ՈՉ ԹԵ ՀԱԿԱՃԳՆԱԺԱՄԱՅԻՆ ԾՐԱԳԻՐ, ԱՅԼ՝ ԿՈՒՐՍ ԱԺՄ նախագահ Վազգեն Մանուկյանը 16-ի միավորման շուրջ ստեղծված մթնոլորտն այսպես բնորոշեց. «Հեսա-հեսա պիտի քանդվի, հեսա-հեսա կործանվելու է… Այդպես միարժեք մի8217 ասեք դա»: – Դուք նախապես բավական վերապահումով էիք արտահայտվել 16-ի միավորման ապագայի մասին՝ նշելով, թե միայն բարի ցանկություն է, որ այն վերածվի դաշինքի, եւ քիչ հավանական է, թե լինի մեկ ծրագիր եւ միասնական թեկնածու: Եթե գրեթե բացառում էիք փոխհամաձայնության հնարավորությունը՝ ինչո՞ւ ԱԺՄ-ն մաս կազմեց այդ միավորմանը: – Նախ՝ կարծում եմ, որ կարեւոր է այսպիսի միավորում ստեղծելը, որտեղ տարբեր կուսակցություններ կարողանում են իրար հետ անընդհատ քննարկել տարբեր հարցեր: Եվ նախորդ տարիներին այդ հանգամանքը միշտ դեր խաղացել է՝ դա բերում է դիրքորոշումների մոտեցման: Մյուս կողմից էլ, այն անհամբեր սպասումները, թե այս 16-ը հանդես են գալու միասնական ծրագրով եւ թեկնածուով՝ իրոք համարում եմ բարի ցանկություն: Բայց այս հարցի վերաբերյալ զգույշ լավատեսություն եմ արտահայտում, որպեսզի չստացվելու դեպքում այսպես չընկալվի, թե՝ վա՜յ, կորավ վերջին հույսն էլ: Ո՛չ, դա հնարավորություններից մեկն է: Իհարկե, հեշտ է ասել, որ կուսակցություններն ունեն տարբեր գաղափարախոսություններ: Բայց, անկեղծ ասած, շատ կուսակցությունների գաղափարախոսությունն այնքան երերուն է, որ հեշտությամբ կարող են այս կողմից անցնել այն կողմը: Վառ արտահայտված գաղափարախոսություն ունեցող կուսակցություններն, այնուամենայնիվ, բավականին քիչ են: Շատ կուսակցություններ ուղղակի քաղաքացիների միություն են՝ լավագույն դեպքում: Բայց 16 հոգով նստել, ծրագիր գրելը համարում եմ անիմաստ: Կարծում եմ, որ ամեն մի կուսակցություն եւ թեկնածու պետք է հասարակությանը ներկայացնի իր ծրագիրը, հետո դրանք կարող են քննարկման առարկա դառնալ 16-ի շրջանակում: Եվ եթե համաձայնության գանք ինչ-որ ընդհանուր դրույթների շուրջ՝ միգուցե լինի միասնական ծրագիր, բայց դա գործընթաց է. տեսնենք՝ ինչ կստացվի: – Միավորման քննարկմանն առայժմ մի ծրագիր է ներկայացված՝ «Ազգային միաբանության» Հայաստանում «համընդհանուր ճգնաժամի հաղթահարման» ծրագիրը: Այստեղ նշվում է, թե «ԱՄ» գաղափարները համահունչ են պահպանողական, ազատական եւ սոցիալիստական ուղղվածության կուսակցությունների գաղափարներին: Հնարավո՞ր է այդ 3-ը համադրել 1 ծրագրում: – Դրանք համադրված չեն, ուղղակի այդպիսի պնդում կա, թե մենք ե՛ւ այսպիսին ենք, ե՛ւ այսպիսին… Հասկանալի է նպատակը, այսինքն՝ բոլորի համար էլ ընդունելի ենք: Բայց հարգանքով վերաբերվելով բոլոր թեկնածուներին, կուսակցություններին, Գեղամյան Արտաշեսին, այնուամենայնիվ, պիտի նշեմ, որ ինձ հայտնի չէ նրա քաղաքական ուղղվածությունը եւ փիլիսոփայությունը՝ չեմ տեսել այս տարիների ընթացքում, ուստի չեմ կարող դատողություններ անել: Եվ ծրագիրը կարդալով էլ ես չտեսա «կարմիր թելի» պես անցնող այդ գաղափարախոսությունը: Բայց ծրագրի 90%-ը նորմալ է, մյուս 10%-ի վերաբերյալ կարող են տարբեր վեճեր լինել՝ խնդիր չի: – Սակայն Գեղամյանը հայտարարեց, թե իրենից բացի՝ չի տեսնում այն մարդուն, որը հավասարաչափ տիրապետում է ֆինանսաբանկային համակարգին. մակրոտնտեսությանը եւ արտաքին քաղաքականությանը: Ուրեմն, ո՞վ կարող է վիճել նրա հետ: – Այնքա՜ն հեշտ է հիմա փաստարկներ բերելը: Բայց կարծում եմ, որ այդպիսի հայտարարություններն ինքնըստինքյան ճիշտ չեն եւ լավ չեն բնութագրում մարդուն: – Դուք հայտարարել եք նախագահական ընտրություններին Ձեր մասնակցության մասին: Հավակնում եք նաեւ դառնալ ընդդիմության միասնական թեկնածո՞ւն: – Մինչեւ ԱԺՄ համագումարը կամ անձամբ ես, կամ կուսակցությունը հայտարարություն կանենք ե՛ւ թեկնածություն առաջադրելու, ե՛ւ 16-ի վերաբերյալ: Իսկ այժմ մենք փորձում ենք համագործակցել բոլորի հետ, տեսնել, թե զուտ ծրագրերի տեսակետից ինչ կարելի է անել, որպեսզի մի քիչ լավանա վիճակը Հայաստանում: Բայց մի բանի հետ համաձայն չեմ, երբ ասում են, թե մեզ պետք է հակաճգնաժամային կամ փոսից դուրս գալու ծրագիր: 1988 թվից նույն բանն են ասում. հիշում եմ՝ 1989-ի խորհրդարանում Աշոտ Մանուչարյանը կանգնում էր, հարցնում Մարգարյանցին՝ «Իսկ դո՛ւք, ունե՞ք հակաճգնաժամային ծրագիր», ու նա էլ շփոթվում էր… Խոսքը միայն այն մասին է, թե ինչ ճանապարհով ենք գնալու: Օրինակ. բավական խոշոր ճգնաժամ էր ԱՄՆ-ում, բայց երբ որ Ռուզվելտը դարձավ նախագահ, ինքը հակաճգնաժամային ծրագրի մասին չհայտարարեց, այլ՝ տնտեսական եւ քաղաքական նոր կուրսի: Երկիրն այդ ճանապարհով գնաց՝ ե՛ւ ճգնաժամից դուրս եկավ, ե՛ւ հասավ այն բարձունքներին, որ հիմա տեսնում ենք: Հիշեցնեմ, որ ե՛ւ անձամբ ես, ե՛ւ ԱԺՄ-ն միշտ առաջարկել է ինչ-որ ուղղություն՝ ազգային, տնտեսական քաղաքական կուրս: Զրույցը վարեց ԱՆՆԱ ԻՍՐԱՅԵԼՅԱՆԸ