ԱԿՆԹԱՐԹԸ ՉԻ ԿԱՆԳՆԻ, ՍԵԶԱՄԸ ԱՆԱԿՆԿԱԼ ՉԻ ԲԱՑՎԻ Այսօր հանրապետության ուսումնական հաստատություններ առաջին անգամ ոտք կդնեն շուրջ 11 հազար ուսանողներ եւ 42 հազար աշակերտներ: Մայրաքաղաքի որոշ դպրոցներում, ինչպես երեկ լրագրողներին հայտնեց ԿԳ նախարար Սերգո Երիցյանը, անելանելի իրավիճակ է ստեղծվել՝ խիստ ծանրաբեռնվածության պատճառով: Արդյունքում ստացվում է, որ որոշ դպրոցներ ստիպված են չկատարել նախարարի հրամանագրի պահանջը՝ տարրական դասարանի աշակերտներին երկրորդ հերթափոխ տեղափոխելով: Ընդ որում, դրանք ոչ միայն էլիտար համարվող դպրոցներն են, այլեւ, օրինակ՝ Նորքի զանգվածի դպրոցներից մեկը, որ ունի 150 առաջին դասարանցի: Խնդիրն այն է, որ հիմա ծնողն ինքը կարող է ազատորեն որոշել, թե որ դպրոցը պետք է հաճախի իր երեխան՝ անկախ բնակության վայրից, բայց մյուս կողմից էլ առաջ է գալիս կուտակումների խնդիրը: Նախարարը վստահեցրեց, որ, այսուամենայնիվ, ինքը հետեւելու է, որ դասարանները կոմպլեկտավորելիս պահպանվի օրենքով սահմանված առավելագույն 35 թիվը: Դպրոցի հետ կապված մյուս մտահոգիչ փաստը արձակուրդներին է վերաբերում: Ամեն տարի ձմռան ցրտի եւ դպրոցների մեծ մասում լոկալ ջեռուցման համակարգի բացակայության պատճառով առաջ է գալիս ձմեռային արձակուրդների երկարացման հետ կապված խնդիրը: Ջեռուցվող դպրոցներն էլ առիթից օգտվելով խնայողություններ են անում՝ ուսման հաշվին: Նախարարի կարծիքով՝ ճիշտ է տարբերակված մոտեցումը: Սակայն հարցը քննարկումների փուլում է, եւ դեռ վերջնական լուծում չկա: Խոսելով ոլորտի բարեփոխումների մասին՝ նախարարը տեղեկացրեց, որ այս տարի Շիրակի մարզում կփորձարկվեն որոշ առարկաների գծով նոր քննական թեստերը, որոնք գործի կդրվեն 2007-ին: Նախարարը խոստանում է, որ «Կա՛նգ առ, ակնթա՛րթ»-ով կամ «Սեզամ, բացվի՛ր»-ով ոչ մի անցում չի կատարվելու, այլ ամեն ինչ արվելու է աստիճանաբար, առանց հեղափոխությունների: Մեր ընթերցողներին անհանգստացնող եւս մի բարեփոխման մասին: Նախարարը երեկ մեկ անգամ եւս շեշտեց, որ բուհերում անվճարի եւ վճարովիի փոխատեղումը, որ պետք է իրականացվի այս ուսումնական տարվա ավարտից սկսած, վերաբերում է միայն այս եւ գալիք տարիներին ընդունվողներին: Այսպես՝ երկու քննաշրջանի արդյունքում ամեն ինչ, այսպես ասած, հավասարեցվում է 0-ի, որից հետո վճարովի ու անվճար տեղերը որոշվում են ըստ առաջադիմության՝ պահպանելով նախապես սահմանված տեղերի թիվը: Այս օրենքից պաշտպանված են միայն զոհված ազատամարտիկների երեխաները, երկկողմանի ծնողազուրկ եւ հաշմանդամ երեխաները, ինչպես նաեւ առանց տարկետման իրավունքի սովորողները: Ծնողներն արդեն անհանգստացած են, որ բարձրագույն կրթության մասին օրենքի այս պահանջով կոռուպցիայի լայն հնարավորություն է ստեղծվում դասախոսների համար: Նախարարը, սակայն, այդպես չի կարծում եւ այս առիթով արդեն մի քանի անգամ առաջարկել է քննությունների անցկացման իր սեփական մեթոդը, ըստ որի՝ բոլոր ուսանողները մասնակցում են իրենց ընկերների քննությանը եւ տեսնում են, թե ինչպես է գնահատվում իրենց համակուրսեցին: Այս տարի Հայաստանի միջին մասնագիտական 81 պետական ուսումնական հաստատություններում ընդունելության քննությունները կերկարաձգվեն մինչեւ սեպտեմբերի 20-ը: Դրանցից շատերում, հատկապես մանկավարժական մասնագիտությունների գծով, թափուր տեղեր են գրանցվել՝ անգամ անվճար համակարգում: Ընդհանուր առմամբ թափուր է անվճար ուսուցման 2018 տեղերի 25%-ը եւ վճարովի 5000 տեղերի՝ 50%-ը: Այս հարցում, ըստ նախարարի, իրենց մեղքի բաժինը ունեն նաեւ միջին մասնագիտական ուսումնական հաստատությունների տնօրենները, որոնք հաստատության գտնվելու վայրի տարածաշրջանային առանձնահատկություններին համապատասխան՝ ժամանակին նոր մասնագիտություններ պետք է բացեին: Ս. Երիցյանը նշեց, որ եթե մինչեւ սեպտեմբերի 20-ը երկարաձգված քննությունների արդյունքում որոշ ուսումնական հաստատություններում կրկին թափուր տեղեր մնան, ապա չի բացառվում, որ դրանց տնօրենները ազատվեն աշխատանքից: Վերջիններիցս մի քանիսը խոստացել են մինչեւ 100 ուսանող ճարել-բերել: Նախարարը նշեց, որ վերջերս ընդունված «Նախնական եւ միջին մասնագիտական կրթության մասին» ՀՀ օրենքի համաձայն, այս ոլորտին կտրվի շարունակական կրթություն ապահովելու հնարավորություն: Այսինքն, միջին մասնագիտական ուսումնական հաստատության շրջանավարտը հնարավորություն կունենա ուսումը շարունակել բուհի 2-րդ կամ 3-րդ կուրսից: ՀԱՍՄԻԿ ԲՈՒԴԱՂՅԱՆ