ԻՆՉ-ՈՐ
ԲԱՆ ԿԱՏԱՐՎՈՒՄ Է Իրանում նախագահ է փոխվել, սակայն դա մեր քաղաքական
վերնախավին եւ հասարակությանը կարծես թե չի հետաքրքրում: Ընդհանուր մտավոր դեգրադացիայի
ֆոնի վրա մեզ մոտ կարծես թե վերանում է լուրջ խնդիրները քննարկելու կուլտուրան: «Քաղաքական
իրադարձությունների» շարքին Հայաստանում կարող է դասվել պատմությունը, թե ինչպես
է, ասենք, Արշակ Սադոյանի շունը կծել Մանուկ Գասպարյանի կատվին, եւ դրա շուրջ կարող
է երկարատեւ բանավեճ ծավալվել: Աշխարհի եւ սեփական երկրի հանդեպ այդ մակարդակի
«ռեֆլեքսիան» թույլ չտվեց մեզ ըստ արժանվույն գնահատել, օրինակ, Բաքու-Ջեյհան նավթատարի
շինարարությունը: Երեք տարի շարունակ առավել «խելոքները» կրկնում էին ռուսական հեքիաթն
այն մասին, թե ոչ մի նավթատար էլ չի կառուցվելու, եւ դա զուտ քաղաքական խաղ է: Նույնիսկ
հիմա, երբ այդ նավթատարը շահագործվում է, կան պնդաճակատներ, որոնք շարունակում են
խոսել այդ ոգով: Հնչեցվում են բանաձեւեր, որոնք բազմակի օգտագործման հետեւանքով ձեռք
են բերել համարյա նզովական խոսքի կարգավիճակ: Օրինակ, «Բաքուն դարձել է Արեւմուտքի
նավթային շահերի պատանդը»: Արի ու հասկացիր, թե ինչ է դա նշանակում: Հիմա
էլ Իրանը: Իհարկե, մեր տարածաշրջանն այդքան կանխատեսելի չէ, որքան առանձին վերցրած
Հայաստանը, որտեղ, եթե մեր շուրջը ոչինչ չփոխվի, մոտակա 10 տարվա լճացումը կարելի
է կանխագուշակել բավականին մեծ հավանականությամբ: Տարածաշրջանում կարող է պատահել
ամեն ինչ: Բայց Հայաստանի քիչ թե շատ մտածող քաղաքացին չի կարող, չէ՞, բացառել, որ
հարեւան երկրում՝ այն երկրում, որն անչափ կարեւոր է մեզ համար տնտեսական եւ քաղաքական
առումով, կարող է շուտով մեծ հրդեհ բռնկվել: Գուցե հիշենք նաեւ, որ մենք ունենք այլ
հարեւաններ, որոնք նույնպես խնդիրներ ունեն Իրանի հետ: Եվ այդ առումով փոքր-ինչ խորհենք,
թե ինչ օրակարգ ուներ Բուշ-Էրդողան վերջերս տեղի ունեցած հանդիպումը: Կարո՞ղ ենք
ենթադրել, որ այդ հանդիպման ընթացքում քննարկվել են մի կողմից՝ Իրանի միջուկային
ծրագրերը (եւ այդ հարցում Թուրքիան եւ ԱՄՆ-ը, հավանաբար, միակարծիք են), մյուս կողմից՝
քրդական հարցը, որում Իրանն ավելի շուտ Թուրքիայի դաշնակիցն է: Մի խոսքով,
մեր շուրջը ինչ-որ բան կատարվում է, եւ կան բազմաթիվ հարցեր, որոնց պատասխանը ես,
իհարկե, չգիտեմ: Բայց ամենացավալին այն է, որ գրեթե մարդ չի մնացել, ումից կարելի
է դա հարցնել: ԱՐԱՄ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ
