ՎՐԱՑԱԿԱՆ ՍՑԵՆԱՐԸ ՉԻ ԿՐԿՆՎԻ ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ Վստահ է ՀՅԴ Հայաստանի Գերագույն Մարմնի անդամ Գեղամ Մանուկյանը – Վրաստանում կատարվածը կարծես ոգեշնչել է Հայաստանի ընդդիմադիրներին, եւ նրանք գուցե փորձեն ավարտին հասցնել այն, ինչ չէր հաջողվել 2003-ի ընտրությունների ժամանակ: Ձեր կարծիքով՝ հնարավո՞ր է: – Ո՛չ: Հնարավոր չէ՝ նախ ժամկետի առումով: Հնարավոր չէ նաեւ քաղաքական իրադրության տարբերության առումով, քանի որ Վրաստանի խորհրդարանի ընտրություններին հաջորդած Շեւարդնաձեի հրաժարականը եւ իշխանափոխությունն ունեին լրիվ տարբեր պատճառներ: Դա ե՛ւ տնտեսական պատճառն էր՝ երկրի ծանր կացությունն ու սոցիալական վիճակը, ե՛ւ ընդհանուր քաղաքական անկայունությունը, ե՛ւ վերջապես՝ իշխանությունների կողմից ամբողջ երկրում իրադրությանը չտիրապետելը: Իսկ Հայաստանում այս ամենն արտահայտվում է բոլորովին այլ կերպ: Հիմքերը տարբեր են, ուստի այդ առումով զուգահեռներ չի կարելի անցկացնել: Խորհուրդ կտայինք բոլորին, ովքեր մտածում են, թե կարելի է Հայաստանում կրկնել վրացական հեղափոխության սցենարը՝ փորձեր չձեռնարկել, քանի որ դրանք չեն հաջողվի: – Ուշագրավ է, որ Վրաստանի մասին խոսելիս մեր գործիչներն օգտագործում են «թավշյա հեղափոխություն» նուրբ բնորոշումը, եւ ողջունում այն: Մինչդեռ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը մատնանշեց, թե իշխանության փոփոխումը «տեղի ունեցավ ուժային ճնշման համապատկերի վրա»: Ավելի տեղին չէի՞ն լինի «հեղաշրջում» կամ «իշխանության բռնազավթում» բնորոշումները: – «Թավշյա հեղափոխություն» կամ «վարդերով հեղափոխություն» անվանումներն առաջինը Հայաստանի քաղաքական գործիչների շուրթերից չէ, որ արտաբերվել են: Նույն ձեւակերպումներն այստեղ կրկնելը կրում է իներցիոն բնույթ: Բայց այնուամենայնիվ՝ պետք է նկատի ունենալ այն հանգամանքը, որ զինված ընդհարման հետեւանքով չէ, որ Վրաստանում տեղի ունեցավ իշխանափոխություն: Իհարկե, ընդդիմության գործողություններում կար նաեւ արկածախնդրության որոշակի տարր, սակայն փորձ էր արվում նաեւ բանակցություններով ու հասարակական կարծիք ձեւավորելով, հասարակական ճնշում գործադրելով իրականացնել իշխանափոխությունը: – Վրաստանի նախագահը նոյեմբերի 22-ին ասում էր, թե ոչ մի դեպքում հրաժարական չի տա, արտակարգ դրություն էր մտցնում եւ խոստանում պատժել ընդդիմադիրներին: Սակայն հաջորդ օրը հրաժարական տվեց: Արդյոք սա հի՞մք չէ եզրակացնելու, որ ինչ-որ բան էր փոխվել անցած 1 օրում: – Պետք է նկատի ունենալ, որ այդ բանակցություններում դեր ունեցան ինչպես ներքին որոշ ուժեր, այնպես էլ բազմաթիվ արտաքին գործոններ: Թեկուզ այն փաստը, որ ՌԴ ԱԳ նախարար Իվանովը շատ շտապ ժամանեց Թբիլիսի՝ արդեն խոսուն վկայություն է: Այնուամենայնիվ՝ դա էլ է բնական. քաղաքական, պետական գործչի կեցվածք էր, որ հաջորդ օրը կարող էր անել նման հայտարարություն: – Շեւարդնաձեի հրաժարականից հետո սակայն՝ «եզն ընկավ, դանակավորը շատացավ»: Բոլորը սկսեցին քննադատել նրա վարչակարգը, եւ, թերեւս, միայն Պուտինը նշեց, թե «ակներեւ է, որ Շեւարդնաձեն երբեք բռնապետ չի եղել»: Հայաստանի 2003-ի հանրահավաքներից հետո տասնյակներով մարդիկ էին ձերբակալվում. մի՞թե սա ավելի նման չէ բռնապետի իշխանության: – Շեւարդնաձեի հասցեին շատ զուսպ են խոսում նույնիսկ Վրաստանի ընդդիմադիր գործիչները եւ երբեմն անգամ արտահայտվում են չափից ավելի հարգալից: Շատ քիչ են նման արտահայտությունները, թե Շեւարդնաձեն բռնակալ էր: Կրկնում եմ, ընդհանրապե՛ս տեղին չէ Հայաստանի հետ զուգահեռներ տանելը. թեկուզ այն պատճառով, որ լրիվ տարբեր էին նաեւ ընդդիմության գործողությունները, քաղաքական պայքարն ու բոլոր զարգացումները: Ամբողջովի՛ն համաձայն չեմ, թե Հայաստանում տեղի ունեցած իրադարձությունների համար կարելի է նման մակդիրներ տալ հանրապետության նախագահին, քանի որ դրանք չէին իրականացվում այն կերպ, ինչպես Ադրբեջանում էր: – Ո՞րն է բացատրությունը, որ մեր իշխանամետները ժողովրդավար են դառնում միայն այնժամ, երբ խոսքը վերաբերում է այլ պետություններին: Հարեւան երկրների պարագայում մեր իշխանության վերահսկողության ներքո գտնվող հեռուստաընկերությունները լիուլի՜ թվարկում են կատարված ընտրախախտումները, հաղորդում ընդդիմադիրների նկատմամբ գործված բռնարարքների մասին եւ այլն: – Այդ հարցն ուղղեք այն գործիչներին եւ լրատվամիջոցներին, որոնք այդպես են արտահայտվել եւ, որոնք ունեն ժողովրդավարության, ազատության չափանիշների այդ ընկալումները: Իսկ ես համոզված եմ, որ ժողովրդավարությունը ժողովրդավարություն է ամեն տեղ եւ ամեն պարագայում: Եւ օրենքի պաշտպանությունն էլ է օրենքի պաշտպանություն ամեն պարագայում՝ նաեւ հասարակական կարգի պաշտպանության: Հարցազրույցը վարեց ԱՆՆԱ ԻՍՐԱՅԵԼՅԱՆԸ
