ԱԳ ՆԱԽԱՐԱՐԸ ՀՈՒՆԻՑ ԴՈՒՐՍ ԷՐ ԵԿԵԼ Արտգործնախարար Վարդան Օսկանյանի երեկվա ասուլիսից առանձնացրել ենք այն հարցերը, որ նրան ուղղել էր «Առավոտը»: Բայց նախ նշենք, որ Վարդան Օսկանյանը՝ ամփոփելով 2002-ին իրականացված արտաքին քաղաքականությունը, մասնավորապես անդրադարձավ Ղարաբաղի խնդրի կարգավորմանը ու պնդեց, որ «դրական էվոլյուցիա» կա. «Տարին բավականին բարենպաստ էր: Մենք այս վերջին տարիների ընթացքում քաղաքական եւ դիվանագիտական առումով լուրջ առաջընթաց ենք արձանագրել: (…) Այսօր կարելի է արձանագրել, որ միջազգային թատերաբեմում արդեն Լեռնային Ղարաբաղի հետ կապված մտածողության մեջ կան լուրջ տեղաշարժեր»: Որպես ասվածի ապացույց՝ քիչ անց բերվեց «ՄԱԿ-ԵԱՀԿ համագործակցության մասին» ՄԱԿ-ի բանաձեւը. «Տարեցտարի, 1994-ից սկսյալ՝ իսկապես նվազում է միջազգային հանրության աջակցությունն Ադրբեջանի փորձերին՝ այդ բանաձեւում հօգուտ իրեն փոփոխություններ մտցնելու: Այս տարի 191 երկրներից 154-ը չի աջակցել Ադրբեջանի այդ նախաձեռնությանը: (…) Եթե նախկինում պատկերը ճիշտ հակառակն էր՝ 150 երկիր «կողմ» էր քվեարկում Ադրբեջանի առաջարկությանը՝ փոփոխությանն այդ բանաձեւի մեջ՝ պատկերն ամբողջությամբ փոխվել է»: Այժմ ներկայացնենք մեր հարցերը պրն Օսկանյանին: – ԱԳՆ-ն որդեգրել է իրողությունների միայն շահեկան երեսը ցուցանելու մարտավարությո՞ւնը: Հիշատակեցիք, որ միայն 37 երկիր է «կողմ» եղել Ադրբեջանի ձեւակերպմանը Ղարաբաղն Ադրբեջանի մաս նշելու վերաբերյալ: Սակայն շրջանցում եք այն իրողությունը, որ ողջ փաստաթղթին, որը ներառել է այդ ձեւակերպումը, «կողմ» են քվեարկել 150-ից ավելի երկրներ, նաեւ՝ Մինսկի խմբի անդամ պետությունները: Եվ «դեմ» է եղել միայն Հայաստանը: – Հա, բայց եթե այդ նույն երկրները, որ ընդհանուր փաստաթղթին «կողմ» են քվեարկել, ընդամենը 5 րոպե առաջ իրենց դիրքորոշումն արդեն արտահայտել են, որի՞ն կանդրադառնայիք՝ կոնկրե՞տ հարցին, թե՞ ընդհանուրին: Կոնկրետ Ադրբեջանի կողմից Ղարաբաղի հարցով փոփոխության խնդիր է դրվել եւ այդ հարցն է դրվել քվեարկության: Եվ 154 երկիր «կողմ» չի քվեարկել: Սա փա՞ստ է, թե՞ չէ: Բայց ՄԱԿ-ի դրվածքն այնպիսին է, որ նույնիսկ եթե 3 հոգի է «կողմ» քվեարկում եւ բոլոր մնացածը «ձեռնպահ» են մնում՝ այդ փոփոխությունն անցնում է: Իսկ անցնելուց հետո, իհարկե, այդ փաստաթուղթը ծավալուն է եւ վերաբերում է 10-յակ տարբեր խնդիրների, եւ բոլոր այդ երկրները շահ ունեն, որ այդ բանաձեւն անցնի: Բայց որովհետեւ կոնկրետ այդ փոփոխության շուրջ առանձին քվեարկություն է եղել եւ այդ երկրներն իրենց դիրքորոշումը հստակ արտահայտել են՝ մենք, իհարկե, շեշտը դրա վրա ենք դնում: Դրանից հետո ինչ է կատարվել փաստաթղթի հետ՝ դա մեզ չի հետաքրքրում: – Ներքաղաքական իրողությունների վերաբերյալ վերջին շրջանում բավական ակտիվորեն եք արտահայտում Ձեր տեսակետները, մասնավորապես՝ այն փաստի, որ ընդդիմության գործիչներից մեկը մեկնել է Մոսկվա, այնտեղ ասուլիս տվել եւ այլն: Նախկին իշխանության օրոք էլ էին «խանդով» վերաբերվում, երբ, ասենք, Վազգեն Մանուկյանն այցելում էր ԱՄՆ: Սակայն այդ իրողությանն անդրադառնում էին պաշտոնական քարոզչամիջոցները՝ ոչ արտգործնախարարության պաշտոնյաները, որոնցից մեկն էլ Դուք էիք: Ո՞րն էր պատճառը, որ լռում էիք՝ պարտադրանքի՞, ցանկությա՞ն բացակայությունը, թե՞ երկրի