ՀԿԿ կենտկոմի առաջին քարտուղար Սերգեյ Բադալյանը քննարկում է ընտրությունների արդյունքները
-Ընկեր Բադալյան, այսպես թե այնպես, ընտրություններն անցկացվեցին։ Ձեր կարծիքով, դրանք արդար ու ազնիվ անցա՞ն։
-Իհարկե, ընտրությունները չեն անցել ազատ եւ արդար։ Երբեմն մենք փորձում ենք ասել, որ ծեծկռտուք չի եղել, չի եղել բյուլետենների լցոնում, բայց այս անգամ այնպիսի մի հնարամիտ վերաբերմունք դրսեւորվեց, որ երեւի համաշխարհային պառլամենտարիզմի փորձը այդպիսի բան չի տեսել որեւէ երկրում՝ ցուցակների հետ խաղը։ Շատ հմուտ կերպով, շատ հաշվարկված կերպով է դա արվել։ Փաստորեն միանշանակ խախտվել է օրենքի պահանջն այն մասին, որ համապատասխան օր առաջ պետք է կախված լինեին ցուցակները։ Այս ամենն արվել է գիտակցաբար։ Ես այստեղ միայն հանցանք եմ տեսնում, դիտավորություն, հանցանքի սովոր մտքով կազմակերպված, տեխնիկապես հատուկ մշակված ձեւ էր։ Կան շատ վկայություններ, որ մարդիկ են շրջել, հարցրել էին թե ո՞ւմ են ընտրելու, անձնագրի համար են գրել, փաստորեն, նախօրոք տասնյակ հազարավոր մարդիկ զրկվել են ընտրելու իրավունքից։
-Ուզում եմ հարցնել, դուք ընդունում եք, որ ընտրությունները խախտումներով են եղել, այնուամենայնիվ, կոմկուսը բավականին լուրջ թվով ձայներ է հավաքել, այսինքն հաղթանակե՞լ է։
Կարդացեք նաև
-Ես մեզ բոլորովին հաղթանակած չեմ համարում։ Իհարկե, մեզ շատ են շնորհավորում, չգիտեմ ինչո՞ւ։ Սա երեւի ավելի շատ արտացոլում է այն մեծ զանգվածի ցանկությունը, որ կուզեր ավելի բարձր տեսնել մեր կուսակցությունը։ Ես բավարարված չեմ կարող լինել։ Մենք 12% ունեցել ենք 95 թվականին, ՀՀՇ-ական ամենադաժան իշխանության օրոք։ Այն ժամանակ էլ էր կեղծվում, բայց, այնուամենայնիվ, մեզ «շնորհվեց» 12%։ Այսօր նորից 11,5-12 է «շնորհվում», բայց այս թվերը բոլորովին չեն համապատասխանում իրականությանը։ 95 թվականին մեզ 94 հազար ձայն էին տվել, հիմա՝ 115 հազար։ Ուրեմն, Հայկոմկուսը, որն այսպիսի հսկա վերելք է ունեցել, այդքա՞ն ձայն է հավաքել։ Վերցնենք անցյալ տարվա տվյալները, ես որպես նախագահության թեկնածու ստացել եմ 150 հազար ձայն, իսկ հիմա՝ 115։ Ես չեմ համարում, որ իմ հեղինակությունն ավելի բարձր է եղել, քան իմ կուսակցությանը։ Իսկ ո՞ւր են մյուս ձայները, որ մեկ տարվա ընթացքում պետք է ավելի կրկնապատկված լինեին, որովհետեւ մարդիկ տեսան մեր ճշտությունը։ (…) Սա հասկանալի չէ, ես ո՞նց կարող եմ այս ընտրությունների արդյունքներից բավարարված զգալ։
-Ինչպե՞ս եք բացատրում, որ այս պահի դրությամբ եվրոպական դիտորդները ավելի մեղմ վերաբերմունք դրսեւորեցին եւ թվում է ընդունեցին, թե ընտրություններն անցել են քիչ թե շատ նորմալ, առանց լուրջ խախտումների։
-Ես զարմանում եմ, որ մենք այսօր պետք է քննարկենք ընտրությունների արդյունքները։ Սա դեռ պաշտոնական չէ, մենք կհավաքվենք միայն այսօր երեկոյան։ Զարմանում եմ նաեւ, որ լուրջ կուսակցություններից ոչ մեկը դեռեւս իր կարծիքը չի ձեւավորել, մի քիչ շոկային վիճակի մեջ են… Դեռ գնահատականներ չկան։ Գոնե հիմա պետք է հավաքվեն կուսակցությունները (այն ինչ մենք ուզում էինք անել ընտրություններից առաջ), ի մի բերեն այս ամենը։
-Ձեր կուսակցության կողմից կլինի՞ հավաքվելու առաջարկ։
-Ես չեմ բացառում։ Այսօրվա ընթացքում շեշտակի իջան մեր եւ «Միասնության» տոկոսները։ Մերը՝ 10%-ի չափով, մի այդքան էլ դաշինքինը։ Իրական թվերն այդպիսին չեն, դաշինքը պետք է լիներ 51-52, մերը՝ 18-20։ Ես այնպիսի տպավորություն ունեմ, որ բացի ԿԸՀ-ից (որը ցույց տվեց իր լիակատար անկարողությունն ավելի ուժեղ, քան նախորդը), աշխատում էր մեկ այլ ընդհատակյա ԿԸՀ։ Մեկ օրվա ընթացքում այս երկուսի մենամարտ է եղել, որի արդյունքում էլ տեղի ունեցան այս փոփոխությունները։ Իհարկե, սրանք միայն իմ կռահումներն են, թե ինչո՞ւ այսքան երկար ժամանակ արդյունքները չէին հրապարակվում եւ թե ինչպես այսքան շեշտակի փոխվեց պատկերը։ Ես կարող եմ, իհարկե, կռահել, թե ի՞նչ ուժեր են դրանք, ի՞նչ բեւեռներ են…
-Հնարավո՞ր է, որ դրանք նաեւ դրսից լինեին։
-Երբեք չեմ բացառում։ Ցավոք սրտի, Հայաստանն այնքան փոքր եւ թույլ երկիր է, որ հազար ու մի հոգի կարող են այստեղ ազդեցություններ ունենալ։ Միակ ուժը, որը զերծ է ազդեցությունից՝ Հայկոմկուսն է։
-Իսկ Ռուսաստանի ազդեցությո՞ւնը։
-Բոլորովին, Ռուսաստանի, Չինաստանի, Ֆրանսիայի հետ այնքան պարզ են մեր հարաբերությունները, դրանք բոլորովին այլ հողի վրա են։ Ես գիտակցաբար չցանկացա, որ Զյուգանովը գա այստեղ։
-Փաստորեն, սարքված կամ անսարք, արդար կամ անարդար, օրենքով կամ անօրեն, խորհրդարանը ձեւավորվեց։ Դուք պետք է աշխատեք մի խորհրդարանում, որտեղ աշխատելու է նաեւ Դեմիրճյանը։ Հնարավոր համարո՞ւմ եք որոշ բախումներ ձեր երկուսի միջեւ, կամ՝ հակառակը, միասնության։
-Գիտեք ինչ, մենք ընտանիք չենք կազմում: Գործի էությունից կբխի։ Անցավ մի փուլ, այդ փուլում կային այլ հարաբերություններ։ Իմիջիայլոց, մինչ այդ եղել են շատ մտերիմ հարաբերություններ որպես կրտսեր կուսակցական գործչի եւ նախկին ավագի։ Ես միշտ կարիք եմ ունեցել քիչ թե շատ խելոք մարդկանց հետ հարաբերակցվել։ Սա քաղաքականություն է, սա ընտանեկան կյանք չէ, որ ուզես կամ չուզես։ Երբեք անսկզբունքային քայլի ես չեմ գնա։ Մեզ համար նախապաշարմունք չկա, մենք միշտ օբյեկտիվ ենք եւ կլինենք։ Ես չէի ուզենա, որ ԱԺ-ն վերածվի երկու տարբեր բեւեռների առճակատման դաշտի։
-Ուզեք, թե չուզեք, դա այնքան էլ անխուսափելի չէ։
-Հղի է, համենայնդեպս ՀԿԿ-ն հերթական անգամ պետք է անշնորհակալ գործ վերցնի, շատ կրքեր հանդարտացնելու համար։
-Նախընտրական ժամանակահատվածում բոլորին հարցնում էի, թե ինչպե՞ս կզգան, երբ թաղային հեղինակությունները, մականունով մարդիկ անցնեն խորհրդարան։ Փաստորեն, այսօր կարող ենք ասել, որ այդ բանը կատարվեց։ Հայկոմկուսը որպես լուրջ գաղափարախոսության հետապնդող կուսակցություն, իրեն ինչպես է զգալու այս «հեղինակավոր» խորհրդարանում։
-Նախորդ խորհրդարանում էլ այդպիսի մարդիկ կային, մենք նրանց հետ չենք աշխատել։
-Բայց հիմա կարծես թիմով մտան։
-Չէ, ինչո՞ւ, այնտեղ էլ թիմ կար։ Իհարկե, ես մեծ դժգոհություն ունեմ, որ մենք հնարավորությունը չօգտագործեցինք մեր ազգի որակը ցույց տալու համար։
-Գուցե սա՞ էր մեր ազգի որակը։
-Չեմ ուզում, գիտեք, ես այս տեսակետից մի քիչ ազգայնական մարդ եմ, կուզենայի աշխարհին մեր լավագույնը ներկայացնել, բայց մի՞թե սա է մեր լավագույնը։ (…) Եթե իտալական պառլամենտում կարելի է «պոռնոզվեզդայի» կողքը նստել, ուրեմն… ի՞նչ անես։ Բայց նրանք այնտեղ լինելու են միայն կոճակ սեղմող, ոչ ավել։
Հարցազրույցը վարեց
ՄԱՐԳԱՐԻՏ ԵՍԱՅԱՆԸ
