ԱԺ-ի առաջին իսկ նիստից երեւաց, որ ի տարբերություն իր այլ մրցակիցների՝ «Միասնությունն» առանձնահատուկ, մեղմ ասած, ոչ բարեկամական վերաբերմունք ունի մեծությամբ երրորդ՝ «Իրավունք եւ միաբանություն» խմբակցության նկատմամբ։ Եվ Կարեն Դեմիրճյանի համագործակցության առաջարկից հուսավառ՝ «Իրավունք եւ միաբանության» պարզած ձեռքն օդում մնաց։ Պատճառները փորձեցինք պարզել ՍԻՄ-ի նախագահ, ԱԺ պատգամավոր Հրանտ Խաչատրյանից։
-«Իրավունք եւ միաբանությունը» դուրս մնաց խորհրդարանական «կարկանդակների բաժանման» գործընթացից։ Ձեզ մասնակցելու չէի՞ն հրավիրել, թե ուղղակի մեծ բաժին էիք պահանջել ու մերժվել։
-Մենք ընդհանրապես փոխհարաբերություններ չենք ունեցել։
-ԱԺ-ի «միջանցքային» խոսակցություններից են, թե ձեր դաշինքը աչք ուներ արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի ղեկավարի աթոռի վրա։ Եվ կամ, որ երկու պաշտոն եք պահանջել ձեր ստացած ձայների համեմատ։ Նման բաներ իրոք եղե՞լ են։
Կարդացեք նաև
-Չէ, այդպես չի եղել… մենք պահանջ չենք ներկայացրել։ Երբ որ տեսանք, թե հարաբերություններն ինչ տիպի են՝ ուղղակի որոշեցինք դրանց մեջ չմտնել։
-Ավելի վաղ զորակցության ու համագործակցության հայտարարություններ էին արվում։ Ինչպե՞ս ստացվեց, որ նոր ԱԺ-ի առաջին իսկ օրվանից դուք ընդդիմադիր ասպարեզում հայտնվեցիք։
-Երեւի թե նախընտրական շրջանում էլ ամեն ինչ որոշվեց, երբ մենք հանդես եկանք շատ սկզբունքային պահանջներով, նախագծերով ու ծրագրերով։ Եվ, ըստ էության, որեւէ մեկին փաղաքշող ելույթներ չենք ունեցել։ Երեւի թե դա կարեւոր է եղել ոմանց համար։
-Նաեւ «Միասնությա՞ն»։
-Բնականաբա՛ր։
-ԱԺ ամբիոնից ձեր առաջին ելույթում փոքր-ինչ սպառնալից ասացիք. «Մի ստիպեք ինձ անունների անցնել»։ Կգա՞ այդ ժամանակը, երբ դուք կասեք այդ անունները եւ կնշեք, թե կլանային համակարգի ներկայացուցիչներն ինչ տոկոս են կազմում խորհրդարանում։
-Մենք ժամանակին ե՛ւ անուններ ենք տվել, ե՛ւ ծավալները նշել առանց որեւէ մեկից ամաչելու։ Ելույթում ասածս ուղղակի սաստող հայտարարություն էր։ Միեւնույն է, որոշել էի այլեւս անուններ չտալ, քանի որ երեւի թե ավելի կարեւոր է, որ շատերը մնալով նույն շրջանակում՝ նախընտրական շրջանում եւ հիմա էլ հայտարարություններ են անում, թե երկիրը դուրս են բերելու փակուղային վիճակից։ Համոզված եմ, որ առանց կլանային համակարգը ջարդելու որեւէ մեկն այս երկիրը փակուղուց դուրս չի բերի։ Բայց հիմա մենք ենք միայն անուն տվողը։ Մենք տալիս ենք միայն այն մարդկանց անունները, ում գործելակերպը ինքներս որոշակիորեն տեսել ենք՝ գուցե դատարանում չկարողանանք ապացուցել։ Ստացվում է, որ միայն մեր շրջապատում եւ մեր հակառակորդներն են այդպիսին։ Ինչ որ է, համամասնությունը խախտվում է։ Այդ պատճառով, հիմա երեւույթի դեմ կկռվենք, իսկ անուններն իրենք կտան։ Ինչպես հենց իմ այդ ելույթից հետո եղավ՝ մի քանի հոգի տեղից վեր թռնելով արդեն իրենց անմեղության կանխավարկածի խախտումը կատարեցին (հիշեցնենք, որ Հրանտ Խաչատրյանի այդ հայտարարությանն արձագանքել էին Գալուստ Սահակյանն ու Անդրանիկ Մանուկյանը- Ա. Ի.)։
-Ինչպե՞ս եք մեկնաբանում, որ անուններ տալու այս գործընթացում ձեր կողքին չեն ՀԿԿ-ն, ԱԺՄ-ն, ՀՅԴ-ն։ Եվ նաեւ, ինչպե՞ս եք բացատրում, որ նրանց, ի տարբերություն ձեզ, խորհրդարանական այդ «կարկանդակներից» այնուամենայնիվ բաժին հասավ։
