«ՄԱՆԹՈ ԵՄ, ԱՊԵ, ԱՊԵ» «Իրատեսակա՞ն է «Մեր բակի» տղաների այս փողոցային ժարգոնը հեռուստաէկրաններ բարձրացրած ընկերության խոստումը, թե նպաստելու են «հասարակության հոգեւոր վերելքին»։ Ենթադրենք, թե չեն կեղծում Հեռուստատեսության եւ ռադիոյի ազգային հանձնաժողովի անդամները, որոնց խիստ ազգային որոշման հետեւանքով՝ ռուսական ալիքներով գերհագեցած (OPT, PTP, HTB, HTB-international, Ծձի-TB) մեր հեռուստաեթերից վերացավ եւս մեկ հայկական ալիք՝ իր տեղն առժամանակ զիջելով պարսկական հեռուստաընկերությանը։ Սակայն ենթադրենք, թե նրանք չեն ստում, երբ պնդում են, թե իրենց վրա որեւէ ճնշում չի գործադրվել, քաղաքական պատվեր չկա ու բացառապես մրցութային առաջարկների հիման վրա է, որ նրանք պարտված են ճանաչել «Ա1+»-ին եւ հաղթած՝ «Շարմին»։ Սակայն Ազգային հանձնաժողովի անդամներից որեւէ մեկը մրցույթից հետո տված իր մեկնաբանություններով այդպես էլ չկարողացավ փոքրիշատե համոզիչ բացատրություններ ներկայացնել, թե ինչ չափորոշիչների հիման վրա են կատարել իրենց քվեարկությունը, մրցույթի պայմաններից ո՞ր մեկում էր, որ «Ա1+»-ը զիջում էր «Շարմին»։ Հանձնաժողովի նախագահ Գրիգոր Ամալյանը հրապարակավ խոստացել էր, թե հաղթող ընկերության առաջարկը հրապարակվելու է։ Մի քանի օր շարունակ «Տարեգիրի», «Նոյյան տապանի», «Առավոտի» եւ «Ա1+»-ի աշխատակիցներն ապարդյուն փորձում էին հանձնաժողովից ստանալ «Շարմի» ծրագիրը, որ, ի վերջո, գոնե սեփական ուժերով բացահայտեն՝ ո՞րն էր այդ առաջարկի առավելությունը։ Գրիգոր Ամալյանը վկայակոչեց, թե չի կարող այդ առաջարկի բնօրինակին ծանոթանալու, անգամ այն տեսագրելու հնարավորություն ընձեռել, իսկ պատճենահանելու հարցում տնտեսական դժվարություններ կային (մերժեց անգամ այն մեր միջոցների հաշվին պատճենելու առաջարկը)։ Բայց խոստացավ, թե դժվարությունները կհարթվեն, ծրագիրը կկրկնօրինակվի եւ դրանից հետո այն անպայման կտրամադրվի լրագրողներին։ Այն տեսնելու բախտ այդպես էլ չունեցանք, չնայած, ի տարբերություն «Դոֆինի», «Շարմը» կարծես չի արգելել հրապարակել իր ծրագիրը։ Ի վերջո, դրժելով բոլոր պայմանավորվածությունները, «Շարմի» 135 էջանոց «ուժեղիկ» ծրագրից ընդամենը 1,5 էջանոց մի տեղեկանք տրամադրվեց։ Ենթադրում ենք, թե ընդամենն այդքանն էր հաջողվել «քամել» հաղթական առաջարկից։ Այդ 1,5 էջանոց տեղեկությունների եւ «Ա1+»-ի առաջարկից քաղվածքների համադրումը երեկ արդեն ներկայացրել ենք մեր ընթերցողների ուշադրությանը եւ, կարծում ենք, արդեն իսկ պարզ է, որ «Շարմը» մրցակցության մեջ ակնհայտորեն զիջում է «Ա1+»-ին։ Մեջբերվածին հավելենք, որ «Ա1+»-ն իր տեխնիկական հնարավորություններով էլ չի զիջում «Շարմին»։ Գործող հեռուստաընկերությունը 11 համակարգիչ ունի, այս տարվա ընթացքում նախատեսվում էր նոր՝ ավելի հզոր հաղորդակի ձեռքբերումը (արդեն իսկ պատվեր էր տրված արտասահմանյան մի ընկերության), կայանի թվայնացումը։ «Ա1+»-ի ծրագրի ակնհայտ առավելությունն է նաեւ թարգմանչական ստուդիայի ստեղծումը, որի միջոցով պիտի գեղարվեստական, վավերագրական, ուսումնադաստիարակչական եւ մանկական այլալեզու ֆիլմեր թարգմանվեին եւ տրամադրվեին նաեւ «Համասփյուռ» ցանցին մաս կազմող անկախ հեռուստաընկերություններին։ Ի տարբերություն «Շարմի», «Ա1+»-ի աշխատակազմը կարիք չունի վերապատրաստվելու։ Եվ դարձյալ, ի տարբերություն «Շարմի»՝ «Ա1+»-ը ֆինանսատնտեսական ակնհայտ կախվածության մեջ չէ տարբեր ֆիրմաներից՝ «Եվրոմոթորս» եւ այլք, որոնց հետ նախնական պայմանավորվածությունների խարխուլ հենքի վրա է կառուցված 1 մլն 850 հազար դոլար ներդրումների խոստումը։ Սակայն այս ամենն Ազգային հանձնաժողովի հիացմունքին արժանացած «Շարմի» առաջարկի «կորիզից» է միայն։ Եթե Գրիգոր Ամալյանը «հույժ գաղտնի» փաստաթղթերի պես չպահեր «Շարմի» առաջարկը, եւ հնարավորություն ունենայինք մեջբերումներ անել նաեւ մնացած 133,5 էջերից՝ արդեն լույսի պես պարզ կդառնար, թե որքան հեղհեղուկ է «իրատեսական» որակված այս ծրագիրը։ Մեր այս համոզումը հիմնավորված է այն ամենով, ինչ մարտի 28-ին՝ փաթեթների բացման օը լսեցինք «Շարմի» ներկայացուցիչներից։ Ենթադրում ենք, որ նրանք ուղղակիորեն իրենց ծրագրից էին մեջբերում այս կարգի արտահայտություններ, թե իրենց հեռուստատեսային գործունեության քաղաքականության հիմք են ծառայելու «հայ ժողովրդի ավանդական արժեքները»։ Մի ընկերության պարագայում, որը մինչ այժմ առավել հայտնի էր ռուսական KBH-ին իր մասնակցությամբ եւ նույն երկրի էստրադային «աստղիկների» հյուրախաղերի (հաջող կամ անհաջող) կազմակերպմամբ՝ առնվազն տարօրինակ էր լսել, թե նրանք ստեղծելու են «այնպիսի հեռուստաալիք, որի օգնությամբ հայ հեռուստադիտողն իրեն իրապես զգա համաշխարհային քաղաքակրթության մաս հանդիսացող անկախ երկրի քաղաքացի»։ Եվ կամ՝ հաշվի առնելով «Շարմի» արդեն իսկ անցած հեռուստատեսային ճանապարհը («Համով զրույց», «220 վոլտ», «Մաֆիա», «Կրիո շոու» եւ այլն), որքանո՞վ էր «իրատեսական» համարվել նրանց այն հավաստիացումը, թե իրենց նպատակն է «անկախ պետականության եւ շուկայի հարաբերությունների ձեւավորման պայմաններում նպաստել ազգային մշակույթի պահպանմանը, տարածմանը եւ ազգային նոր մտածելակերպի ձեւավորմանը»։ «Շարմի» «Մեր բակ 1», «Մեր բակ 2» տեսաֆիլմերի կասկածելի ճաշակի վրա հիմնվելո՞վ էին հանձնաժողովի անդամները համոզիչ գտել, թե այդ ընկերության հեռուստաալիքը «Նպաստելու է հասարակության աշխարհայացքի ձեւավորմանը եւ աշխարհընկալման ընդլայնմանը»։ Եվ «բա՞ն ա ըլել, ապե», «պե՞տք ա, խառնվենք, ապե» կարգի արտահայտություններով մեր եթերը հարստացնելու փո՞րձն աչքի առաջ ուներ Ազգային մեր հանձնաժողովը, երբ բարձր վարկանիշի արժանացրեց «Շարմի» այս խոստումը. «Հեռուստադիտողին հաղորդակից դարձնել համաշխարհային մշակութային արժեքներին, ազգային ավանդույթներին, պատմությանը, ընկերային կյանքին»։ «Ա1+»-ի «թույլիկ» որակված ծրագրում նման փուչ խոստումներ չկային։ «Ա1+»-ը, ի տարբերություն «Շարմի», նաեւ գիտեր, որ լրատվությունը (մանավանդ եթե խոստանում ես այն մատուցել առանց մեկնաբանությունների) չի կարող լինել լավատեսական։ Մինչ այժմ բացառապես շոու-բիզնեսով զբաղված «Շարմն» այնքան հեռու է այս ոլորտից, որ չի պատկերացնում, թե հնարավոր չէ միաժամանակ ե՛ւ միայն լավատեսական լուրեր հաղորդել, ե՛ւ անաչառ լինել, որի հայտը նրանք նույնպես ներկայացրել են։ Եվ այս փոխհակասող, որեւէ քննության չդիմացող ու չհիմնավորված դրույթներին բարձր գնահատական կարող էին նշանակել միայն նրանք, ովքեր իրենք էլ են, մեղմ ասած, անուղղելի լավատես կամ նրանք, ովքեր հարկադրված էին այդպես վարվել՝ հլու-հնազանդ իրենց տրված քաղաքական հրահանգներին։ Իսկ այդպիսի պատվերի առկայությունը, նման անհող ծրագրին հավանություն տալու պարագայում, այլեւս անվիճարկելի է։ ԱՆՆԱ ԻՍՐԱՅԵԼՅԱՆ
