Լրահոս
Օրվա լրահոսը

Լեզվի տեսչությունը հայտարարում է

Ապրիլ 10,2001 00:00

Լեզվի տեսչությունը հայտարարում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր լեզվի պետական տեսչությունը երեկ հանդես է եկել հայտարարությամբ։ Դրանում ասվում է. «Լեզվի պետական տեսչությունը հայտնում է լուրջ մտահոգություն, որ վերջին տարիներին էապես ընկել է զանգվածային լրատվամիջոցների (հատկապես հեռուստաընկերությունների եւ ռադիոընկերությունների) լեզվական մակարդակը։ Ամենօրյա եթերում մշտապես իրենց խաթարված հայերենն են հնչեցնում անհրաժեշտ պատրաստվածություն չունեցող լրագրողներ ու ծրագրավարներ։ Էլ ավելի մտահոգիչ է այն հանգամանքը, որ զանգվածային լրատվամիջոցների ղեկավարները առայսօր անտեսում են այս մասին տարիներ շարունակ արտահայտվող դժգոհությունները։ Հետեւանքը եղել է այն, որ մեր պետական լեզուն զանգվածային լրատվամիջոցներում պարզապես խեղանդամվում է։ Այս առումով միանգամայն անհիմն է լրատվամիջոցների ղեկավարների այն ինքնարդարացումը, թե չկան անհրաժեշտ գրագիտությամբ մասնագետներ։ Անհնար է հավատալ, թե չկան այնպիսի «լոտոյավարներ», որ կարողանան մեկից իննսուն թվերը արտասանել ճիշտ, իմանան, որ ճիշտ է ոչ թե շնհավորել-ը, այլ շնորհավորել-ը։ Ճիշտ է ընտանեկան-ը, ոչ թե ընտանեական-ը կամ ընտանեկական-ը։ Անհնար է հավատալ, որ հեռուստածրագրավարը ի լուր ամենքի կարող է հայտարարել, թե ջենտլմեն բառի գրական հայերեն համարժեքը օրիորդապնդիչն է։ Ճշմարտությունն այն է, որ հայերենը զանգվածային լրատվամիջոցներում անտեսված ու արհամարհված է եւ լրագրողների առջեւ չի դրվում լեզվական անհրաժեշտ մակարդակ ապահովելու պահանջ, որի մասին երբեմն իրենք՝ լրագրողներն էլ հայտարարում են։ Ավելին։ Պետական լեզուն հաճախ աղավաղվում է ոչ թե չիմացության պատճառով, այլ կանխամտածված։ Որոշ հաղորդաշարերի միայն վերնագրերը ասվածի վկայությունն են։ Բերենք մի քանի օրինակ. «Սեկտոր PRO», «PRO դիեզ», «Civilis», «Star մեկնարկ», «Մաժոր երեկո», «Ռետրո», «Մեյ-դեյ», «Բիս», «Ամբա TV», «Դիեզ X», «Հոթ լայն», «Արտ- պրոմո», «Պոստֆակտում», «TV-մենյու», «ՄագԱվտոShow», «MuzZon» եւ այլն, եւ այլն։ Ցանկության դեպքում, ինչ խոսք, կարելի է գրել ոչ միայն հայատառ, այլեւ գտնել հայերեն անվանումներ։ Ոչ մի արդարացում չունի նաեւ հայերենի արտասանության դիտավորյալ եւ հետեւողական խեղաթյուրումը։ Երեւույթ, որը ընդլայնվելու միտում ունի եւ լուրջ մտահոգության առարկա է։ Ի դեպ, նշված հարցը կարող է կարգավորվել անմիջապես, որովհետեւ չի պահանջվում ո՛չ գիտելիք, ո՛չ ֆինանսական միջոց։ Հարկավոր է ընդամենը համապատասխան ղեկավարի հրահանգը։ Ելնելով վերը ասվածից, ՀՀ կառավարությանն առընթեր լեզվի պետական տեսչությունը, հայտարարելով, որ ոտնահարվում են ՀՀ սահմանադրությունը, ՀՀ լեզվի, հեռուստատեսության եւ ռադիոյի մասին օրենքները, կոչ է անում զանգվածային լրատվամիջոցների ղեկավարներին՝ անհրաժեշտ ուշադրություն դարձնել մայրենի լեզվին, կատարել օրենսդրական պահանջը եւ ապահովել պետական լեզվի պատշաճ մակարդակ»։

Համաձայն «Հեղինակային իրավունքի եւ հարակից իրավունքների մասին» օրենքի՝ լրատվական նյութերից քաղվածքների վերարտադրումը չպետք է բացահայտի լրատվական նյութի էական մասը: Կայքում լրատվական նյութերից քաղվածքներ վերարտադրելիս քաղվածքի վերնագրում լրատվական միջոցի անվանման նշումը պարտադիր է, նաեւ պարտադիր է կայքի ակտիվ հղումի տեղադրումը:

Մեկնաբանություններ (0)

Պատասխանել