ԲԱՑԵ՞Լ, ԹԵ՞ ՉԲԱՑԵԼ ՊԱԿ-Ի ԱՐԽԻՎՆԵՐԸ Հարցազրույց ՊԱԿ-ի նախկին աշխատակից Գառնիկ Իսագուլյանի հետ -Դուք չեք թաքցնում, նույնիսկ շեշտում եք, որ եղել եք ՊԱԿ-ի աշխատակից։ Ինչո՞ւ չեք թաքցնում ձեր անցյալը։ – Ես իմ անցյալի հետ կապված որեւէ խնդիր չունեմ եւ լիազորում եմ, եթե հարմար կգտնեն, իմ գործը, իմ դոսյեն թող հրապարակվի։ Սակայն ես կտրականապես դեմ եմ, որ ՊԱԿ-ի արխիվները երբեւէ բացվեն. դա դատապարտելի է առաջին հերթին ազգային անվտանգության տեսանկյունից։ Նախ, պետք է հստակեցվի, թե ի՞նչ նպատակ են հետապնդում այն անձինք ու խմբերը, որոնք կողմ են դրանց գաղտնազերծմանը։ Եթե նպատակն այն է, որ մենք հասարակությանը տրոհենք մի քանի մասերի, ապա որեւէ խնդիր չկա։ Իսկ եթե որեւէ մեկը կարծում է, որ Հայաստանում եղած արխիվները բացելով, մենք կարող ենք նախկին ամբողջ գործակալական ցանցը բացահայտել, չարաչար սխալվում է։ Գոյություն է ունեցել գործակալների չորս տեսակ, որոնցից երկուսն ընդհանրապես ոչ մի ձեւով չէին գրանցվում, բայց ամենամեծաքանակն էին եւ դրանց աշխատանքը շատ ավելի ակտիվ էր եւ շատ ավելի մեծ արժեք էր ներկայացնում։ ԽՍՀՄ-ի փլուզումից առաջ արխիվների կարեւոր եւ հիմնական մասը տեղափոխվեց։ Այսինքն՝ այն գործակալները, ովքեր անմիջականորեն ենթարկվել են կենտրոնին, նրանց մասին Հայաստանի արխիվներում այսօր ոչ մի լուրջ բան չի հայտնաբերվի։ Մյուս կողմից, Ադրբեջանի եւ ԽՍՀՄ մյուս հանրապետությունների արխիվները բացել մենք չենք կարող։ Մեր շատ հայրենակիցներ ժամանակին եղել են տվյալ հանրապետությունների համապատասխան մարմինների գործակալներ։ Նրանց մասին եւս որեւէ տեղեկություն չենք կարող ստանալ։ Երրորդ՝ ամբողջ աշխարհից Հայաստան են գալիս բազմաթիվ հայեր։ Ես չեմ ուզում որեւէ մեկին կանխավ մեղադրել, բայց նաեւ կարող եմ փաստերով ասել. կոնկրետ իմ պրակտիկայում այդպիսի գործեր ունեցել եմ. երբ մեր հայրենակիցները ծառայել են այլ պետությունների հետախուզական ծառայություններում։ Նրա՞նց մասին արխիվները որտեղից ենք ստանալու։ Այսինքն, ինչո՞ւ են բոլորը միտված, որ հենց հայաստանյան արխիվները բացվեն։ Ամենեւին չեմ զարմանա, եթե պարզվի, որ դրանում անչափ շահագրգռված է նաեւ մեր արտգործնախարարությունը։ Մենք հետեւյալ վնասը կկրենք. գործակալական համակարգը, որը պետության ինֆորմացիայի հիմնական աղբյուրներից մեկն է, կկորցնենք, կզրկվենք ինֆորմացիայից։ Ինչ մնում է այս կամ այն մարդու հետ կապված կոնկրետ խնդիրներին, ո՞վ է խանգարում, ինֆորմացիան պետության ձեռքին է, կարող է հանգիստ վերցնել։ – Վերջերս հրապարակվեց դաշնակցական գործիչներից մեկի՝ ՊԱԿ-ի գործակալ լինելու մասին ինֆորմացիա։ Դուք ինչպե՞ս եք վերաբերվում այս բացահայտմանը։ – Ես կարդացի, ինձ համար նորություն չէր։ Չնայած անձը կոնկրետ նշված չէր, ես գիտեմ խոսքն ում մասին էր։ Բայց դարձյալ կրկնում եմ՝ դա ոչ մի բան չի տալու։ Չեմ կարծում, որ այն մարդիկ, ովքեր ժամանակին ծառայելով այն պետությանը, որի քաղաքացին են եղել, դրանով պարսավելի արարք են կատարել։ Առավել եւս ոմանք, ովքեր այսօր նույնպես բավականին լուրջ պաշտոն են զբաղեցնում, նույնպես կապ են ունեցել այդ համակարգի հետ, եւ նրանց անունները տալով ոչինչ չի փոխվի։ – Այսինքն, դուք դարձյալ անուններ չե՞ք ասի։ – Ես կատեգորիկ դեմ եմ անուններ տալուն։ Ոչ այսօր, ոչ վաղը. դա մեզ լավ ոչինչ չի տա։ Դա ուղղակի կլինի ժուռնալիստական սենսացիա եւ ջուր՝ այլոց ջրաղացին։ Շատերն են իրենց փորձում ներկայացնել որպես 65 թվականի դեպքերի մասնակից, որպես այլախոհ։ Շատ լավ տեղեկացված լինելով համապատասխան գործերի մասին, կարող եմ ասել, որ Հայաստանում հատուկենտ այլախոհներ են եղել, եթե հաշվի չառնենք ժամանակավորապես «շեղվածներին»։ Մեր այսօրվա քաղաքական էլիտայի մեջ եղածներից կարելի է տալ միայն Պարույր Հայրիկյանի անունը, որը համոզմունքով այլախոհ է։ – Խնդրում եմ, ասացեք, դուք ո՞ր թվականներին եք եղել ՊԱԿ-ի աշխատակից։ – Ինձ թվում է, արդեն իսկ չափն անցել եմ։ Շատ ավելի հարմար է, որ բավականին լուրջ եւ մեծ ինֆորմացիա ունեցող մարդիկ ավելի համեստ եւ լուռ լինեն։ Եթե ինֆորմացված մարդիկ ասեն այն ամենը, ինչ-որ գիտեն, ապա կպարզվի, որ ամեն ինչ գլխիվայր է։ Եվ միշտ չէ, որ ճշմարտությունը կարող է ճիշտ ընկալվել։ – Ձեր կուսակցությունը կոչվում է «Ազգային անվտանգություն»։ Այս անունը որքանո՞վ է կապված համապատասխան ծառայության հետ։ – Անկեղծ ասած, ենթագիտակցական մակարդակով ինչ-որ կապ կա։ Այսինքն, երբ մենք գրում էինք կուսակցության ծրագիրը, իսկապես տեսնում էինք հետեւյալը. ցանկացած հարց, հարցի լուծում Հայաստանում այնքան է բարդացել, որ ամեն մեկը սպառնում է մեր ազգային անվտանգությանը։ Եվ երկրորդ՝ քանի որ ասեկոսեների մակարդակով բավականին լուրջ խոսակցություն կար, մենք ուզեցինք ցույց տալ, որ որեւէ պրոբլեմ չկա, մարդ երբեք չպետք է վախենա իր անցյալից եւ չպետք է թաքցնի այն, ինչ իրականում եղել է։ Շատ կարեւոր է նաեւ մեկ ուրիշ խնդիր՝ ասպարեզից հանել այն մշտական վախը, որ կա հատուկ ծառայությունների նկատմամբ։ Հարցազրույցը վարեց ՄԱՐԳԱՐԻՏ ԵՍԱՅԱՆԸ