«Իմ Երեւանը» դարձավ հին ու նոր երեւանցիների սեփականությունը։ Լուսանկարների այս առաջին ու առայժմ միակ ալբոմի շնորհանդեսն էր հինգշաբթի երեկոյան «Արթ Բրիջում»։ Գրքի մասին զրույցը Ազգային ֆիլմադարանի աշխատակից Նինա Ռոստոմյանի հետ է, որովհետեւ պրն Գարեգին Զաքոյանը շրջապատված էր հյուրերով, որոնք սիրով ու գինիով շնորհավորում էին նրան։ – Ազգային ֆիլմադարանի փոխտնօրեն Գարեգին Զաքոյանի գաղափարն էր, որն առաջարկվեց հովանավորին ու, ի զարմանս մեզ, ընդունեց ու երկրորդ օրն անմիջապես սկսվեցին աշխատանքները։ Լեւոն Դեր-Բեդրոսյանը (ամերիկահայ) հովանավորն է, համագործակցությունը շատ հաջող ստացվեց (պրն Զաքոյանը եւ Դեր-Բեդրոսյանը նշաններով նույնն են՝ Խոյ եւ չեն պոզահարել մեկմեկու)։ Կարեւոր է, որ հեղինակի կողքին էին ընկերները (ֆրանսահայ)՝ լուսանկարիչ Մաքսիմ Սիվասլյանը, որը նկարել է 2001 թվականի նկարները, հատուկ այս գրքի համար, իսկ տեքստի հեղինակն է Վահան Նավասարդյանը (դասախոս)։ Չորսի համագործակցությունից ծնվեց այս գիրքը։ Իմ բաժինը կազմակերպչական էր, օգնել եմ պրն Զաքոյանին, որովհետեւ հավատում եմ նրա կատարած գործին։ Օգտվել ենք տարբեր արխիվներից, հիմնականում Ֆիլմադարանի, նաեւ Պատմության թանգարանի, Երեւանի թանգարանի եւ այլ արխիվներից։ Սա մասնավոր աշխատանք է։ Վերջերս ստեղծվեց «Հայաստանի ազգային ֆիլմադարանի բարեկամների հիմնադրամ», որի նպատակն է օժանդակել ֆիլմադարանի տեխնիկական բարեկարգմանը։ Մասնագիտորեն, ըստ իս, բավականին բարեկարգված է։ Մասնագետները անում են այն, ինչ հնարավոր է։ Ֆիլմադարանում կա աուդիո- վիզուալ հսկայական ժառանգություն, լուսանկարներ, ֆիլմեր… Լուսանկարն ու ֆիլմը շատ մոտ արվեստներ են։ Ֆիլմադարանը ոչ միայն արխիվ է, այլեւ թանգարան, գրադարան է։ Այն պիտի հասնի այնպիսի տեխնիկական հագեցվածության, որպեսզի բոլորը կարողանան եղած նյութերը օգտագործել։ Կարող եմ մոտավոր ասել, արխիվում պահպանվում է 27800 լուսանկար (պոզիտիվ եւ նեգատիվ), որոնք լավ համակարգված ու դասակարգված են, շուտով համակարգչային կատալոգը լույս կտեսնի Ֆիլմադարանի ջանքերով։ Մեկուկես տարվա ընթացքում այնպիսի վիճակ կլինի, որ մեր ուսանողներն ու մասնագետները կկարողանան օգտագործել արխիվները։ Ուզում եմ նորից կրկնել՝ սա մասնավոր նախաձեռնություն է։ «Ակնալիս» հրատարակչության եւ «Պրինտինֆո» տպարանի միջոցով է լույս տեսել։ Համոզված եմ, որ մասնավոր հրատարակչությունները պիտի տպագրեն այդ արխիվային նյութերը։ Որովհետեւ պետական համակարգը պահպանման համակարգ է։ Հրատարակչությունների (պետական սակագներ) վճարումները արխիվներից օգտվելու դեպքում կօգնեն նաեւ արխիվների պահպանմանը։ Գրքի վերջում կա լուսանկարների ցուցակը, հնարավորին չափ տրված է ինֆորմացիա լուսանկարչի եւ նկարի թվականի ու վայրի մասին։ Համաձայն եմ, գիրքը թանկ է, բայց հսկայական մասնագիտական եւ նախապատրաստական աշխատանք է տարվել։ Գրքի երկրորդ տպաքանակը ավելի մատչելի գնով կներկայացվի։ Նոր ծրագրեր կան. «Ակնալիս» հրատարակչության նախաձեռնությամբ տպագրության է պատրաստվում «Հայ կին» լուսանկարների հավաքածուն։ Վերջում ավելացնենք, որ գիրք-ալբոմը մեծադիր է (212 էջ), պարունակում է 257 պատմական մեծ նշանակությամբ հին ու նոր նկարներ։ Դրանք պատկերում են Երեւանի ճարտարապետությունը, քաղաքային կյանքը, աշխատանք, մշակույթ, մի խոսքով, ամեն ինչ Երեւանի մասին, ոչ միայն լուսանկարներով, երեք լեզվով տրված է Երեւանի տարեգրությունը՝ սկսյալ մ.թ.ա. 4-րդ հազարամյակից մինչեւ մեր օրերը։ Գրքի շապիկի ներսում զետեղված է ձայնասկավառակ՝ Երեւանին նվիրված երգերով։ ՇԱՔԵ Ա-ՊԵՏՐՈՍՅԱՆ
