ԿԼԻՆԻ՞ «ԲԵԿՈՒՄ» «Ա1+»-Ի ՎԵՐԱԲԱՑՄԱՆ ՀԱՐՑՈՒՄ Հասարակական կազմակերպությունների երեկ անցկացրած «Բեկում» քաղաքացիական ֆորումը փոխկապակցված էր նույն օրն անցկացված «Ի պաշտպանություն «Ա1+»-ի» հանրահավաքի հետ: Երկու միջոցառումների կազմակերպիչները եւ հիմնական մասնակիցները նույն երիտասարդներն էին, որոնք մաս են կազմում «Երիտասարդություն հանուն ժողովրդավարության», «Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի հայկական կոմիտե» եւ այլ հասարակական կազմակերպություններին: «Բեկում» ֆորումն անցկացվում էր՝ «Մասնակի՞ց ենք, թե՞ մեղսակից, հանդուրժո՞ւմ ենք, թե՞ ընդվզում» կարգախոսով: Քննարկման նպատակը հռչակված էր փորձ անել գտնելու «ոչ անտարբեր քաղաքացիների կողմից իրավիճակի վրա ներազդելու իրատեսական եւ գործուն եղանակները»: Ուստի բոլոր ելույթ ունեցողներին առաջարկվում էր պատասխանել այն հարցերին, թե ի՞նչ է հաջողվել եւ ինչի՛ շնորհիվ, ի՞նչ չի հաջողվել եւ ի՛նչ պատճառով, ու վերջապես՝ որ ոլորտներում է պետք աշխատել: Իսկ այս կազմակերպություններին համարձակության եւ վճռականության շնորհիվ անցած տարվա ընթացքում հաջողվել են շատ միջոցառումներ: Այս երիտասարդներն էին, որ անցկացրին «Ազատություն քաղբանտարկյալներին» ստորագրահավաքը, հետո քաղաքապետարանի կողմից արգելված լուսանկարչական ցուցահանդեսը, «Ճանապարհ դեպի անապատ» բնապահպանական միջոցառումը, եւ այլ բազմաթիվ գործողությունների շարքում վերջինն «Ա1+»-ին առնչվող միջոցառումներն են: «Ի՞նչ չի հաջողվել» հարցի պատասխանն էլ էր հնչում ամենայն անկեղծությամբ՝ ասենք, որ բավականաչափ ընդլայնված չէ այս միջոցառումների մասնակիցների շրջանակը: Որոշվեց «Բեկում» ֆորումի գործունեությունը հիմնականում կենտրոնացնել ընտրությունների կազմակերպման, էլեկտրոնային ազատ միջոցների, սահմանադրական փոփոխությունների, արդարադատության, կրթության եւ քաղաքաշինության ոլորտների վրա: Ֆորումի ընթացքում անընդհատ արծարծվում էր «Ա1+»-ի խնդիրը: Այսպես՝ Հայաստանի Հելսինկյան կոմիտեի նախագահ Ավետիք Իշխանյանն առաջարկեց հավատալ, թե հնարավոր է վերաբացել «Ա1+»-ը՝ տանելով հետեւյալ զուգահեռը. «Այն մտայնությունը, թե քանի իշխանությունը չի փոխվել՝ այդ հարցերը չեն լուծվի, կար նաեւ խորհրդային տարիներին: Եվ երբ արծարծվում էին, ասենք, Հայաստանի համատարած ռուսացման կամ բնապահպանական խնդիրները՝ ծայրահեղ անկախականները հայտարարում էին, թե քանի դեռ Հայաստանը չի ստացել անկախություն՝ այդ հարցերի մասին խոսելն անիմաստ է: Կտրականապե՛ս դեմ եմ այդ կարծիքին, քանի որ՝ իշխանությունները փոխվում են, բայց շատ հարցեր մնում են նույնը»: Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում «Ա1+»-ի ներկայացուցիչ Տիգրան Տեր-Եսայանը նշեց, թե հասարակական այս կազմակերպությունների գործողություններին պակասում է հետեւողականությունը. «Պետք է իր տրամաբանական ավարտին հասցվեն այն միջոցառումները, որոնք կազմակերպվում են»: Մասնավորապես հիշեցրեց, թե այս ՀԿ-ների կազմակերպած հանրահավաքից հետո 10 օր է, ինչ առգրավված է «Ա1+»-ի