Տեսլականից պատուհաս Ռոբերտ Քոչարյանի համար չափազանց դժվար է պաշտոնական այց կատարել Վրաստան: Պատճառն ակնհայտ է. այդ այցերի ժամանակ, առնվազն արարողակարգային միջոցառումների շրջանակներում, ստիպված պետք է որոշ փոքրիկ «դավաճանություններ» թույլ տա Մոսկվայի հանդեպ: Իսկ նման բաները, ինչպես հայտնի է, խիստ ազդում են մեր ավագ «գործընկերոջ» նյարդերի վրա: Օրինակ՝ ներկայումս ընթացող այցի ծրագրի պարտադրանքով Ռոբերտ Քոչարյանը ծաղկեպսակ է դրել «Վրաստանի տարածքային ամբողջականության համար զոհված հերոսների» հուշահամալիրին: Հայտնի է, որ այդ հերոսների մեծ մասը զոհվել է Աբխազիայում, որտեղ վերջիններս պայքար էին մղում աբխազ անջատողականների կամ որ նույնն է՝ հենց Ռուսաստանի դեմ: Ստացվում է, որ ՀՀ ղեկավարը հարգել է իր դաշնակից Ռուսաստանի դեմ մարտնչածների հիշատակը, ինչով անուղղակիորեն ճանաչել է Թբիլիսիի գերիշխանությունը Աբխազիայի նկատմամբ: Ինչեր ասես, որ չես անի դժվար կացության մեջ: Բայց կա նաեւ խնդրի հակառակ կողմը: Դժվար կամ գոնե՝ խիստ դժվար կացության մեջ կարելի է եւ չհայտնվել՝ տարրական շրջահայացություն հանդես բերելու պարագայում: Գաղտնիք չէ, որ ՀՀ արտաքին քաղաքական հարցերի (չասենք՝ հայեցակարգի) մասին զանազան պետական այրերի արտահայտած մտքերը խիստ հազվադեպ են իմաստով համընկնում: Ասենք՝ ԱԳՆ որեւէ բարձրաստիճան պաշտոնյա խելամտաբար հայտարարում է, որ մենք պետք է բարիդրացիական հարաբերություններ ունենանք մեր բոլոր հարեւանների ու հատկապես՝ Վրաստանի հետ, քանի որ հենց այդ երկրի տարածքով են անցնում Հայաստանը արտաքին աշխարհի հետ կապող հիմնական ուղիները: Բայց չենք հասցնում մի կարգին ուրախանալ նման շրջահայաց ու խելացի դիվանագետ ունենալու փաստով, երբ ԱԺ երեւելիներից մեկը գրեթե ուլտիմատիվ տոնով պնդում է, թե անհրաժեշտ է վերագործարկել Երեւան-Սուխում-Թբիլիսի երկաթուղին: Ի՞նչ եք կարծում, ինչպե՞ս կտրամադրվի Թբիլիսին մեր նկատմամբ՝ հայ բարձրաստիճան օրենսդրի այդօրինակ դատողությունից հետո: Չհաշված այն հանգամանքը, որ նման հայտարարություններն ավելի են բարդացնում հայ-վրացական՝ առանց այդ էլ ոչ միանշանակ հարաբերությունները (պայմանավորված՝ երրորդ կողմով), դրանք նաեւ վկայում են հայ քաղաքական մտքի լուրջ որակազրկման մասին: Փորձենք հասկանալ. ո՞ւմ է ուղղված երկաթուղին բացելու վերոհիշյալ կոչը: Վրաստանի՞ն: Բայց չէ՞ որ ոզնուն էլ հասկանալի է, որ վրաց-աբխազական հակամարտության չկարգավորվածության պարագայում Թբիլիսին ի վիճակի չէ այդ բանն անել, իսկ ի վիճակի լինելու դեպքում երկաթուղին հաճույքով կբացեր՝ անկախ հայ «ականավոր» գործիչների ցուցումներից: Այդ դեպքում գուցե կոչն ուղղված է Մոսկվայի՞ն: Սարսափելի է մտածելը, որ դա այդպես է: Ստացվում է, որ հայ խորհրդարանականը ՌԴ-ից պահանջում է ուժի զոռով մտնել Վրաստան եւ նրա տարածքով երկաթուղային կապ հաստատել ՀՀ-ի ու ՌԴ-ի միջեւ: Հիմա պատկերացրեք, թե որքան ավելի հեշտ կլիներ Քոչարյանի վիճակը Թբիլիսիում, եթե Հայաստանում գրաքննվեր ոչ թե եթերը, այլ որոշ պետական գործիչների «խորիմաստ» քաղաքական պոռթկումները: ՏԻԳՐԱՆ ԱՎԵՏԻՍՅԱՆ