ընտրությունը, որ ԱՄՆ էին մեկնում՝ ոչ Ռուսաստան: – Նախ, ես իսկապես զարմանում եմ, որ կարող է հարց ծագել, թե արտգործնախարարը նման հարցերով ինչո՞ւ է ելույթ ունենում, ի՞նչ կապ ունի այս բոլորի հետ: Միգուցե մեր մտածողության մեջ ինչ-որ տարբերություն կա: Առաջին հերթին՝ ես Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի եմ: Եվ Տիգրանի այդ դեպքն ինձ իսկապես այդ մի քանի օրը հունից հանել էր: (Այստեղ պրն Օսկանյանը կրկնեց այն մտքերը, որոնք արդեն իսկ ասել էր «Ազատություն» ռ/կ-ով այդ սպանության վերաբերյալ: Բաց ենք թողնում այդ կրկնությունը, մանավանդ որ մեր հարցը դրան չէր էլ վերաբերում.- Ա. Ի.): Այս շիկացած մթնոլորտը, որը ստեղծվում է քաղաքական ուժերի կողմից, կարող է նպաստի նման ահաբեկչության ծնունդին: Իմ խորը համոզումն է, որ «27»-ի դեպքերը նույնպես նման մթնոլորտի արդյունք են: Եվ մենք դրա դեմ պետք է պայքարենք: Իսկ այդ մթնոլորտին նպաստում են տարբեր տեսակի ծայրահեղական հայտարարությունները, արյունահեղության կոչերը, այո՛, նաեւ այլ երկրներում Հայաստանի նկատմամբ ի՜նչ ասես ասվում է: Չգիտեմ, Ձեր արժանապատվությանը դա չի՞ դիպչում, երբ որեւէ մեկն այլ երկրում Հայաստանի համար նվաստացուցիչ բաներ է ասում: Չէ՞ որ մենք այս 10 տարվա ընթացքում իսկապես մեծ ջանք ու քրտինք ենք դրել հասնելու այն հաջողություններին, որոնք ունենք, ինչքան էլ դրանք քիչ լինեն: Չէ՞ որ այս առաջընթացը ծանր գնով է եղել: Ես՝ որպես ՀՀ քաղաքացի, իսկապես ընդվզում եմ, երբ տեսնում եմ, որ ե՛ւ այստեղ, ե՛ւ հատկապես դրսում վարկաբեկվում է Հայաստանը՝ անկախ նրանից, թե ո՞վ է դա անում: Առավել եւս, երբ այդ վարկաբեկումը հիմնավորված չէ: Եվ ես խոսել եմ որպես առաջին հերթին քաղաքացի ու նաեւ արտգործնախարար, որովհետեւ սա վերաբերում է նաեւ դրսում Հայաստանի իմիջին: – Ողջունելի է, որ մեր արտաքին գերատեսչությունն արձագանքում է այն փաստերին, որոնք կարող են բացասականորեն անդրադառնալ արտերկրում Հայաստանի հեղինակության վրա: Բայց հարց է առաջանում, թե ինչո՞ւ, ասենք, «Ա1+»-ի եթերազրկման պարագայում, որին մինչ այժմ անդրադառնում են միջազգային կազմակերպությունները, մեր ԱԳՆ-ն լռում է եւ որեւէ կերպ չի արձագանքում, որ հետեւողականորեն անտեսվում են ԵԽ-ի, Եվրամիության եւ այլ կառույցների հանձնարարականներն այս խնդրի վերաբերյալ: – Եթե հիշում եք, «Ա1+»-ի կապուղուց զրկվելուց հետո ես նույնպես խոսել եմ այդ մասին եւ հայտնել իմ կարծիքը: Այնպես չէ, որ այստեղ խտրականություն կա կամ ընտրովի մոտեցում՝ որոշ հարցերի մասին ուզում ենք խոսել, իսկ որոշ հարցերի մասին՝ ոչ: Բայց Տիգրանի դեպքում նաեւ ասեմ, որ էմոցիոնալ պահ կար: Ես անձամբ ծանոթություն ունեի նրա հետ… Էմոցիոնալ առումով այդ հարցն ինձ վրա շատ ազդել էր… Ես ուղղակի շոկի մեջ էի: – ՀՀ ԱԱՊՎ նախկին պետն ԱՄՆ ներգաղթի ծառայության «սեւ» ցուցակում Հայաստանի հայտնվելու առնչությամբ հայտնել էր, թե պատճառն այն էր, որ աֆղանական ծագումով որոշ անձինք հայկական անձնագրերով փորձել են մուտք գործել ԱՄՆ: Ձեր տրամադրության ներքո կա՞ն նման փաստեր: – Ոչ, մեզ դրա մասին ընդհանրապես ոչինչ չեն ասել: Ես էլ եմ կարդացել այդ հոդվածը, որը թվում է, թե շատ տրամաբանական վարկած կարող է լինել: Բայց ամերիկյան կողմը մեզ այդպիսի որեւէ խնդիր կամ փաստարկ չի ներկայացրել: ԱՆՆԱ ԻՍՐԱՅԵԼՅԱՆ