Կենտրոն համայնքի բնակիչները թող չզարմանան, եթե մի օր նրանց զանգահարի անծանոթ մեկը եւ հետաքրքրվի՝ «Դուք օրվա ընթացքում քանի՞ ժամ եք ջուր ունենում» կամ «Ձեր շենքի դիմացի պուրակը ոռոգմա՞ն ջրով է ջրվում, թե՝ խմելու»։
Շատ հնարավոր է, որ զանգահարում են «Եվրասիա» հիմնադրամի կողմից հովանավորվող «Հասարակական կարծիքի հարցում» ավտոմատացված ինֆորմացիայի համակարգ ծրագրի շրջանակներում սոցիոլոգիական հետազոտություն կատարող անձինք։
Երեկ՝ վերոնշյալ երկարաշունչ անվամբ ծրագրի շնորհանդեսի ժամանակ, «Եվրասիա» հիմնադրամի ներկայացուցիչը հպարտ- հպարտ տեղեկացրեց, որ իրենք ֆինանսավորում են տարբեր ոլորտներին առնչվող մի քանի ծրագրեր, այդ թվում՝ տեղական ինքնակառավարման մարմինների եւ համայնքների զարգացումն ապահովող աշխատանքներ։
Երեւանի երկու թաղապետարաններ շահել են դրամաշնորհ, որի արդյունքում Կենտրոն համայնքում փորձարարական տարբերակով ստեղծվել են ինֆորմացիայի վերլուծական կենտրոն, տվյալների բազա, հարցման համակարգ։ Իսկ ավելի կոնկրետ՝ «ԱրմենՏելի» միջոցով, տվյալների բազայում կուտակվել են Կենտրոն թաղամասի բնակիչների թվով 40000 հեռախոսահամար, որոնք տարբերակված են ըստ փողոցների, համատիրությունների եւ այլն։Նման անբռնազբոս ձեւ ընտրելու պատճառը բնակչության հետ հետադարձ կապի ապահովման ցանկությունն է, քանի որ. «Բնակիչներ-իշխանություն կապը մեզ մոտ կամ բացակայում է, կամ նոր-նոր առաջին քայլերն են արվում՝ այն ստեղծելու»։ Սա ծրագրի հեղինակ Էմին Զավարյանի կարծիքն է։ Նա միամտորեն կարծում էր, որ «Իշխանությունները կոչված են սպասարկելու բնակչությանը», ըստ երեւույթին, մոռանալով, որ սա Հայաստանն է, իսկ Հայաստանի իշխանությունները բնակչությանը ոչ միայն սպասարկելու, այլեւ ընդհանրապես նկատելու ու հաշվի առնելու որեւէ ցանկություն չեն արտահայտում։
Կարդացեք նաև
Ըստ պարոն Զավարյանի, թաղապետարանը բնակչությունից ինֆորմացիա է ստանում երեք եղանակով. առաջին դեպքում բնակիչներն իրենք են դիմում թաղապետարանի ընդհանուր (կամ որեւէ այլ) բաժին, երկրորդի դեպքում՝ կոմունալ ծառայություններ իրականացնողներն իրենք են ինֆորմացիա տալիս թաղապետին եւ երրորդ ճանապարհը, դե՛, կռահեք, իհարկե՝ ԶԼՄ-ներն են։ Բնականաբար, կոմունալ սպասարկումներից բնակչության բավարարվածության մասին լրիվ տպավորություն կազմելու համար այդ երեք օղակները քիչ են։ Այս ծրագիրը հնարավորություն է տալիս պատահական եղանակով ընտրել հարցվողներին (սակայն իմանալով նրա ճիշտ հասցեն), վերլուծել պատասխանները՝ հարցման ցանկացած պահի կտրվածքով եւ այդ վերլուծությունը ներկայացնել աղյուսակների եւ գրաֆիկների ձեւով։
Այդ աղյուսակներից եւ գրաֆիկներից մի քանիսը ներկայացվեցին մասնակիցների ուշադրությանը։ Տարօրինակն այն էր, որ այդ գրաֆիկներից կարելի էր տպավորություն ստանալ, թե՝ մեր քաղաքում (ավելի ճիշտ՝ Կենտրոնում) ջրի պրոբլեմ ունեն միայն հատուկենտ մարդիկ։ Դժվար է, իհարկե, հավատալ այդ տվյալներին, սակայն, չհավատալու հիմքեր կարծես թե՝ չկան։ Իսկ այ, աղբահանությունից դժգոհողների թիվն ավելի մեծ էր։
Արդեն կառուցված համակարգը հետագայում շահագործելու է Կենտրոնի ծրագրերի եւ կանխատեսումների բաժինը, որի ղեկավարը հայտնեց, որ հարցումները սկսելու առաջին փուլում նույնիսկ վախ կար բնակիչներից՝ տեսնես ի՞նչ պատասխաններ կան։ Եվ իրականում արտառոց պատասխաններ եղել են։ Օրինակ, երբ բնակիչներից մեկին հարցրել են, թե՝ իրենց վերին հարկերի բնակիչները օրվա ընթացքում քանի՞ ժամ են ջուր ստանում, նա սկսել է գոռալ եւ պահանջել, որ նախեւառաջ իր թոշակի հարցը լուծեն։
Քաղաքապետարանի կոմունալ վարչության պետը դատախազին վայել համառությամբ ու վրա- վրա տրվող «наводящий» հարցերի միջոցով փորձում էր պարզել՝ մի՞թե թաղապետերն իրենք չգիտեն, թե որ շենքում քանի ժամ ջուր է լինում եւ կամ՝ սա նշանակո՞ւմ է, որ իրենք չեն վստահում իրենց ծառայությունների աշխատակիցների խոսքերին եւ ուզում են բնակիչներից իմանալ։ Ծրագրի հեղինակն, ի վերջո, ենթարկվեց պրովոկացիային եւ խոստովանեց, որ այդ մտավախությունն էլ կա, եւ բնական է ու բացառված չէ, որ նրանք իրենց աշխատանքը չնսեմացնելու ցանկությամբ կկոծկեն կամ կթաքցնեն որոշ անհարթություններ։ Այսպիսով, կարեւորվեց շնորհանդեսին ներկայացված ծրագրի դերը։ Դրանով իսկ շնորհանդեսը ծառայեց իր նպատակին։
Մ. ԲԵՔԱՐՅԱՆ
