Հարցազրույց Խոսրով Հարությունյանի հետ
-Դուք բոլոր ժամանակներում եղել եք պետական լուրջ պաշտոններում, սակայն կառավարության վերջին փոփոխություններից հետո զրկվեցիք նախորդ պաշտոնից եւ փոխարենը ոչինչ չստացաք։ Ինչո՞ւ այդպես ստացվեց։
– Նախ պետք է հստակեցնել կառավարության կառուցվածքային փոփոխությունները եւ քաղաքական համագործակցության դաշտը ստեղծելու գործուն խնդիրները։ Ենթադրում եմ, որ քաղաքական համագործակցության ձեւավորման այդ նախաձեռնությունը կարող էր իրականացվել առանց կառուցվածքային փոփոխությունների, այնպես որ մեկը մյուսի հետ պետք չէ կապել։ Իսկ ընդհանուր առմամբ խոսքը գնում է հավանաբար հետեւյալի մասին, որ քաղաքական կուսակցությունները, նրանք, որ գտնվում են ԱԺ-ում, ուղղակի փորձ են կատարում ստանձնել ողջ պատասխանատվությունը։ Սա մեր պատմության մեջ առաջին դեպքն է, երբ փորձ է կատարվում կուսակցություններից ներկայացված կառավարություն ձեւավորել։ Սա խոսում է այն մասին, որ կառավարությունը ձեւավորվել է քաղաքական դեմքերով։ Խոսք չի գնում այս կամ այն նախարարին անվստահություն հայտնելու կամ պաշտոնանկ անելու մասին, խոսքը գնում է ուղղակի քաղաքական պատասխանատվությունը սեփական կուսակիցների միջոցով ստանձնելու մասին։ Բնական է, որ այդպիսի կառավարությունում անկուսակցական որեւէ նախարար պետք է որ չլիներ։ Այսինքն՝ խոսքը չի գնում իմ քաղաքական եւ պաշտոնական անցյալը ճանաչել-չճանաչելու, ընդունել-չընդունելու մասին, խոսքը գնում է կառավարություն ձեւավորել քաղաքական կուսակցությունների ներկայացուցիչներից։
-Ճի՞շտ է, որ Լեոնիդ Հակոբյանը ձեզ առաջարկել է փոխնախարար աշխատել իր մոտ։
Կարդացեք նաև
– ԺՈ Ցօ փՑՏ? Կարծում եմ Լեոնիդ Հակոբյանը բավական խոհեմություն կունենար նման բան չանելու համար։
– Որո՞նք են լինելու ձեր հետագա քայլերը, արդյո՞ք այս փոփոխություններից հետեւություն չարեցիք։
-Ոչ թե հիմա, այլ, թերեւս, 99 թվականի մայիսի ընտրություններից ես արդեն նման եզրակացության հանգել էի։ Կարծում եմ իմ կարգավիճակը՝ միայնակ գայլի, այլեւս մեծ քաղաքականության մեջ իրեն չի կարող արդարացնել։ Այսպիսի խնդիր ծագում է յուրաքանչյուրի առջեւ, ես բացառություն չեմ։
– Դուք նոր կուսակցություն կստեղծե՞ք, թե՞ կմտնեք արդեն եղածներից մեկի մեջ, եթե այդպես է, ի՞նչ կուսակցություն կլինի դա։
– Հավանաբար այդ քաղաքական կառույցը կլինի աջ գաղափարախոսության ազատական- տնտեսական, ժողովրդավարական գաղափարախոսություն։ Դժվարանում եմ հիմա կոնկրետ ասել ո՞ր կուսակցությունը, ո՞ր քաղաքական կառույցը, բայց, հավանաբար, այսպիսի ընտրություն կլինի իմ կողմից։ Անկասկած դա չի կարող լինել հեղափոխական։ Ամբողջ հարցն այն է, որ ես մի քիչ այլ կերպ եմ նայում քաղաքական կուսակցությունների դերակատարմանը։ Մեզանում այս անցած տարիների ընթացքում չձեւավորվեցին քաղաքական կուսակցություններն այնպես, ինչպես պետք էր ենթադրել։ Եղած կուսակցություններն ավելի շատ լիդերին սպասարկող քաղաքական կառույցներ էին, այսինքն՝ կար լիդեր, հետո ձեւավորվում է ինչ-որ կառույց։ Ընդհանրապես, երբ որ ասում են կուսակցություն, ես հասկանում եմ այնպիսի քաղաքական կառույց, որտեղ յուրաքանչյուր ոք որոշակի պարագայում ինքը կարող է ստանձնել պատասխանատվությունը, այսինքն՝ դա պետք է լինի համակիրների մի ակումբ, որը ազատ էլեկտորատի տեսքով կարող է ունենալ իր ընտրազանգվածը։
– Լուրեր են պտտվում, թե դուք ՔԴՄ-ի մեջ կմտնեք։
