Մշակութային հեղափոխություն Իրանի Իսլամական Հանրապետության հեղափոխության հաղթանակի 23-րդ տարեդարձի առթիվ հանդիպեցի Հայաստանում Իրանի Իսլամական Հանրապետության դեսպանատան հասարակական եւ մշակութային կապերի պատասխանատու պրն Մահմուդ Ասվարի հետ։ – Ժողովուրդը, ազգը, պետությունը աշխարհին ներկայանում է իր մշակույթով։ Հեղափոխությունների ժամանակահատվածում կարող են կործանել, այրել, սակայն անհնար է ասպատակել ժողովրդի հանճարը։ Ի՞նչ տվեց հեղափոխությունը Իրանի ժողովրդին եւ մեր երկու ժողովուրդներին՝ մշակույթի ոլորտում։ – Մեր հեղափոխությունը համարում եմ նախ եւ առաջ մշակութային։ Այո, համամիտ եմ, որ յուրաքանչյուր ժողովուրդ աշխարհին ներկայանում է իր մշակույթով։ Նախքան հեղափոխությունը մեր մշակույթը մեծամասամբ կրում էր ամերիկյան մշակույթի ազդեցությունը։ Ես ոչինչ չունեմ ամերիկյան մշակույթի դեմ, բայց, փաստորեն, աշխարհը չէր տեսնում մեր մշակույթը։ Ավելին՝ իրանական շատ մշակութային որոշումներ կատարվում էին Միացյալ Նահանգների անմիջական թելադրանքով։ Հեղափոխությունից հետո պատկերը արմատապես փոխվեց։ Այսօր արդեն մենք աշխարհին ներկայանում ենք մեր մշակույթով։ Մեր խոսքը հասնում է բոլորին։ Իրանի նախագահի առաջարկը՝ 2001թ. հայտարարել քաղաքակրթությունների երկխոսության տարի, հավանություն ստացավ Միավորված ազգերի կազմակերպության նախագահի կողմից։ Իրանում բնակվող ազգային փոքրամասնությունները այսօր լրիվ ազատ են։ Ունեն թերթեր, ռադիո եւ հեռուստատեսային ծրագրեր, ասել է թե՝ վերջիններիս միջոցով մատուցում են իրենց մշակույթը՝ պահպանելով իրենց ազգայինը։ Նրանց թվում են նաեւ հայերը։ Ե՛վ Իրանում, ե՛ւ այստեղ կազմակերպվում են երկու ազգերի արվեստագետների տարբեր միջոցառումներ, համերգներ, ցուցահանդեսներ… Իսլամի սուրբ գրքում սուրբ Մարիամը մեծ տեղ ունի եւ մեր ընտանիքներում շատ կհանդիպեք Մարիամ անունը կրող աղջիկների ու կանանց։ Պատահական չէ, որ Իրանի հեռուստատեսությունը նկարահանեց «Սուրբ Մարիամ Աստվածածին» ֆիլմը, նվիրելով Հայաստանում քրիստոնեության ընդունման 1700-ամյակին։ Մեր ազգի ճանաչված երաժիշտ Մաջիթ Էնթեզամը գրեց երաժշտությունը եւ համագործակցելով Հայաստանի ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի եւ դիրիժոր Ռուբեն Ասատրյանի հետ, ձայնագրվեց այդ երաժշտությունը։ Այս ֆիլմը բաղկացած է 15 հատվածներից, մի խոսքով՝ սերիալ է։ Այժմ տարվում են թարգմանական աշխատանքները եւ կլինի կրկնօրինակում, որից հետո կներկայացվի հայ հեռուստադիտողին։ Ֆիլմի երաժշտությունը կարող եք ունկնդրել փետրվարի 8-ին ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի կատարմամբ, կհնչի նաեւ Հեշմեթ Սաջարի սիմֆոնիկ երկու պիեսը։ Վերադառնամ հեղափոխությանը։ Մեր ժողովուրդը այսօր էլ հիշում է պատերազմում զոհված հայ ժողովրդի զավակներին։ Կարող եմ բարձրաձայն հայտարարել, որ մեր ժողովուրդների մշակութային կապերը ամուր հիմք ունեն եւ մշակույթի դեսպանները՝ արվեստագետները, բարձր մակարդակով այն ներկայացնում են թե Իրանում եւ թե Հայաստանում։ Համոզված եմ, որ Իրանի հեղափոխության հաղթանակի օրը, տոնը նաեւ ձեր՝ հայ ժողովրդի տոնն է։ Թող հավիտյան հարատեւեն խաղաղ օրերը։ Չէ՞ որ երբ յուրաքանչյուր ժողովուրդ խաղաղ է, կունենա ամենը, ինչը կարելի է ստեղծել աշխատանքով։ ՍԱՄՎԵԼ ԴԱՆԻԵԼՅԱՆ