մեքենայի մեջ գտնվող տեխնիկան եւ պաստառները: Եվ հիշեցումից հետո ստեղծվեց նախաձեռնող խումբ, որը փորձելու է պարզել բռնագանձված տեխնիկայի ճակատագիրը: Ֆորումի փորձագետ, փիլիսոփայական գիտությունների դոկտոր Լեւոն Աբրահամյանը նշեց, թե 10 օր առաջ ներկա լինելով Կոմիտասի արձանի մոտ անցկացված այդ ցույցին՝ դառը զգացում է ապրել. «Մտածեցի՝ մի՞թե խոսքի ազատության կողմնակիցներն այսքան քիչ են: Հետո փորձեցի ինձ հանգստացնել ու մխիթարել նրանով, որ ճշմարտության համար քանակը այնքան էլ կարեւոր չէ. ճշմարտությունը մնում է ճշմարտություն՝ անկախ այն բանից, թե քանի հոգի են պաշտպանում այն՝ 100, թե՞ 100 հազար»: … Երեկ Կոմիտասի արձանի շուրջ ի պաշտպանություն «Ա1+»-ի հավաքի մասնակիցներն ավելի քիչ էին, քան ապրիլի 2-ին: Սակայն այս 10 օրվա ընթացքում 2200-ից ավելի քաղաքացիներ իրենց ստորագրությամբ պահանջել են հրապարակել ազատ հաճախականությունների ցանկը եւ անցկացնել բաց, հրապարակային մրցույթ: Գյումրիի «Ասպարեզ» ակումբի նախագահ Լեւոն Բարսեղյանը հանրահավաքային իր ելույթում հայտարարեց, թե մեծ վերապահությամբ է վերաբերվում այս ստորագրահավաքին եւ չի կարծում, որ այն կարող է տալ շոշափելի արդյունքներ. «Բոլոր նրանք, ովքեր կարծում են, թե «Ա1+»-ի խնդիրը միայն լրատվամիջոցներինն է եւ իր մեջ չունի քաղաքականություն, իհարկե, սխալվում են: Անցած 3 տարիները ցույց տվեցին, որ «Ա1+»-ի խնդիրը մեզ հայտնի ժողովրդավարական բոլոր ճանապարհներով հնարավոր չէ լուծել այս ռեժիմի պայմաններում»: Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի հայկական կոմիտեի Վանաձորի մասնաճյուղի ղեկավար Արթուր Սաքունցը ուշադրություն հրավիրելով հանրահավաքի փոքրաթիվ մասնակիցներին հսկող իրավապահների մեծաքանակության վրա՝ նշեց. «Սա եւս ցույց է տալիս, թե ինչպիսի վերաբերմունք կա ազատ խոսքի պաշտպանությանն ուղղված հասարակական ցանկացած ակցիայի նկատմամբ»: Նա պնդեց, թե չեն հաշտվելու այն իրողության հետ, որ փակվել է մի հեռուստաընկերություն, «որը հնարավորություն էր տալիս արտահայտել ամենատարբեր կարծիքներ»: Եվ խոստացավ, թե բողոքի գործողությունները շարունակվելու են այնքան, քանի դեռ չի վերականգնվել ազատ խոսքի իրավունքը. «Այնպես, ինչպես երբ Չեխիայում փոխում էին հեռուստատեսության տնօրենին՝ ժողովուրդը չհեռացավ այնքան ժամանակ, մինչեւ չփոխվեց այդ որոշումը»: «Բեկում» քաղաքացիական ֆորումի մասնակից Գայանե Մարկոսյանն այս հանրահավաքի ընթացքում տեղեկացրեց հերթական նախաձեռնության մասին, թե Կոմիտասի արձանի մոտ շարունակելու են ցուցադրել տեսանյութեր, եւ սա շարունակվելու է «այնքան ժամանակ, մինչեւ մեր եթերում չհայտնվեն իրապես ազատ հեռուստաընկերություններ»: Ի պաշտպանություն «Ա1+»-ի՝ ստորագրահավաքը կշարունակվի մինչեւ մայիսի 3-ը՝ Մամուլի ազատության օրը: «Միեւնույն է՝ ազատ խոսքը հաղթելու է Հայաստանում, քանի որ մենք այլընտրանք չունենք»,- հայտարարեց «Համագործակցություն հանուն ժողովրդավարության» հասարակական կազմակերպության ղեկավար Ստեփան Դանիելյանը: ԱՆՆԱ ԻՍՐԱՅԵԼՅԱՆ