– Ես չեմ թաքցնում, որ ինձ համար ավելի հոգեհարազատ է Քրիստոնեա-դեմոկրատական միությունը։ Այս միության հետ մենք համագործակցում ենք շատ երկար, դեռեւս 93 թվականից քաղաքական կոնսուլտացիաներ, քննարկումներ, բանավեճեր եղել են։ ԱԺ-ի նախագահ եղած ժամանակ էլ եւս նրանց հետ համագործակցել եմ։ Այդ կառույցն ինձ համար ավելի հոգեհարազատ է։
– Ըստ էության, դուք եղել եք գրեթե բոլոր հնարավոր եւ անհնարին պաշտոններում, ոմանք նույնիսկ կատակում են, թե Խոսրով Հարությունյանը միայն ՀՀ նախագահ չի եղել։ Մտադի՞ր եք դառնալ նաեւ նախագահ։
– Իհարկե, այդպիսի ծրագիր ես չունեմ հիմա, այս պահին, ընդհանրապես պետք չի որեւէ կանխագուշակում անել։ Գործողությունները պետք է զարգանան իրենց բնականոն ընթացքով։ Հանրապետությունում քաղաքական զարգացումների ապագայի նկատմամբ ես ունեմ իմ լուրջ մտահոգությունները։ Ի դեպ, այս մտահոգությունների կապակցությամբ կիսվել եմ ե՛ւ վարչապետի, ե՛ւ նախագահի հետ։ Ուզում եմ ասել, դեռեւս այդպիսի ծրագրեր չունեմ իմ առջեւ դրված։
– Ես ճի՞շտ հասկացա, կառավարության կառուցվածքային փոփոխությունը այս պահին միակ ճիշտ քայլը չէ՞ր։ Դուք ա՞յլ բան կառաջարկեիք։
– Քաղաքական համագործակցության գաղափարն ինքնին առողջ գաղափար է, բայց այդ նույն գաղափարի իրականացումը կարելի էր կատարել ավելի ռացիոնալ ձեւերով եւ մեխանիզմներով, դա խնդրի մյուս կողմն է։ Գաղափարն ինքնին առողջ է, մանավանդ սա առաջին անգամ է իրականացվում։ Իսկ կառուցվածքային փոփոխությունների հետ կապ չունեին, ուղղակի համընկան։ Ես կարծում եմ, որ կառուցվածքային փոփոխությունները ժամանակավրեպ էին։ Մեր պրոբլեմը նախարարությունների քանակի մեջ չէր։ Մենք կարող ենք ունենալ 16-17 նախարարություն եւ իրավիճակը ոչնչով չշտկել։ Նաեւ կարող էինք ունենալ 24 կամ 30 նախարարություն եւ բավականին նորմալ աշխատել։ Իմ խորին համոզմամբ պրոբլեմն ավելի շատ կառավարման մոդելի օպտիմալացման մեջ է։ Մտավախություն ունեմ, որ մի շարք նախարարությունների միաձուլման հետեւանքով՝ կառավարությունը երկար ժամանակ արդյունավետ եւ ակտիվ չի կարողանա գործել։ Մի խոսքով, ես այստեղ մտահոգություններ ունեմ եւ, կարծում եմ, ամենառացիոնալ ճանապարհը չի ընտրված։
– Ձեզ նոր աշխատանքի անցնելու առաջարկ չի՞ արվել։
– Առաջարկ արվել է, հիմնականում դիվանագիտական ոլորտի առաջարկ։ Ես մերժել եմ, մերժել եմ, որովհետեւ, անկեղծ ասած, ես ինձ չեմ տեսնում հանրապետությունից դուրս, առավել եւս այս պահին, այս փուլում։ Առաջիկայում, կարծում եմ, հիմնականում կզբաղվեմ քաղաքական գործունեությամբ։
– Այսօրվա խորհրդարանի ձեր գնահատականը։
– Ամենատարբեր որակումներ են տրվում այսօրվա Ազգային ժողովին։ Կփորձեմ օբյեկտիվ լինել։ Որպես պրոֆեսիոնալ խորհրդարան, այսինքն մի մարմին, որն ի վիճակի է տարբեր ոլորտներում անհրաժեշտ խորությամբ հարցադրումներ անել եւ փորձել դրանց հետամուտ լինել, ապա այս իմաստով պատգամավորների մի մասը բավականին բարձր մակարդակ ունի, ունի որոշակի փորձառություն։ Պրոֆեսիոնալ առումով՝ որակ ես տեսնում եմ, այլ հարց է խորհրդարանի քաղաքական դերակատարումը։ Այստեղ, ես կարծում եմ, որոշակի պրոբլեմներ մենք ունենք։ Որոշ մտահոգություններ, հետագա զարգացումների տեսանկյունից, խորհրդարանի նկատմամբ ունեմ։ Ամենամեծ խնդիրը, որ կարծես այսօր կանգնած է խորհրդարանի առջեւ այն է, որ պետք է փորձել ամեն ինչ անել քաղաքական պրոցեսն այդ շենքի շրջանակներից փողոց դուրս չհանելու համար։
Հարցազրույցը վարեց
ՄԱՐԳԱՐԻՏ ԵՍԱՅԱՆԸ
