2002-ին
Ռոբերտ Քոչարյանն այցելել էր Կապանի նախկին լեռնահարստացման կոմբինատ: Այդ օրերին
խոստացվում էր, թե կոմբինատի սեփականաշնորհումից հետո կրկնապատկվելու է աշխատատեղերի
թիվը: Այժմ պատկերը տրամագծորեն հակառակն է: «Դինո գոլդ մայնինգ քոմփընի»
վերանվանված փակ բաժնետիրական ընկերությունը ստեղծում է այնպիսի պայմաններ, որ հանքերում
աշխատող բանվորները դիմում գրեն եւ ազատվեն աշխատանքից: Աշխատակիցների հետ կնքվում
են կարճաժամկետ պայմանագրեր, որոնք հաճախ չեն երկարաձգվում ու բանվորները դառնում
են գործազուրկ: Պակասել է նաեւ աշխատավարձը: Ընկերության բանվորները գարնանը ստիպված
էին գործադուլի դիմել՝ պահանջելով վճարել 2004-ի նոյեմբեր-դեկտեմբերի աշխատավարձերը
եւ արձակուրդային գումարները: Կապանի քաղաքապետ Արմեն Կարապետյանը մեր զրույցի
ընթացքում նշեց. «Կապանի կոմբինատը սեփականաշնորհվելուց հետո նորմալ աշխատեց 1-2
տարի: Բայց այս վերջին շրջանում այլ կազմակերպությունների պարտք ունենալով՝ սնանկ
ճանաչվեց եւ վերավաճառվեց»: 2002-ին գործարանի 100 տոկոս բաժնետոմսերը 1 մլն 250
հազար դոլարով վաճառվեցին շվեյցարական «Դինո» ընկերությանը, որը խոստանում էր միլիոնավոր
ներդրումներ, աշխատատեղերի ավելացում: 2004-ի նոյեմբերին տնտեսական դատարանը սնանկ
ճանաչեց «Դինոյին», եւ ընկերությունը լուծարվեց: Գործարանի 6 մլն դոլար գնահատված
ունեցվածքն ամբողջությամբ անցավ «Դինո գոլդ մայնինգ քոմփընի»-ին: «Նոր սեփականատերը,
կարելի է ասել, նոր էլ չէ,- ասաց Արմեն Կարապետյանը:- Նույն մարդն է՝ Փոլ Բուշեն,
այն ժամանակ էլ էր ինքը: Եվ չգիտեմ, թե ինչ պատճառներով կատարվեց վերավաճառումը:
Եթե նույն մարդը պիտի մնար սեփականատերը՝ ինչո՞ւ վաճառվեց»: Կապանի քաղաքապետը
պնդում է, թե ընկերությունն իր գործունեությամբ «բավական լուրջ վնասներ է հասցրել
տեղական բյուջեին: Կոնկրետ մեր քաղաքին 31 մլն դրամի վնաս է հասցրել եւ այդ գումարը
չի վճարվել մինչ օրս: Այն ճանապարհն էլ, որ իրենք ընտրել են աշխատանքի համար՝ բավական
լուրջ, ճակատագրական ու վատ հետեւանքներ ունի մեր քաղաքի համար: Ընկերությունն աշխատատեղերի
կրճատումներ է կատարում՝ 1200 աշխատակիցներից արդեն 200 հոգու կրճատել են, եւ գործընթացը
դեռ շարունակվում է: Ծրագրել են բավական կրճատումներ կատարել եւ չգիտեմ, թե ինչ թվի
վրա կկանգնեն: Եվ ընդհանրապես՝ իրենց հետ բանակցելը շատ դժվար է: Ճիշտն ասած՝ քաղաքապետն
ու քաղաքապետարանը չունեն էլ այդպիսի լծակներ: Թե՛ սեփականաշնորհման ընթացքում որոշ
պայմանագրեր ճիշտ չեն կնքվել, թե՛ իրենք են «Աշխատանքային օրենսգրքի» կոպիտ խախտումներ
անում: Ուղղակի պետք է տեղական արհմիութենական կոմիտեն լուրջ աշխատի, որ կարողանա
պաշտպանել գործարանի աշխատակիցների շահերը: Սակայն առայժմ գործադուլների միջոցով
սեփականատիրոջ վրա ազդելու փորձերն էլ չեն պսակվում հաջողությամբ»: Ա.
ԻՍՐԱՅԵԼՅԱՆ
