Այդին
Մորիկյանը կազմել եւ խմբագրել է երկու հեղինակների՝ Վանո Սիրադեղյանի եւ Ավետիս Հարությունյանի
հրապարակախոսական ժողովածուները՝ մի գրքում: Վանո Սիրադեղյանի «Երկիր ցպահանջ»
եւ Ավետիս Հարությունյանի «Գյադաների ժամանակը» ժողովածուներն հեղինակների՝ տարբեր
ժամանակներում հայաստանյան մամուլում հրապարակված հրապարակախոսական հոդվածների, հարցազրույցների
հավաքածու են: «Երկիր ցպահանջում» ընդգրկված է նաեւ Վանո Սիրադեղյանի երեք պատմվածք:
Գիրքը կազմողը՝ Ա.Մորիկյանը, համարում է, որ այս հեղինակներին կապում է հրապարակախոսությունն
ու ժամանակը. «Վ. Սիրադեղյանը փակում է 20-րդ դարը, իսկ Ա. Հարությունյանը՝ բացում
21-րդը»: Եթե Վանո Սիրադեղյանի հետ կապված՝ ամեն ինչ թվում է պարզ է, ապա 21-րդ դարասկզբի
լավագույն հրապարակախոսը խորհրդավոր ֆիգուրա է: «Անձամբ ճանաչո՞ւմ եք»՝ մեր հարցին
Այդին Մորիկյանը պատասխանեց. «Շատ եմ փնտրել, բայց այդպես էլ չեմ գտել»: Սակայն
այս հեղինակներին կապում է նաեւ մտածելակերպը: Խնդրեմ. «Ես մի բանում համոզվեցի,
որ մեր Սահմանադրության մեջ չէր կարելի թույլ տալ, որ պետության ընտրվող առաջին դեմքին
5 տարուց ավելի ժամկետ տրվի: Երեւի շատ տասնյակ տարիներ հայերն ընդունակ չեն լինի
իշխանության մեջ մնալ եւ իշխանությունը չփչացնել: Սա իմ վերջին տպավորություններից
մեկն է, ամենաէական եզրակացություններից մեկը»,- 1998թ. Վանո Սիրադեղյանի արտահայտած
այս միտքը մտապահեք, եւ շրջեք գիրքը ու հակառակ կողմից ընթերցեք Ավետիս Հարությունյանի
2001թ. տպագրած հետեւյալ միտքը. «Հիմա գյադաների ժամանակն է: Եվ մի կարճ ժամանակ
էլ դեռ այդպես կլինի: Եվ այդպիսի ժամանակներում, երբ հերոսները կամ բանտերում են,
կամ հողի տակ, երբ դեռ խրամատները ԱԺ շենքից հեռու են հարյուրավոր կիլոմետրերով,
գյադաները այսպես պիտի կամուֆլյաժե բիկինի հագնեն ու պուտանկի «խրոխտ» մարշով գնան-գան
իշխանության միջանցքներում»: Վանո Սիրադեղյանը 1994-ին, անդրադառնալով Ղարաբաղի
հարցին, ասել էր. «Որքան էլ ասեինք՝ Ղարաբաղը մերն է եղել, մերը չի եղել, որովհետեւ
արդեն Ադրբեջանինն է եղել սովետների «շնորհիվ»: Այնտեղ արդեն մեծ թվով ադրբեջանցիներ
էին ապրում եւ արդեն Ղարաբաղն էլ էին նվաճում Նախիջեւանի նման: Այն մերը չէր, եւ
մենք այն վերադարձրինք: Սա շատ կարեւոր հանգամանք է, որը քաղաքական պայքարից կուրացածության
պատճառով չեն հասկանում, իսկ հասկացողներն էլ, չգիտեմ ինչու, ձեն չեն հանում»: Այն
ժամանակ մենք հաղթող կողմ էինք, հաղթող երկիր: Իսկ երբ 2002-ին Ավետիս Հարությունյանն
անդրադարձավ ղարաբաղյան զարգացումներին, նա գրեց. «Ինչու է Թուրքիան հարյուրապատիկ
կարծրացրել դիրքորոշումը եւ պահանջում է հայկական զորքերը դուրս բերել Ադրբեջանի
եւ Ղարաբաղի ողջ տարածքից: Բացատրությունը մեկն է. Հայաստանի այս չորս տարիների արտաքին
տխմար քաղաքականությունը աներեւակայելի չափերի ամրապնդել է Ադրբեջանի եւ Թուրքիայի
դիրքերը տարածաշրջանում»: Վերջին օրերի զարգացումները նկատել են տալիս, թե
որքան ճիշտ էր Ավետիս Հարությունյանը: Իսկ գյադաների ժամանակը կարծես դեռ չի ավարտվել:
ՄԵԼԱՆՅԱ ԲԱՐՍԵՂՅԱՆ