-Սրա գնահատականը, կարծում եմ, ընտրություններում երեւաց։ Թեեւ իրոք շատ մեծ էր ընտրակաշառքների, իշխանության, ուժի բաժինը, բայց, այնուամենայնիվ, կարծում եմ, ձայների հարաբերակցությունը որոշակի իմաստ ուներ։ Երեւի թե 1-2 ամիսը բավարար լինի, որ ավելի խորը համոզվենք այն ամենում, ինչ այսօր կարող ենք կռահել։ … Մենք ինքներս մեզ չենք մեկուսացրել։ Երեւի թե ելույթներից ու ամեն ինչից երեւում է, որ պատրաստ ենք համագործակցության։ Բայց համագործակցության դաշտ չենք տեսնում։ Եթե դա պիտի լինի մեր սկզբունքային դիրքորոշումները պաշտպանելուց հրաժարվելու գնով՝ մեզ, իհարկե, պետք չէ այդպիսի համագործակցություն։
-Այսինքն, ընդամենը երկու օր հետո դուք արդեն սպառվա՞ծ եք համարում համագործակցության հնարավորությունը եւ կամուրջներն էլ որոշ չափով այրվա՞ծ։
-ԱԺ-ի ղեկավար կազմի, հանձնաժողովների ձեւավորման խնդրում (սա չէ՞ որ կարեւոր փուլ է) համագործակցություն չեղավ։ Ճիշտն ասած, մենք բավական ուշ կռահեցինք, որ արդեն բանակցություններ եւ պայմանավորվածություններ են եղել՝ այն պահին, երբ հանձնաժողովների նախագահներ առաջադրվեցին։ Ճիշտ է, դրանից մեր գործելակերպը չէր փոխվելու, բայց մի քիչ տխուր էր, երբ հասկացանք, որ բոլորը միմյանց հետ արդեն պայմանավորվել են, իսկ մենք նույնիսկ անտեղյակ ենք։
-Հայտարարվել էր, թե «Իրավունք եւ միաբանություն» խմբակցությունը շուտով մեծությամբ երկրորդը կդառնա։ Կարծում եմ, պիտի որ իմանայիք, թե որեւէ մեկն այլեւս չի կարող միանալ ձեր խմբակցությանը։
-Կարելի է խումբ ստեղծել եւ ընդլայնել։
-Իսկ քանի՞սն են այն պատգամավորները, որոնք ձեզ հետ միավորվելու ցանկություն կունենան։
-Ընդհանրապես, այսպիսի երեւույթ կա, ասենք, ես 33 ձայն ստացա, բայց երկու շաբաթ հետո այս խորհրդարանում այլեւս այդպիսի հրաշք չի կրկնվի։ 1990-ին սկզբնական շրջանը 1,5 տարի տեւեց՝ մինչեւ պատգամավորները վերախմբավորվեցին։ Չմոռանանք, որ այսօր արդեն արհեստավարժ խորհրդարան է ստեղծված եւ վերախմբավորվելու հարցում մարդիկ բավական ճարպիկ ու պատրաստված են։ Այսօրվա դրությամբ ընդամենը 12 անկախ պատգամավոր է մնացել։ Բնականաբար, նրանք էլ կամաց-կամաց կներծծվեն տարբեր խմբերի եւ խմբակցությունների մեջ։ Չնայած այդ 12-ն էլ լրիվ անկախ չեն։ Բայց չի բացառվում, որ այս ԱԺ-ում կան եւս մի քանի հոգի, որոնք, այնուամենայնիվ, մեր տեսակից են եւ այդ վերախմբավորման արդյունքում հայտնվեն մեր խմբում։
-Տեղեկություններ կային, որ Սամվել Բաբայանը հովանավորում ու աջակցում է նաեւ որոշ անհատ պատգամավորների։ Ենթադրելի էր, թե հենց նրանք պիտի ԱԺ-ում միանան «Իրավունք եւ միաբանությանը»։
-Չի բացառվում։ Ուղղակի մեր համագործակցությունը եղել է դաշինքի շրջանակներում, իսկ դուք շատ լավ գիտեք, որ Հայաստանում որոշակի գործից դուրս որեւէ այլ բանի մասին խոսելն արդյունավետ չէ։ Համենայնդեպս, անձամբ ես շատ գոհ եմ ընտրական փուլում համագործակցությունից։ Վաղուց սպասված եւ շատ արդյունավետ համագործակցություն եղավ։
Հարցազրույցը վարեց ԱՆՆԱ ԻՍՐԱՅԵԼՅԱՆԸ
Հ. Գ. Ուրբաթ օրը կայացած այս զրույցում Հրանտ Խաչատրյանը հաստատեց մեր այն տեղեկությունը, թե ԼՂՀ պաշտպանության նախարարը Երեւան է ժամանել։ Բայց տեղյակ չէր, թե արդյոք այդ այցի նպատակը վերոթվարկյալ որոշ խրթին հարցերը կարգավորելու փորձ էր։
