100 ԷՋ՝ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՍԱՏԻՐԱ Շուտով լույս կտեսնի Արթուր Անդրանիկյանի «Հեռակա ուսուցման զրույցներ» վերնագրով գիրքը 100 էջի մեջ փորձ է արված ներկայացնել հայաստանյան իրականությունը՝ Հայաստանում հայտնի մարդկանց միջոցով: Ընդ որում՝ «Հեռակա ուսուցման զրույցներում» (այդպես է կոչվում նաեւ գրքի առաջին բաժինը) հեղինակի զրուցակիցները տեղյակ էլ չեն, որ իրենց հետ հարցազրույց են անցկացնում: Ա. Անդրանիկյանի հերոսների մի մասը իրական մարդիկ են, մյուսները՝ մտացածին: Տիկին Դոն Քիշոտի նախատիպը, ըստ հեղինակի, այսօր ապրող մարդ է. «Առնվազն 5 հոգի կարող են իրենց ճանաչել այդ կերպարում»: Հարցազրույցներից մեկը Կասկադի Սեւ կատվի հետ է, որը «քաղաքական ամեհի կերպար է՝ կանացի եւ տղամարդու միախառնուրդով, կուսակցական հստակ պատկանելությամբ: Այս կատուն դաշնակցական է»: «Արական համոզմունքներով, իգական սեռի քաղաքականացված գործիչ է: Քայլել չի սիրում, նստելիս (նախկինում քրեական առումով նստած չի եղել) նպատակասլաց է, հանրության տեսադաշտում հայտնվեց վերջին իշխանափոխությունից հետո՝ 1988թ, չպարզաջրված, դեռեւս բացահայտման կարոտ հանգամանքներում… Հպարտ է իր անվամբ գործող բազմաթիվ տեղեկատու Բյուրոներով»,- շարունակում է բնորոշել Սեւ Կատվին: Հարցազրույցներ կան գրող-դրամատուրգ Գագիկ Հովհաննիսյանի, սփյուռքահայ գրող Թորոս Թորանյանի, «Առավոտի» թղթակից Աննա Իսրայելյանի, երգիծաբան Նշան Պեշիկթաշլյանի եւ այլոց հետ: Երգիծաբանի հետ հարցազրույցը հայության ինքնապահպանական-ինքնապաշտպանական բնազդի մասին է: Հեղինակի համոզմամբ, այնքան դաժան, որ շատերը կարդալով չեն ների իրեն: Գրքի երկրորդ բաժինը կոչվում է «Նամակեղեն»: «Եթե ուրիշները նախատոնական կամ հետտոնական օրերին թխվածքներ են թխում, ես էլ որոշեցի նամակներ թխել»,- պարզաբանում է հեղինակը: «Նամակեղենում» կան ուշագրավ դիմում-նամակներ, օրինակ՝ «Հողմերի արդարացումը՝ ՀՀ իշխանություններին, պատճենը՝ ՆԳ փոխնախարար Հովհաննես Վարյանին»: Կամ՝ «Թաքնված տեսախցիկը՝ երեւանյան մասնաբաժնին», Լեւոն Ջավախյանը՝ ԱՄՆ կենտրոնական բանկի նախագահին: Նամակ է գրել նաեւ Դոլարը՝ Դրամին: «Ընկել եմ, այսինքն՝ քցել են: Առաջին անգամը չէ, ոչ էլ, կարծեմ, վերջին անգամ կլինի: Անունը դրել են տնտեսության տարբեր ոլորտների միջեւ եղած-չեղած մրցակցության բարձրացում, ինձ են խռիկ տալիս… որ ի՞նչ: Իրականում… լվացք են անում: Իմ կեղտոտ լինելը մինչեւ հիմա որեւէ երկիր տեսած կա՞, որ հիմա դրել ու ինձ լվանում են»,- բողոքում է Միացյալ Նահանգների ազգային արժույթը՝ մեր ազգայինին: «Նամակեղենում» տեղ է գտել «Սիրելի ռադիոլսողները՝ Արշակ Սադոյանին» նամակը, պատճենը՝ ուղղված է Չլսողներին: «Արշա՛կ, գիշերը ազգովի երազ ենք տեսել, իբր Հայաստանում հացի պաշարները վերացել էին: Ցորենն ու մյուս տեսակի սննդամթերքը չէր ներկրվում: Ու ամբողջ ժողովուրդը ըստ պահանջի մազութ էր ուտում»,- գրում են ռադիոլսողները պատգամավորին: Մեկ այլ նամակ Նոյն ուղղել է Արտեմ Հարությունյանին, որովհետեւ վերջինս ժամանակին գրել էր իրեն: Հետաքրքիր է «Ձմեռ պապն ընդդեմ 7-ի» զրույցը: 2005թ. Ձմեռ պապը Գրողների միության կլոր սրահում հանդիպում է Արտաշես Գեղամյանին, Ստեփան Դեմիրճյանին, Վիկտոր Դալլաքյանին, Սուրեն Սուրենյանցին, Հովհաննես Գալաջյանին, Վահան Հովհաննիսյանին եւ Գագիկ Հարությունյանին: Ձմեռ պապը նրանց ասում է, որ լեգիտիմ Ձմեռ պապ է, եւ պոպուլիստական խոստումներ չի տվել: Փոխարենը անհանգստացած է իշխանությունների այն խոստումներով, թե իբր ձմեռպապական 40000 աշխատատեղեր պիտի բացվեին, որոնք կնպաստեին նաեւ ձյունանուշիկների աշխատատեղերի ավելացմանը: 7-նյակի հետ զրույցում խոսվել է նաեւ Ձմեռ պապի կայուն ինստիտուտ ստեղծելու մասին, որը կզբաղվի նախատոնական եւ հետտոնական ասֆալտային կամ սառցադաշտային տրամադրությունները բարեփոխելով: Տարօրինակ խնդրանքներով են դիմում Ձմեռ պապին նրա «սեղանակիցները»: Օրինակ, Վահան Հովհաննիսյանը պահանջում է, որ Ձմեռ պապը տոնածառի շուրջ երեխաների հետ երգի «Մշակ, բանվորը» եւ անպայման պատրոնդաշ կրի: Վ. Դալլաքյանն էլ խնդրում է, որ ձմեռպապական եւ ձյունանուշիկական հանրաքվեի անցկացումը արագացնել: Գեղամյանի՝ Ձմեռ պապին ուղղված խնդրանքի մասին հեղինակը զերծ մնաց խոսել, խորհուրդ տալով ընթերցել այն: ԳՈՀԱՐ ՀԱԿՈԲՅԱՆ
