«Ես
հաշմանդամ եմ, բարձրանալ չեմ կարող: Խնդրում եմ՝ դուք իջեք»,- սա Գյումրիից սայլակով
Աթենք հասած Հովհաննես Լոլոյանի ահազանգն էր խմբագրություն: Նրան հանդիպեցինք Մամուլի
շենքի բակում: Հովհաննես Լոլոյանը մանկուց առաջին կարգի հաշմանդամ է: Երկրաշարժին
կորցրել է մորը եւ զրկվել տնից: Բնակարան հետո ստացել են, որտեղ ապրել են ինքը, հայրն
ու եղբայրը: Բայց 2001-ին ընտանիքը որոշել է գոյատեւելու եւ կուտակված պարտքերը մարելու
նպատակով վաճառել տունն ու տեղափոխվել Ռուսաստան: «Այդ ժամանակ ես էլ, եղբայրս էլ
ամուսնացած էինք, ունեինք երեխաներ: Բայց ես որոշեցի մնալ Հայաստանում: Նախ՝ որովհետեւ
ուզում եմ իմ երեխաները մեծանան հայրենիքում, նաեւ ծրագիր ունեի՝ սայլակով հասնել
Մոսկվա եւ շնորհակալություն հայտնել այդ երկրին երկրաշարժից տուժածներին օգնելու
համար»,- ներկայացրեց մեր հյուրը: Ծրագիրը չի հաջողվել՝ հովանավոր չի գտնվել: Ընդ
որում, ըստ Հովհաննեսի մտածածի, այս՝ ռուսաստանյան ուղեւորության հովանավորը պետք
է անպայման հայ լիներ: Հաջորդ ակցիայի՝ հաշմանդամի սայլակով Աթենք հասնելու համար,
նա դիմում է նաեւ այլազգիներին: Նպատակը Հայաստանի դրոշով անցնել Կովկասի ու Եվրոպայի
երկրներով եւ տանել խաղաղության ուղերձը օլիմպիադայի մասնակիցներին: Այս ակցիային
դեռ կանդրադառնանք: Նշենք, որ 2001-ից Հ. Լոլոյանը ընտանիքով՝ կնոջ եւ 4 երեխաների
հետ, ապրում է վարձով: Կինը չի աշխատում, չորրորդ երեխան ծնվել է 2002-ին: Հաշմանդամի
թոշակից բացի, ստանում են ընտանեկան նպաստ: «Տուն ստանալու հույս չունեի, միտքս զբաղված
էր ավելի շատ Աթենքի ծրագրով: Հետո էլ, ինչ մեղքս թաքցնեմ, մտածում էի, որ այդ հայրենասիրական
ակցիայից հետո կարող եմ հուսալ, որ պետությունն ինձ կաջակցի՝ ծածկ ունենալու հարցում»,-
ասաց նա: Պետությունը չաջակցեց: Ավելին, թե Գյումրիից ճանապարհվելու, թե վերադարձի
ժամանակ իշխանությունների ոգեւորությունն ու մասնակցությունը խիստ «համեստ» էր: Վիզաների
խնդիրն անգամ լուծել է հաշմանդամ ճամփորդը: «Ես դժգոհ չեմ, ծրագիրը հաջողվեց, ֆինանսավորումը
իր վրա վերցրեց «ԱրմենՏելի» վարչական գլխավոր տնօրեն Խարալամպոս Լումակիսը. եւ գումարը
տվեց, եւ միջազգային կապով հեռախոս: Բոլոր երկրներում, որոնցով անցել եմ, ինձ դիմավորում
էին տեղի սպորտկոմիտեների նախագահները, իշխանության ներկայացուցիչներ, ամենուր ինձ
հետեւում էին լրագրողներ ու օպերատորներ: Հետաքրքրվում էին՝ ո՞վ է հոգացել ծախսերը՝
Հայաստան պետությո՞ւնը: Ստիպված էի ասել՝ ոչ, հունական ընկերությունը: Իսկ Հունաստանում
օլիմպիական կոմիտեի նախագահը ինձ հանձնեց օլիմպիական խաղերի արծաթե հուշամեդալ՝ հերոսության
համար, այն էլ՝ օլիմպիադայի սկսվելուց 20 օր առաջ: Նույնիսկ առաջարկեցին մնալ Հունաստանում,
խոստանալով ամսական շուրջ 3500 եվրո թոշակ: Բայց իմ նպատակը դա չէր»,- պատմեց իր
երկրում ամսական 3500 դրամ թոշակ ստացող հաշմանդամը: Նրա հերոսական արշավը նույնիսկ
ուշադրության չի արժանացել հայաստանյան հեռուստաընկերությունների կողմից: «Ես եմ
մամուլի ասուլիս հրավիրել, առաջարկել եմ ամբողջ ճանապարհորդության տեսանյութը, բայց
ոչ մեկին դա չհետաքրքրեց»,- նեղսրտեց Հ. Լոլոյանը: Այս ամենը, սակայն, ետեւում
է: Հովհաննեսը խմբագրություն էր եկել տեղեկացնելու, որ վերջապես իր տառապանքն ու
հայրենասիրական դրսեւորումները գնահատվել են. ԱԺ առողջապահության եւ սոցիալական հարցերի
հանձնաժողովի նախագահ Գագիկ Մխեյանը նրան խոստացել է ներառել Գյումրիի անօթեւանների
ցուցակի մեջ՝ բնակարան գնելու վկայագիր ստանալու համար: Իսկ երեկ տեղեկացանք, որ
Գյումրիի ավագանու եւ քաղաքապետի որոշմամբ Հ. Լոլոյանի ընտանիքն արդեն ընդգրկվել
է հիշյալ ցուցակում: «Դա ինձ համար կտուր կդառնա, իսկ մնացածի համար՝ հայրենիքի կողմից
գնահատվելու լավ օրինակ»,- վերջում ասաց Հովհաննեսը, ավելացնելով, որ մտադիր է եկող
տարի Փարիզում Հայաստանի օրերի կապակցությամբ սայլակով հասնել Ֆրանսիա: Նա հույս
ուներ, որ գոնե այս անգամ ճանապարհին «հայ հովանավորի անունը տալով կգնամ առաջ»:
ՌՈՒԶԱՆ ԱՐՇԱԿՅԱՆ
