Պարզվում
է, Բուզանդի 25 հասցեն՝ շուրջ 1400 քմ ընդհանուր տարածքով, մինչեւ 1933թ. եղել է
Երեւանի մեծահարուստներից մեկի՝Գաբրիել Աբրամովի սեփականությունը: Այդ
մասին արխիվներում պահպանվել են բոլոր փաստաթղթերը, նաեւ սեփականության մասին կալվածաթերթը:
Իսկ թե երբ եւ ինչպես է տարածքը մասնատվել եւ դարձել տասից ավելի ընտանիքի սեփականություն,
Աբրամովի ընտանիքին թողնելով 76 քմ տարածք՝ այդ մասին արխիվներում որեւէ փաստաթուղթ
չկա: Հենց այս հանգամանքն է դրդել Աբրամովի ծոռ Արթուր Սիլդիրյանին պահանջ ներկայացնել
Երեւանի կառուցապատման եւ ներդրումային ծրագրերի իրականացման գրասենյակին (ԾԻԳ)՝
իր նկատմամբ դրսեւորել առանձնահատուկ մոտեցում: 1893թ. Գաբրիել Աբրամովը գնել
է տարածքը (այն ժամանակ՝ Բեբութովի փողոցում) եւ շուրջ 460 քմ-ի վրա կառուցել երկհարկանի
տուն: Խորհրդային կարգերի հաստատումից հետո, առաջին դասի վաճառականը կորցրել է բամբակի
եւ լիմոնադի ծաղկուն բիզնեսը: 1933-ից սկսած, Աբրամովի բակի օժանդակ կառույցներում՝
հացատուն, գոմ, ցախանոց եւ այլն, սկսել են վարձով բնակվել ընտանիքներ: Երեւանի արխիվից
ստացած տեղեկանքներում նշված են վարձակալների տվյալները՝ շուրջ 13 ընտանիք: Դրանից
հետո փաստաթղթերը լռում են: Արթուր Սիլդիրյանը տատի՝ Աբրամովի աղջկա պատմածը հիշելով,
ասաց, որ անօթեւան այդ ընտանիքները աստիճանաբար կառուցապատել են իրենց շուրջը եւ
բակը լցրել շինություններով: Իսկ ժամանակի ընթացքում նաեւ ձեւակերպել են որպես իրենց
ունեցվածք: Արթուրին ժառանգություն է մնացել նախապապի կառուցած տան առաջին եւ երկրորդ
հարկերում տեղակայված 76 քմ տարածքով 3 սենյականոց բնակարան, որը կադաստրում նշված
է կիսանկուղային եւ առաջին հարկ: «Անհեթեթություն է մտածել, որ ես ուզում եմ վերադարձնել
մեծ պապիս ողջ ունեցվածքը, բայց հենց նրա տարածքում բնակվողների մի մասը կարողացել
է շինության տակի հողը սեփականացնել, իսկ ինձ մերժում են: Այնինչ, հարեւան բակերում
օրինակներ կան, որ մարդիկ կարողացել են իրենց ապուպապի ժամանակին ունեցած հողը ամբողջությամբ
սեփականացնել»,- «Առավոտին» ասաց Արթուր Սիլդիրյանը: Աբրամովի կառուցած երկհարկանի
տունն այսօր էլ կա, պահպանվել է արտաքին պատը եւ նույնիսկ ցուցանակ կա փակցված՝ «պահպանվում
է պետության կողմից»: Ա. Սիլդիրյանը փորձել է խոսել պատկան մարմինների հետ իր պապի
կառուցած պատը իր անունով օտարելու համար: ԾԻԳ-ում ասել են՝ նման բան մինչ օրս չենք
լսել: Բայց մեր ձեռքի տակ կա փաստաթուղթ, ըստ որի, պատմական միջավայրի պահպանության
Երեւանի մարզային ծառայությունը երկու տարի առաջ համաձայնություն է տվել Արամի փողոցի
թիվ 80 տան պատի օտարման վերաբերյալ, այն տրամադրելով տան սեփականատեր Կառլեն Մարգարյանին
եւ պարտավորեցնելով պահպանել որպես հուշարձան: Այսինքն՝ նախադեպը կա եւ հավանաբար
միակը չէ: Իսկ Աբրամովի տան պատը վնասվել է տարածքում իրականացվող շինարարական աշխատանքների
պատճառով: Այսօր հարուստ պապի աղքատ ժառանգորդին ԾԻԳ-ը նախատեսել է վճարել ընդամենը
76 քմ-ի համար: ՌՈՒԶԱՆ ԱՐՇԱԿՅԱՆ
