ԵՐԳԻՉՆԵՐԻ ՎԱՐՁԱՏՐՈՒԹՅՈՒՆԸ՝ ՀԱՆԴԻՍԱՏԵՍԻ ՎՐԱ Իսկ Էժենի Ալեսյանը չի ցանկանում այն հրապարակել Երեկ Հ. Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի թատրոնում կայացավ ֆրանսահայ կոմպոզիտոր Էժենի Ալեսյանի «Ամազոնուհի» կամերային օպերայի հայաստանյան պրեմիերան։ Իսկ ավելի վաղ նա հրավիրել էր մամլո ասուլիս, որին ներկա էին Հայաստանում Ֆրանսիայի դեսպան Անրի Կյունին եւ դիրիժոր Ֆրանկ Գալին։ Վերջինս, որ առաջին անգամ չէր Հայաստանում, նույնիսկ խոստացավ հաջորդ այցելության ժամանակ իր հայերենով զարմացնել հայաստանցիներիս։ «Այդ խնդիրն էլ առաջիկայում կհաղթահարենք»,- կատակեց նա։ Ֆրանկ Գալին Է. Ալեսյանի երաժշտությունը գնահատեց չափազանց հուժկու, ճիշտ այնպիսին, ինչպիսին մեր ժամանակն է։ Ըստ նրա. «Ամազոնուհին կնոջ կերպար է, ուր երեւում են նրա ցանկությունները, կամային ու բնավորության ուժեղ դրսեւորումները, որոնք արտահայտելու համար երաժշտության եւ բեմադրության հեղինակ Է. Ալեսյանը դիմել է ինքնատիպ միջոցի՝ ստեղծել է օպերա»։ Ֆրանսիայի դեսպան Ա. Կյունին նկատեց, որ երկի վերնագիրն արդեն իսկ ստիպում է երազել։ Նրա կարծիքով, խորհրդանշական է նաեւ այն, որ «Ամազոնուհին» հանդիսատեսի դատին է հանձնվում կանանց տոնից անմիջապես հետո։ Ֆրանսիայի դեսպանի գնահատմամբ (ի դեպ, նա խոստովանեց, որ դեռեւս ծանոթ չէ օպերային), «ամազոնուհի բառը կին եւ ազատություն հասկացությունների տարօրինակ խառնուրդ է, ինչը պատահական չէ, մանավանդ որ կանայք միշտ եղել են առաջավոր դիրքերում ազատության երթարշավներում»։ Ավելին, նա նույնիսկ կանանց անվանեց հասարակության խմորիչ ֆերմենտներ, հետո էլ ավելացրեց, թե ժամանակն է, որ քաղաքական բեմահարթակի վրա կանայք ավելի ընդգծված դերակատարություն ունենան։ Ֆրանկ Գալիի կարծիքով, «Ամազոնուհի» օպերայի գլխավոր առանձնահատկությունը լիրիկական կնոջ այն կերպարն է, որին ինքը հակված է հայուհի կոչելու. «Իսկ կոպտությունը, կարծում եմ, հերոսուհին ձեռք է բերել Փարիզում եւ ոչ այստեղ»։ Ժան Ժակ Վարուժանի լիբրետոյով գրված այս կամերային օպերան նախատեսված է երկու երգիչ-մենակատարի եւ յոթ երաժշտի համար։ Ստեղծագործությունը արդեն դրական է գնահատվել Փարիզում։ Հեղինակավոր «Opera Internetional»-ը գրել է. «Այս բացառիկ օպերան նվազագույն ուժերով մեզ ներկայացրեց հուզական եւ զգացական մի ամբողջ աշխարհ»։ «Ամազոնուհու» հայաստանյան տարբերակում անուրանալի է հայկական վոկալ դպրոց անցած Սուսաննա Բագամյանի (սոպրանո) եւ Հրանտ Խաչիկյանի (բարիտոն) դերը, որոնց հասցեին բարձր գնահատանքի խոսքեր հնչեցրին թե Է. Ալեսյանը եւ թե Ֆ. Գալին։ Իսկ «Առավոտի» այն հարցին՝ մեներգիչները վարձատրվելու են ֆրանսիակա՞ն, թե՞ հայաստանյան չափանիշներով, վերջիններս հրաժարվեցին պատասխանել։ Է. Ալեսյանը ընդամենը ասաց, որ «շնորհիվ այդ երկուսի, իր երաժշտությունը լավ արձագանք կունենա, որովհետեւ նրանք շատ լուրջ երաժիշտներ են»։ Նրան «օգնության» հասավ Ֆրանսիայի դեսպանը՝ կանխելով Է. Ալեսյանի կողմից երգիչների վարձատրության վերաբերյալ տրվելիք հարցի պատասխանը։ «Հանդիսատեսը կվարձատրի նրանց»,- նետեց պարոն Կյունին։ ԳՈՀԱՐ ՀԱԿՈԲՅԱՆ
