական ինքնակառավարման մարմիններին, ինչպես նաեւ դրանց աշխատակիցներին
իրենց աշխատանքային պարտականությունները կատարելիս»: Սակայն գործող թաղապետերից շատերը
նախընտրական քարոզարշավի ընթացքում արձակուրդ չգնացին, շարունակեցին գործադրել իրենց
լիազորությունները՝ դրանք ծառայեցնելով քարոզչական նպատակների: – Գոնե մեկ
օրինակ բերեք: – Ասենք՝ աղբահավաք մեքենաների շքերթը Կենտրոն համայնքում:
– Այսինքն՝ առաջարկում եք օրենքում ամրագրենք, որ եթե գործող թաղապետը նաեւ
թեկնածու է՝ պիտի չկատարի՞ իր աշխատանքային պարտականությունները: Այո՛, նա չպիտի
օգտագործի տեղական ինքնակառավարման միջոցներն իր քարոզչությունը կազմակերպելիս: Բայց
մարդը ստացել է մեքենաներ, որոնք ցուցադրվել են: Պիտի չանեի՞ն: Կարծում եմ, դա «Ընտրական
օրենսգրքի» պահանջների խախտում չէ: Եվ եթե խախտում էր՝ կարող էր վիճարկվել դատարանում:
Նշեմ, որ քարոզչության առնչությամբ էլ ԿԸՀ-ն չի ստացել ոչ մի դիմում: – Մեկնաբանություններ
եղան, որ «Ընտրական օրենսգրքում» արված փոփոխություններով խախտվում է գաղտնի քվեարկության
սկզբունքը: Օրենսգրքի այն դրույթը, թե քաղաքացին մինչեւ քվեաթերթիկը քվեատուփը գցելը
պետք է կնքելու տա hանձնաժողովի անդամին, որը պիտի համոզվի ընտրողի՝ տվյալ ընտրատեղամասում
հաշվառված լինելու մեջ, հնարավորություն է տվել, որ ուղղակի բացեն ու նայեն քվեարկության
արդյունքները, ինչը եղել է մասնավորապես «ՀԺ»-ի թղթակցի հետ: – Ես արգելել
եմ քվեաթերթիկին ձեռք տալ՝ ասել եմ, որ քաղաքացին ինչ տեսքով դնի քվեաթերթիկը սեղանին,
այդ տեսքով էլ պիտի կնիք դրվի: Բացառությունն այն դեպքերն են, երբ ծալված չէ քվեաթերթիկը:
Եղել եմ մոտ 50 տեղամասերում, խոսել շուրջ 250 դիտորդների ու վստահված անձանց
հետ՝ հավելենք նաեւ հանձնաժողովի անդամներին: Ու ոչ մեկից ոչ միայն գրավոր, այլ նաեւ
բանավոր չեմ ստացել նման բողոք: Նաեւ չեմ տեսել նման բան: Թեեւ, եթե քվեարկությանը
շուրջ 200 հազար մարդ է մասնակցում՝ հնարավոր է, որ լինեն նման 1-2 դեպքեր: Սակայն
չի եղել ահազանգ զանգվածային բաց քվեարկության կամ հանձնաժողովների կողմից նման խախտումների
վերաբերյալ: Զրույցը վարեց ԱՆՆԱ ԻՍՐԱՅԵԼՅԱՆԸ Հ.
Գ. ԿԸՀ նախագահն անդրադարձավ նաեւ ընտրացուցակների խնդրին: Հարցազրույցի այդ հատվածը
կներկայացնենք առանձին:
